Bệnh chikungunya dễ bị chẩn đoán sai và khó xác định số người nhiễm bệnh
Bùi Phương Thảo
11/08/2025, 17:06
Các nghiên cứu cho thấy, loài muỗi gây bệnh khá phổ biến ở nước ta, nhưng số người mắc bệnh chikungunya lại ít gặp. Theo WHO, muỗi Aedes albopictus sống chủ yếu ngoài thiên nhiên và đốt vào ban ngày, có thể vì vậy mà bệnh chikungunya ít ghi nhận tại Việt Nam…
Ảnh: Economic Times Health
Tờ Yangcheng Evening News hôm 10/8 đưa tin trong 7 ngày trước
đó, giới chức y tế tỉnh Quảng Đông của Trung Quốc đã ghi nhận 1.387 ca nhiễm
chikungunya mới. Số ca chikungunya mới nói trên ở Quảng Đông giảm
so với gần 3.000 ca mới mỗi tuần trong hai tuần trước đó. Chính quyền thành phố
Phật Sơn, tỉnh Quảng Đông ngày 9/8 cho biết tính đến ngày 8/8, số ca mắc mới
chikungunya tại thành phố Phật Sơn đã giảm xuống dưới 200 ca trong 5 ngày liên
tiếp.
Công tác phòng chống bệnh đã đạt được kết quả ban đầu theo từng
giai đoạn. Phó Thị trưởng thành phố Phật Sơn, ông Văn Hi, cho biết trong những
ngày qua, Phật Sơn tập trung vào công tác điều trị các ca bệnh, diệt muỗi và xử
lý môi trường; nỗ lực phát hiện sớm, chẩn đoán sớm và điều trị sớm cho bệnh
nhân. Hiện không có ca bệnh nặng hoặc tử vong, hơn 90% số ca bệnh đã hồi phục.
Trong khi đó, tờ South China Morning Post chiều
10/8 đưa tin giới chức y tế Hồng Kông đã cảnh báo về nguy cơ lây truyền
chikungunya ở Hồng Kông đang gia tăng do ngày càng có nhiều điểm đến du lịch
châu Á được người dân Hồng Kông ưa chuộng cũng đã ghi nhận trường hợp mắc bệnh
chikungunya.
Giám đốc Cơ quan Y tế Hồng Kông Ronald Lam Man-kin nhấn mạnh những thách thức trong việc ngăn chặn sự lây lan của dịch bệnh
chikungunya, chỉ ra rằng thời gian ủ bệnh ở muỗi "ngắn hơn đáng kể",
điều này cho phép virus chikungunya sinh sôi nhanh hơn.
Tỉnh Quảng Đông, miền Nam Trung Quốc, tuyên bố đã sơ bộ kiểm soát dịch sốt chikungunya.
Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ (CDC)
đã ban hành khuyến cáo du lịch “cấp 2” với Quảng Đông, khuyên du khách tránh bị
muỗi đốt và tiêm phòng trước khi đến. CDC cho biết, người nhiễm virus chikungunya
thường có các triệu chứng như sốt, đau khớp, đau đầu, đau cơ, phát ban và sưng
khớp.
Phần lớn bệnh nhân mắc chikungunya thường sẽ hồi phục trong
khoảng một tuần và hiện chưa có phương pháp điều trị đặc hiệu. Một số người có
thể bị đau khớp kéo dài nhiều tháng hoặc thậm chí nhiều năm. Người bệnh nên nghỉ
ngơi, uống nhiều nước và dùng thuốc như acetaminophen để giảm đau và hạ sốt. Tỷ
lệ tử vong do bệnh chikungunya được đánh giá là thấp, nhưng vẫn có nguy cơ cao ở
trẻ sơ sinh, người cao tuổi mắc bệnh nền. Tại Mỹ, đã có hai loại vaccine được cấp
phép, với loại đầu tiên được phê duyệt từ năm 2023.
Theo The Guardian, bệnh chikungunya thường xuyên xuất hiện ở
Châu Á, Châu Phi và Châu Mỹ, nhưng đây là lần đầu tiên dịch bệnh bùng phát trên
diện rộng ở Trung Quốc. Trung tâm phòng ngừa và kiểm soát dịch bệnh châu Âu
(ECDC) thông kê, từ đầu năm 2025 đến nay, thế giới ghi nhận khoảng 240.000 ca
nhiễm chikungunya, 90 ca tử vong tại 16 quốc gia, vùng lãnh thổ ở châu Mỹ, châu
Phi, châu Á và châu Âu.
Tại Mỹ, đã có hai loại vaccine được cấp phép, với loại đầu tiên được phê duyệt từ năm 2023.
Hồi tháng 7, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) cảnh báo về sự lây
lan nhanh chóng của bệnh do virus Chikungunya có thể sớm ảnh hưởng đến hàng tỉ
người. Cơ quan này nhận thấy những dấu hiệu cảnh báo tương tự như đợt bùng phát
dịch lớn gần nhất cách đây 2 thập niên, vốn ảnh hưởng đến nửa triệu người trên
toàn thế giới.
Tối 10/8, Cục Phòng bệnh (Bộ Y tế) thông tin Việt Nam chưa
ghi nhận ca bệnh, nhưng nguy cơ xâm nhập cao do muỗi Aedes lưu hành và dịch
bùng phát ở khu vực. Cục Phòng bệnh đã tăng cường kiểm dịch y tế tại cửa khẩu,
giám sát và diệt muỗi, loại bỏ loăng quăng, chuẩn bị nhân lực và vật tư để ứng
phó kịp thời khi dịch xảy ra.
Cũng theo Cục Phòng bệnh, bệnh chikungunya không lây trực tiếp
từ người sang người mà lây truyền qua trung gian là muỗi Aedes (cùng loại muỗi
vằn truyền bệnh sốt xuất huyết). Mặc dù Việt Nam chưa ghi nhận ca bệnh chikungunya
trong cộng đồng, tuy nhiên do muỗi Aedes đang vào thời kỳ cao điểm có mật độ muỗi
cao tại nhiều địa phương và thời điểm mùa hè nhiều khách du lịch đi và đến Việt
Nam, nên tiềm ẩn nhiều nguy cơ bệnh chikungunya xâm nhập vào Việt Nam và lây
lan nhanh trong cộng đồng dân cư.
"Triệu chứng chikungunya xuất hiện sau 4 – 8 ngày bị muỗi
nhiễm bệnh đốt, gồm sốt cao đột ngột, đau khớp dữ dội, cứng khớp, viêm khớp, đau
đầu, mệt mỏi, phát ban; đau và sưng khớp rõ hơn sốt xuất huyết Dengue. Ngoài
các triệu chứng thông thường, ở thể nặng, người bệnh có thể bị đau dữ dội, sưng
khớp, thậm chí uốn cong người do đau – nên bệnh còn có tên gọi dân gian là
"makonde"…
“Với các triệu chứng tương tự như bệnh sốt xuất huyết và
Zika, khiến căn bệnh này dễ bị chẩn đoán sai và khó xác định chính xác số người
bị nhiễm bệnh. Khi có dấu hiệu nghi ngờ, người dân cần đến cơ sở y tế để khám
và điều trị kịp thời", Cục Phòng bệnh khuyến cáo.
Theo thông tin từ Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới, chikungunya
không phải là bệnh mới, từng được ghi nhận từ năm 1975. Tuy nhiên qua hệ thống
giám sát trọng điểm của Quốc gia, nhiều năm liền chúng ta chỉ ghi nhận một vài
trường hợp bệnh lẻ tẻ, không bùng phát thành dịch. Bác sĩ Trương Hữu Khanh, Phó
Chủ tịch Liên chi hội Truyền nhiễm TP.HCM, nhấn mạnh: "Chikungunya là bệnh
lành tính, rất hiếm có biến chứng nặng. Người dân không nên quá lo lắng nhưng cần
chủ động phòng bệnh".
Ngày 11/8, ông Võ Hải Sơn, Phó Cục trưởng Cục Phòng bệnh, Bộ
Y tế, khuyến cáo người dân từ các quốc gia đang bùng dịch chikungunya về nước cần
chủ động theo dõi sức khỏe 12 ngày, trong bối cảnh dịch bệnh chikungunya đang
bùng phát tại các đảo ở Ấn Độ Dương và lan rộng sang nhiều nước châu Phi, Nam
Á, châu Âu, Trung Quốc... "Nếu có bất kỳ dấu hiệu bất thường về sức khỏe
như sốt, đau khớp, nổi ban... cần đến ngay cơ sở y tế để được khám, tư vấn và
điều trị kịp thời, không tự ý điều trị tại nhà", ông Sơn nói.
Biện pháp bảo vệ tốt nhất là kiểm soát các vật trung gian truyền bệnh là muỗi và giảm nơi sinh sản của muỗi.
Người dân tại các hộ gia đình, khu dân cư thực hiện các biện
pháp diệt lăng quăng/bọ gậy và xua muỗi, ngủ màn, phối hợp với ngành y tế trong
các đợt phun hóa chất phòng, chống dịch. Đối với người dân khi đi du
lịch, công tác tại các vùng bệnh chikungunya đang tăng cao, cần chủ động phòng
ngừa tránh muỗi đốt. Chủ động theo dõi sức khỏe và thông báo cho cơ quan y tế
khi có triệu chứng giống chikungunya.
Ngay từ đầu tháng 8, các doanh nghiệp đã sớm chuẩn bị kế hoạch kích cầu và phương án trưng bày theo chủ đề Quốc khánh cùng các hoạt động trải nghiệm đi kèm. Trong đó, nguồn hàng dự trữ tăng đến 35%, cùng với nhiều chương trình khuyến mãi, giảm giá, tặng quà...
Phụ nữ trung niên châu Á: Nhóm khách hàng mới đầy sức ảnh hưởng
Một thế hệ phụ nữ mới ở châu Á đang mang đến góc nhìn khác về quá trình lão hóa, nổi lên như những người dẫn dắt xu hướng trong các lĩnh vực thời trang, làm đẹp và chăm sóc sức khỏe…
TP.HCM khẳng định bước tiến trên bản đồ du lịch Mê Kông – châu Á
Lần đầu tiên, Hội chợ Du lịch Quốc tế TP.HCM (ITE HCMC) 2025 thu hút sự tham gia của các công ty du lịch công vụ và MICE hàng đầu. Sự góp mặt này khẳng định vị thế ngày càng rõ nét của TP.HCM trên bản đồ đầu tư và du lịch công vụ quốc tế...
Đón đọc Tạp chí Kinh tế Việt Nam số 33-2025
Mời quý độc giả đón đọc Tạp chí Kinh tế Việt Nam số 33-2025 phát hành ngày 18/08/2025 với nhiều chuyên mục hấp dẫn...
Sáu giải pháp phát triển nhanh và bền vững ngành năng lượng
Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn để phát triển năng lượng xanh, sạch nhằm đảm bảo an ninh năng lượng và phát triển bền vững. Ông Nguyễn Ngọc Trung chia sẻ với Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy về sáu giải pháp để phát triển nhanh và bền vững ngành năng lượng nói chung và các nguồn năng lượng tái tạo, năng lượng mới nói riêng…
Nhân lực là “chìa khóa” phát triển điện hạt nhân thành công và hiệu quả
Trao đổi với Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy, TS. Trần Chí Thành, Viện trưởng Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam, nhấn mạnh vấn đề quan trọng nhất khi phát triển điện hạt nhân ở Việt Nam là nguồn nhân lực, xây dựng năng lực, đào tạo nhân lực giỏi để tham gia vào triển khai, vận hành dự án...
Phát triển năng lượng tái tạo, xanh, sạch: Nền tảng cho tăng trưởng kinh tế trong dài hạn
Quốc hội đã chốt chỉ tiêu tăng trưởng kinh tế 8% cho năm 2025 và tăng trưởng hai chữ số cho giai đoạn 2026 – 2030. Để đạt được mục tiêu này, một trong những nguồn lực có tính nền tảng và huyết mạch chính là điện năng và các nguồn năng lượng xanh, sạch…
Nhà đầu tư điện gió ngoài khơi tại Việt Nam vẫn đang ‘mò mẫm trong bóng tối’
Trả lời VnEconomy bên lề Diễn đàn năng lượng xanh Việt Nam 2025, đại diện doanh nghiệp đầu tư năng lượng tái tạo nhận định rằng Chính phủ cần nhanh chóng ban hành các thủ tục và quy trình pháp lý nếu muốn nhà đầu tư nước ngoài rót vốn vào các dự án điện gió ngoài khơi của Việt Nam...
Tìm lộ trình hợp lý nhất cho năng lượng xanh tại Việt Nam
Chiều 31/3, tại Hà Nội, Hội Khoa học Kinh tế Việt Nam, Hiệp hội Năng lượng sạch Việt Nam chủ trì, phối hợp với Tạp chí Kinh tế Việt Nam tổ chức Diễn đàn Năng lượng Việt Nam 2025 với chủ đề: “Năng lượng xanh, sạch kiến tạo kỷ nguyên kinh tế mới - Giải pháp thúc đẩy phát triển nhanh các nguồn năng lượng mới”...
Thuế đối ứng của Mỹ có ảnh hướng thế nào đến chứng khoán?
Chính sách thuế quan mới của Mỹ, đặc biệt với mức thuế đối ứng 20% áp dụng từ ngày 7/8/2025 (giảm từ 46% sau đàm phán),
có tác động đáng kể đến kinh tế Việt Nam do sự phụ thuộc lớn vào xuất khẩu sang Mỹ (chiếm ~30% kim ngạch xuất khẩu).
Dưới đây là phân tích ngắn gọn về các ảnh hưởng chính: