Cục Đăng kiểm Việt Nam (Bộ Giao thông vận tải) vừa có quyết định biệt phái 12 đăng kiểm viên đang công tác tại các trung tâm đăng kiểm xe cơ giới, gồm: Trung tâm Đăng kiểm số 15-01V, 19-01V, 29-01V, 29-02V, 29-03V, 29-04V, 29-05V và 29-06V vào TP.HCM hỗ trợ công tác kiểm định, phục vụ người dân.

Các đăng kiểm viên được biệt phái là những người có trình độ, kinh nghiệm công tác sẽ hỗ trợ Phòng Kiểm định xe cơ giới theo dõi, giám sát hoạt động của các trung tâm đăng kiểm trên toàn quốc, bằng hệ thống camera trực tuyến đặt tại Phòng Kiểm định xe cơ giới ở Cục Đăng kiểm Việt Nam.

Các đăng kiểm viên biệt phái này còn có nhiệm vụ tham mưu thành lập các tổ công tác và tổ chức thực hiện hỗ trợ một số trung tâm đăng kiểm xe cơ giới tại TP.HCM nhằm thực hiện kiểm định kịp thời cho khách hàng, chống ùn tắc tại các đơn vị kiểm định.

Cũng theo quyết định của Cục Đăng kiểm, các đăng kiểm viên biệt phái còn có nhiệm vụ tham mưu thành lập các đoàn kiểm tra liên ngành, tổ chức thực hiện kiểm tra đột xuất một số trung tâm đăng kiểm trên toàn quốc về thực hiện công tác kiểm định phương tiện và phòng chống tham nhũng, tiêu cực của trung tâm, nhằm kịp thời chấn chỉnh, xử lý các sai phạm (nếu có).

Được biết, cùng với việc biệt phái đăng kiểm viên tăng cường hỗ trợ cho TP.HCM, Cục Đăng kiểm Việt Nam cũng đã tổ chức một đoàn kiểm tra vào Nam do Phó cục trưởng Cục Đăng kiểm trưởng đoàn, do tình hình đăng kiểm tại phía Nam đang “nóng”; đồng thời Cục cũng thành lập song song một đoàn kiểm tra phía Bắc, theo chỉ đạo của Bộ Giao thông vận tải.

Tính đến cuối năm 2022, cả nước có 280 đơn vị đăng kiểm xe cơ giới; trong đó có 196 đơn vị trực thuộc các doanh nghiệp, 64 đơn vị thuộc các sở giao thông vận tải các tỉnh, thành và 20 đơn vị thuộc Cục Đăng kiểm Việt Nam.

Cục Đăng kiểm Việt Nam cho rằng hiện nay số lượng trung tâm đăng kiểm là quá lớn so với số phương tiện. Trong số đó có nhiều đơn vị đầu tư xã hội hóa dẫn đến cạnh tranh không lành mạnh, kiểm định dễ dãi để thu hút khách hàng. Do đó, lực lượng chức năng sẽ kiểm tra, đơn vị nào vi phạm, tiêu cực sẽ bị rút giấy phép hoạt động.

Cũng theo lãnh đạo Cục Đăng kiểm, mặc dù thời gian qua Cục đã quyết liệt chỉ đạo, quản lý chặt chẽ, tăng cường phối hợp với các cơ quan liên quan trong thực hiện quản lý nhà nước về đăng kiểm, song công tác kiểm định xe cơ giới lưu hành là lĩnh vực có tính xã hội cao, hoạt động rộng trên cả nước nên dễ bị các tổ chức, cá nhân lợi dụng hực hiện các hành vi vi phạm pháp luật, không chấp hành quy trình, quy định.

Điều 8 của Nghị định 139/2018/NĐ-CP quy định về kinh doanh dịch vụ kiểm định xe cơ giới, quy định thủ tục cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện hoạt động kiểm định xe cơ giới; các điều 14 và 15 của Nghị định này quy định về tiêu chuẩn và điều kiện cấp giấy chứng nhận đăng kiểm viên, thủ tục cấp giấy chứng nhận đăng kiểm viên, nêu rõ khi một đơn vị đăng kiểm thỏa mãn các tiêu chuẩn điều kiện vật chất, kỹ thuật theo quy định thì được cấp giấy phép hoạt động kiểm định, cũng như điều kiện và tiêu chuẩn của đăng kiểm viên.

Nghị định 139 thay thế Nghị định 62/2016/NĐ-CP trước đó. Tại khoản 1 điều 5 về điều kiện chung về kinh doanh dịch vụ kiểm định xe cơ giới của Nghị định 63 quy định: “Việc thành lập đơn vị đăng kiểm phải phù hợp Quy hoạch tổng thể mạng lưới các đơn vị đăng kiểm và dây chuyền kiểm định”.

Như vậy, so với nghị định cũ, Nghị định 139 đã bỏ quy định về việc các đơn vị đăng kiểm xây dựng và thành lập mới phải tuân thủ quy hoạch mạng lưới các đơn vị đăng kiểm. Đây là điểm mới của Nghị định 139.

Cụ thể, từ ngày 01/01/2019 (thời điểm Nghị định 139 có hiệu lực), đơn vị có nhu cầu thành lập trung tâm đăng kiểm xe cơ giới tại các địa phương trên toàn quốc không còn phải tuân thủ theo quy hoạch theo Quyết định số 3771/2014/QĐ-BGTVT ngày 06/10/2014 của Bộ Giao thông vận tải (về việc phê duyệt quy hoạch tổng thể các trung tâm đăng kiểm và dây chuyền kiểm định xe cơ giới đến năm 2020, tầm nhìn 2030). Đồng thời, trước khi xây dựng không cần sự chấp thuận của Cục Đăng kiểm Việt Nam về vị trí, địa điểm xây dựng trung tâm đăng kiểm như trước đây.

Nói cách khác, vịec bỏ quy hoạch trung tâm đăng kiểm nhằm phù hợp với Luật Quy hoạch. Nhà đầu tư được tự chủ xây dựng trung tâm đăng kiểm đáp ứng quy định tại Nghị định 139 và Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về đơn vị đăng kiểm. Sau khi hoàn thành xây dựng, lắp đặt thiết bị đăng kiểm, gửi hồ sơ đề nghị Cục Đăng kiểm Việt Nam cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện hoạt động.

Tuy nhiên, có thể thấy, việc bỏ quy định “điều kiện kinh doanh” này đã dẫn đến sự gia tăng nhanh chóng các cơ sở đăng kiểm xe cơ giới. Từ đó xuất hiện tình trạng cạnh tranh không lành mạnh giữa các cơ sở kiểm định để thu hút, “giành giật” khách hàng. Ngoài ra, trên thực tế đã có một số đơn vị đăng kiểm đã có những hành vi thực hiện sai tiêu chuẩn, quy chuẩn, quy định, bỏ nội dung, hạng mục kiểm tra, thực hiện các hành vi giả mạo trong việc kiểm định xe cơ giới, vi phạm pháp luật hình sự.