Biến đổi khí hậu tác động trực tiếp đến doanh thu du lịch như thế nào?
Tường Bách
21/09/2023, 12:44
Đóng góp gần 6% cho GDP toàn cầu và tạo việc làm cho gần hàng triệu người trên thế giới, nhưng ngành du lịch và lữ hành đang phải đối mặt với vô số thách thức đến từ biến đổi khí hậu…
Ảnh: CNN
Các nền kinh tế nhỏ có thể phải vật lộn để đối phó với nhu cầu làm mát ngày càng tăng khi khách du lịch tìm cách trốn khỏi mức nhiệt độ nóng như thiêu như đốt. Nhu cầu ngày càng cao đối với các dịch vụ có gắn điều hòa cũng có khả năng khiến mức tiêu thụ năng lượng tăng mạnh, tạo áp lực cho lưới điện địa phương và tăng lượng phát thải. Tháng trước, Ủy ban Du lịch châu Âu (ETC) đã có báo cáo về sự sụt giảm mức độ phổ biến của các điểm đến ở Địa Trung Hải ở mức 10% so với năm ngoái.
Bãi biển là các điểm du lịch nổi tiếng, chiếm gần 50% lượng khách du lịch toàn cầu song sóng nhiệt biển và axit hóa đại dương là những thách thức lớn đối với ngành du lịch ven biển. Cường độ và tần suất sóng nhiệt biển tăng lên có khả năng khiến các rạn san hô trải qua những thay đổi không thể đảo ngược và tàn phá sự sống dưới biển, ảnh hưởng đến nét đặc trưng của cảnh quan ven biển. Những khu nghỉ mát ven biển đẹp hút hồn, thu hút nhiều khách du lịch nổi tiếng có nguy cơ bị nhấn chìm do mực nước biển dâng cao.
Không chỉ dừng ở mức độ nguy cơ, nhiều thảm họa thiên tai liên tiếp diễn ra gần đây đã ảnh hưởng trực tiếp đến doanh thu du lịch của nhiều quốc gia. Theo SCMP, ngành du lịch tại các điểm đến này chịu tác động nghiêm trọng, khách sạn, nhà hàng hư hại, công ty lữ hành đóng cửa, người dân địa phương mất việc. Chẳng hạn, trải qua trận động đất lịch sử, ngành du lịch Morocco phải đối diện nhiều khó khăn do phần lớn cơ sở hạ tầng và cảnh quan đã bị tàn phá sau động đất.
Trận động đất đã làm hư hại đáng kể thành phố cổ Marrakesh - địa danh được UNESCO công nhận là Di sản Thế giới.
Ngôi làng nhỏ Ouirgane của Morocco, cách thành phố Marrakech khoảng 65km về phía nam, được biết đến là một địa điểm du lịch nổi tiếng với cảnh quan thiên nhiên tươi đẹp. Tuy nhiên, giờ đây các hoạt động du lịch tại Ouirgane đã phải gián đoạn. Giới quan sát nhận định, đây là một khó khăn lớn đối với tiềm năng phát triển kinh tế du lịch ở nhiều địa phương của Morocco, đặc biệt là các vùng tham quan ở khu vực dãy núi High Atlas, nơi bị ảnh hưởng mạnh của cơn địa chấn.
Vài tiếng sau động đất, ông Eric Falt, Giám đốc khu vực của UNESCO, đã dẫn đầu nhóm chuyên gia UNESCO tới khu trung tâm đánh giá thiệt hại. "Thiệt hại lớn hơn nhiều so với chúng tôi dự kiến", ông nói. "Có nhiều vết nứt lớn trên tháp Koutoubia. Tháp của nhà thờ Hồi giáo Kharbouch bị phá hủy gần hết". Ông Falt cho hay quận bị ảnh hưởng nặng nhất là Mellah, nơi nhiều nhà cổ bị phá hủy trên diện rộng. Những ngôi nhà một tầng xây bằng đá từng tạo ra khung cảnh thơ mộng dưới ánh mặt trời giờ chỉ còn là đống đổ nát. Các thanh sắt thép và giàn giáo ngổn ngang được dùng để đỡ những bức tường.
Theo dữ liệu từ Bộ Du lịch Morocco, khoảng 6,5 triệu du khách đến nước này trong nửa đầu năm 2023, chủ yếu đến từ Tây Âu và Mỹ, tăng 92% so với cùng kỳ năm ngoái. Và Marrakesh là "nam châm" thu hút du khách chính của Morocco, với hơn 4,3 triệu du khách. Các chuyên gia lo sợ rằng nỗi sợ hãi về các cơn dư chấn có thể sẽ kéo dài trong vài tuần, còn những thách thức để khu vực này phục hồi sẽ phải tính bằng nhiều năm. Ông Rachid Aourraz, nhà kinh tế tại Viện Trung Đông, cho biết: Nền kinh tế ở những khu vực bị động đất đã "sụp đổ" hoàn toàn.
Đám cháy rừng mới đây gây ảnh hưởng lâu dài đến ngành du lịch Maui nói riêng và quần đảo Hawaii nói chung.
Hồi tháng 7, trong mùa cao điểm du lịch, gió mạnh quét qua vùng khô cằn ở đảo Rhodes (Hy Lạp) khiến lửa bùng phát, gây nên trận hỏa hoạn kéo dài hàng tuần. Người dân và khách du lịch phải lánh nạn trong trường học và nơi trú ẩn khác khi ngọn lửa đe dọa các khu nghỉ dưỡng, làng mạc ven biển. Truyền thông thế giới mô tả cuộc tháo chạy khỏi Rhodes là "lớn nhất lịch sử Hy Lạp" khi gần 19.000 người đã được sơ tán khỏi đảo từ 22/7 theo đường biển.
Tương tự, thị trấn Lahaina phía tây đảo Maui, nơi người dân từng sống bằng nghề săn cá voi, là một trong những điểm nghỉ mát nổi tiếng nhất quần đảo Hawaii. Tháng 8 vừa qua, một trận cháy rừng tàn khốc đã quét qua đảo Maui. Theo Reuters, ít nhất 185 người thiệt mạng. 2.200 tòa nhà bị hư hại hoặc phá hủy, thiệt hại ước tính gần 6 tỷ USD.
Các chuyên gia du lịch e ngại đám cháy gây ảnh hưởng lâu dài đến ngành du lịch Maui nói riêng và quần đảo Hawaii nói chung. Sau khi đám cháy được kiểm soát, chính quyền địa phương kêu gọi khách du lịch tạm thời không nên đến Maui để nhường chỗ ở cho người địa phương. 1.000 phòng khách sạn được dành cho những người sơ tán và làm nhiệm vụ.
Trước đó, hồi tháng 4, một trận tuyết lở ở bang Sikkim, một trong những vùng du lịch đẹp nhất Ấn Độ, khiến 7 du khách thiệt mạng và 17 người bị thương. Nhóm khách bị tuyết chôn vùi khi đang đi dọc Nathu La, một con đèo thuộc dãy Himalaya giữa Ấn Độ và Tây Tạng. Các nhà khoa học cho rằng biến đổi khí hậu đã làm tăng nguy cơ và cường độ những trận lở tuyết ở Sikkim, bang biên giới đông bắc Ấn Độ. Phá rừng là một nguyên nhân khác, khi cây cối bị đốn hạ, khiến kết cầu đất trở nên lỏng lẻo, không ổn định.
Mới đây nhất, một khu nghỉ dưỡng trượt tuyết ở Pháp đã phải đóng cửa dù mùa đông đang đến rất gần, chỉ vì lượng tuyết rơi không đủ. Theo Đài CNN, khu nghỉ dưỡng trượt tuyết ở thị trấn La Sambuy của Pháp thông báo họ đã dỡ bỏ toàn bộ cáp treo. Lý do là không đủ tuyết để duy trì hoạt động. Hiện tượng nóng lên toàn cầu khiến thời gian tuyết rơi trong mùa đông tại đây ngắn lại, chỉ còn vài tuần. Tuyết ít nên thị trấn buộc phải dừng các dịch vụ liên quan. "Cám ơn mọi người vì những năm tháng tuyệt vời trước đây", thị trưởng La Sambuy nói.
Châu Âu không có tuyết khiến nhiều khu nghỉ dưỡng trượt tuyết phải đóng cửa.
La Sambuy không phải là khu nghỉ dưỡng trượt tuyết duy nhất ở Pháp đối mặt với khủng hoảng. Năm ngoái, Saint-Firmin, một địa điểm trượt tuyết nhỏ khác ở dãy Alps, đã dỡ bỏ cáp treo dành cho khách trượt tuyết khi mùa đông ở đây ngắn lại, ít tuyết hơn những năm trước. Trong một báo cáo được tạp chí khoa học Nature Climate Change công bố hồi tháng 8, 53% trong số hơn 2.200 khu nghỉ dưỡng trượt tuyết ở châu Âu được khảo sát có khả năng "gặp phải rủi ro vì thiếu tuyết cao" khi nhiệt độ trung bình toàn cầu nóng thêm 2 độ C so với trước đây.
Bên cạnh đó, trên phạm vi toàn cầu, việc nhiệt độ tăng lên cũng sẽ tác động đáng kể đến các tiểu ngành du lịch khác như: du lịch sinh thái, du lịch nông nghiệp; du lịch trekking, du lịch cộng đồng… Biến đổi khí hậu cũng gây nên vấn nạn dịch bệnh đặc biệt các quốc gia kém phát triển phụ thuộc nhiều vào du lịch đang phải đối mặt với những thách thức đáng kể, bao gồm cả tình trạng bất ổn xã hội khi lượng khách du lịch giảm đi do tác động của khí hậu nóng lên.
Các bãi biển ở Mỹ Latinh đang tràn ngập một loài tảo biển xâm lấn có tên là sargassum, và biến đổi khí hậu chỉ khiến tình trạng trở nên tồi tệ hơn. Một làn sóng các nhà sáng tạo trong ngành thời trang cho rằng họ có thể giải quyết vấn đề này…
Robot xã hội trong thời đại già hóa dân số
Giữa bối cảnh dân số già hóa nhanh chóng và thiếu hụt lao động trong ngành chăm sóc sức khỏe, nhiều quốc gia đang tích cực đầu tư vào công nghệ robot như một giải pháp tiềm năng để hỗ trợ người cao tuổi tại các viện dưỡng lão và tại nhà...
Hướng đi mới cá thể hóa trong điều trị ung thư
Trong nhiều năm trở lại đây, ngành ung bướu tại Việt Nam đã có những bước tiến rõ rệt cả về chẩn đoán sớm lẫn điều trị cá thể hóa. Đối với một số loại ung thư thường gặp, tỷ lệ khỏi bệnh trên 5 năm nếu phát hiện ở giai đoạn sớm có thể vượt quá 90%...
Huế xây dựng không gian du lịch văn minh, không khói thuốc
Đây là sự kiện mở đầu cho chuỗi hoạt động hướng đến mục tiêu tạo dựng không gian văn minh, thân thiện, an toàn cho người dân và du khách...
Ngay từ đầu tháng 8, các doanh nghiệp đã sớm chuẩn bị kế hoạch kích cầu và phương án trưng bày theo chủ đề Quốc khánh cùng các hoạt động trải nghiệm đi kèm. Trong đó, nguồn hàng dự trữ tăng đến 35%, cùng với nhiều chương trình khuyến mãi, giảm giá, tặng quà...
Sáu giải pháp phát triển nhanh và bền vững ngành năng lượng
Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn để phát triển năng lượng xanh, sạch nhằm đảm bảo an ninh năng lượng và phát triển bền vững. Ông Nguyễn Ngọc Trung chia sẻ với Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy về sáu giải pháp để phát triển nhanh và bền vững ngành năng lượng nói chung và các nguồn năng lượng tái tạo, năng lượng mới nói riêng…
Nhân lực là “chìa khóa” phát triển điện hạt nhân thành công và hiệu quả
Trao đổi với Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy, TS. Trần Chí Thành, Viện trưởng Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam, nhấn mạnh vấn đề quan trọng nhất khi phát triển điện hạt nhân ở Việt Nam là nguồn nhân lực, xây dựng năng lực, đào tạo nhân lực giỏi để tham gia vào triển khai, vận hành dự án...
Phát triển năng lượng tái tạo, xanh, sạch: Nền tảng cho tăng trưởng kinh tế trong dài hạn
Quốc hội đã chốt chỉ tiêu tăng trưởng kinh tế 8% cho năm 2025 và tăng trưởng hai chữ số cho giai đoạn 2026 – 2030. Để đạt được mục tiêu này, một trong những nguồn lực có tính nền tảng và huyết mạch chính là điện năng và các nguồn năng lượng xanh, sạch…
Nhà đầu tư điện gió ngoài khơi tại Việt Nam vẫn đang ‘mò mẫm trong bóng tối’
Trả lời VnEconomy bên lề Diễn đàn năng lượng xanh Việt Nam 2025, đại diện doanh nghiệp đầu tư năng lượng tái tạo nhận định rằng Chính phủ cần nhanh chóng ban hành các thủ tục và quy trình pháp lý nếu muốn nhà đầu tư nước ngoài rót vốn vào các dự án điện gió ngoài khơi của Việt Nam...
Tìm lộ trình hợp lý nhất cho năng lượng xanh tại Việt Nam
Chiều 31/3, tại Hà Nội, Hội Khoa học Kinh tế Việt Nam, Hiệp hội Năng lượng sạch Việt Nam chủ trì, phối hợp với Tạp chí Kinh tế Việt Nam tổ chức Diễn đàn Năng lượng Việt Nam 2025 với chủ đề: “Năng lượng xanh, sạch kiến tạo kỷ nguyên kinh tế mới - Giải pháp thúc đẩy phát triển nhanh các nguồn năng lượng mới”...
Thuế đối ứng của Mỹ có ảnh hướng thế nào đến chứng khoán?
Chính sách thuế quan mới của Mỹ, đặc biệt với mức thuế đối ứng 20% áp dụng từ ngày 7/8/2025 (giảm từ 46% sau đàm phán),
có tác động đáng kể đến kinh tế Việt Nam do sự phụ thuộc lớn vào xuất khẩu sang Mỹ (chiếm ~30% kim ngạch xuất khẩu).
Dưới đây là phân tích ngắn gọn về các ảnh hưởng chính: