Tổng cục Thuế ban hành công văn số 1798 sau khi nhận được công văn số 1770/CAT-CSKT ngày 29/3/2023 của Công an tỉnh Phú Thọ về đề nghị chỉ đạo phối hợp phòng ngừa tội phạm mua, bán trái phép hóa đơn điện tử. Theo đó, cơ quan Công an Phú Thọ điều tra, phát hiện Nguyễn Minh Tú và các cá nhân khác đã thực hiện hành vi mua doanh nghiệp để phát hành hóa đơn, bán cho tổ chức, cá nhân có nhu cầu, gây thiệt hại ngân sách nhà nước.

TRUY QUÉT DOANH NGHIỆP VI PHẠM HOÁ ĐƠN NHƯNG GÂY NHIỀU RẮC RỐI

Trước tình hình mua bán hoá đơn tiếp tục diễn biễn phức tạp, Tổng cục Thuế yêu cầu các cục thuế rà soát, xử lý thuế đối với các hành vi mua bán hóa đơn trái pháp luật.

Trong công văn số 1798, Tổng cục Thuế đưa 524 doanh nghiệp vào danh sách "đen" có nhiều rủi ro và đề nghị các cục thuế tập trung vào rà soát các hóa đơn xuất bán ra của số doanh nghiệp này.

"Trường hợp phát hiện doanh nghiệp thuộc cơ quan thuế quản lý đã sử dụng hóa đơn của doanh nghiệp trong số 524 doanh nghiệp thì yêu cầu doanh nghiệp giải trình làm rõ việc sử dụng hóa đơn để khấu trừ thuế giá trị gia tăng/hoàn thuế giá trị gia tăng, tính vào chi phí tính thuế thu nhập doanh nghiệp, hợp thức hàng hóa mua trôi nổi, buôn lậu...", công văn 1798 nêu.

Căn cứ hành vi vi phạm thực tế và quy định tại các văn bản pháp luật sẽ kịp thời xử lý về thuế theo đúng quy định hoặc củng cố hồ sơ, chuyển cơ quan công an đề nghị xử lý theo quy định pháp luật.

Ngoài ra, cục thuế trực tiếp quản lý thuế đối với doanh nghiệp thuộc danh sách 524 doanh nghiệp tiến hành rà soát, nếu phát hiện doanh nghiệp có xuất hóa đơn bán ra cho doanh nghiệp ở địa phương khác đã phát hành trong năm 2020, năm 2021, năm 2022, không có trong dữ liệu hóa đơn điện tử của Tổng cục Thuế thì kịp thời có văn bản thông báo gửi đến cơ quan thuế liên quan, tiến hành nhập thông tin lên ứng dụng xác minh hóa đơn để phối hợp, đối chiếu, rà soát, xử lý theo quy định, Tổng cục Thuế nhấn mạnh.

Mặc dù việc mua bán hoá đơn khống phải triệt tận gốc, tuy nhiên, đợt truy quét doanh nghiệp có rủi ro về hoá đơn nhiều tháng qua cũng vấp phải sự phản ứng từ phía những doanh nghiệp kinh doanh thực chất, giao dịch thật và thanh toán, xuất hóa đơn đầy đủ.

Theo ghi nhận, nhiều doanh nghiệp than phiền việc cán bộ thuế liên tiếp yêu cầu doanh nghiệp phải giải trình với những hoá đơn đã được Tổng cục Thuế cấp mã xác nhận, đủ điều kiện vài năm trước nhưng đến nay, doanh nghiệp "biến mất", bỏ trốn hoặc ngừng hoạt động và rơi vào danh sách "đen" nêu trên khiến hoá đơn tự dưng bị liệt vào danh sách hóa đơn “ma”.

Vì vậy, nhiều ý kiến cho rằng việc truy ngược, yêu cầu bên mua phải giải trình hoá đơn phát sinh trước ngày bên bán bỏ trốn là không hợp lý và một phần lỗi lầm là do cơ quan quản lý buông lỏng mới khiến xảy ra tình trạng trên.

YÊU CẦU CUNG CẤP THÔNG TIN THAY VÌ THANH KIỂM TRA

Trước những bức xúc của nhiều donh nghiệp, Bộ Tài chính cho biết trong thời gian qua, cơ quan thuế đã phối hợp với các cơ quan chức năng quản lý Nhà nước khác để xác định hàng loạt doanh nghiệp có hiện tượng mua bán hóa đơn, nhằm hợp thức hóa cho các khoản hàng hóa mua bán trôi nổi trên thị trường, hợp thức hóa các khoản chi phí tính thuế thu nhập doanh nghiệp để làm giảm số thuế phải nộp, từ đó, gây thất thu ngân sách nhà nước.

"Một trong những vụ án đã được cơ quan chức năng phát hiện là vụ án liên quan đến 524 doanh nghiệp bán hóa đơn không hợp pháp, hóa đơn khống", Bộ Tài chính thông tin thêm.

Do đó, thực hiện tinh thần chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Tài chính về tạo thuận lợi, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho doanh nghiệp nhất là các doanh nghiệp vừa và nhỏ, thay cho việc phải tiến hành thanh tra, kiểm tra tại doanh nghiệp, căn cứ quy định tại khoản 2 Điều 19 Luật Quản lý thuế số 38/2019/QH14, cơ quan thuế có thể yêu cầu tổ chức, cá nhân có liên quan cung cấp thông tin, tài liệu liên quan đến việc xác định nghĩa vụ thuế và phối hợp với cơ quan quản lý thuế để thực hiện pháp luật về thuế.

Căn cứ khoản 8 Điều 17 Luật Quản lý thuế số 38/2019/QH14 quy định người nộp thuế có trách nhiệm chấp hành quyết định, thông báo, yêu cầu của cơ quan quản lý thuế, công chức quản lý thuế.

Trên cơ sở đó, Tổng cục Thuế đã ban hành Công văn số 1798/TCT-TTKT ngày 16/5/2023 để các doanh nghiệp có hóa đơn đầu vào của 524 doanh nghiệp bán hóa đơn không hợp pháp nêu trên chủ động rà soát và loại trừ các hóa đơn không hợp pháp, không có hàng hóa kèm theo để điều chỉnh kê khai, hạch toán đúng nghĩa vụ thuế với nhà nước.

Cũng theo Bộ Tài chính, Luật Quản lý thuế số 38 quy định trách nhiệm, quyền lợi của người nộp thuế liên quan đến hóa đơn.

Theo đó, một, trường hợp người mua hàng hóa, dịch vụ sử dụng hóa đơn, chứng từ không hợp pháp chứng minh được lỗi vi phạm sử dụng hóa đơn không hợp pháp thuộc về bên bán hàng thì bị xử phạt vi phạm hành chính về thuế theo quy định tại Điều 142 Luật Quản lý thuế.

Hai, trường hợp phát hiện người nộp thuế sử dụng hóa đơn không hợp pháp, sử dụng không hợp pháp hóa đơn thì bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi trốn thuế theo quy định tại Điều 143 Luật Quản lý thuế.

Bộ Tài chính cũng lưu ý các doanh nghiệp có hóa đơn mua bán hàng hóa phù hợp với thực tế giao dịch thực hiện kê khai nộp thuế theo quy định hiện hành.

Về danh sách doanh nghiệp bỏ địa chỉ kinh doanh, Bộ Tài chính cho biết danh sách này được đăng tải kể từ ngày cơ quan thuế có thông báo doanh nghiệp bỏ địa chỉ kinh doanh quy định tại Điều 29 Nghị định số 126/2020/NĐ-CP ngày 19/10/2020 quy định chi tiết một số điều của Luật Quản thuế.

Kể từ ngày cơ quan thuế ban hành thông báo người nộp thuế không hoạt động tại địa chỉ đã đăng ký, hệ thống hóa đơn điện tử của cơ quan thuế sẽ tự động chặn xuất hóa đơn của các doanh nghiệp bỏ địa chỉ kinh doanh.

Người nộp thuế có thể tra cứu danh sách doanh nghiệp bỏ địa chỉ kinh doanh tại cổng thông tin của Tổng cục Thuế.