Nhu cầu mua sắm tăng vọt cùng với tình trạng thiếu tàu container chở hàng và tắc nghẽn tại các cảng biển đang khiến chuỗi cung ứng của các sản phẩm từ ôtô tới giày dép vốn bị ảnh hưởng nay càng thêm gián đoạn nghiêm trọng.

Theo CNN, một số hãng quần áo và giày dép của Mỹ cho rằng việc các nhà máy tại Việt Nam phải đóng cửa vì dịch bệnh là “chất xúc tác” làm gia tăng áp lực lên chuỗi cung ứng của họ. Hàng loạt thương hiệu từ PacSun cho đến Nike đều cảnh báo về ảnh hưởng của việc này tới nguồn cung hàng hóa của mình.

GIÁN ĐOẠN SẢN XUẤT NHIỀU TUẦN

Vào cuối tháng 9, Nike cắt giảm triển vọng doanh thu cả năm 2021 do các vấn đề trong chuỗi cung cung ứng, dù Giám đốc điều hành (CEO) công ty khẳng định nhu cầu mua sắm của khách hàng rất lớn.

Nike hiện sản xuất khoảng 75% sản phẩm giày dép tại Đông Nam Á, trong đó, lần lượt tại Việt Nam và Indonesia là 51% và 24%. Tuy nhiên, từ cuối tháng 7 tới tháng 9, nhiều địa phương tại Việt Nam đã áp dụng các biện pháp hạn chế nghiêm ngặt để phòng, chống dịch bệnh Covid-19, trong đó có việc yêu cầu các nhà máy phải đóng cửa. Nike cho biết việc này khiến công ty mất đi sản lượng trong 10 tuần.

Trong cuộc gọi công bố tình hình kinh doanh gần đây, Matthew Friend, Giám đốc tài chính của Nike cho biết, các nhà máy dự dự kiến khôi phục hoạt động theo lộ tình từ tháng 10. Thời điểm cuộc gọi diễn ra, 50% nhà máy của Nike tại Việt Nam vẫn phải đóng cửa.

Việt Nam hiện cũng chiếm 1/3 sản lượng sản phẩm quần áo và giày dép của thương hiệu Under Armour. Trong cuộc gọi công bố kết quả kinh doanh hồi tháng 8, CEO Patrik Frisk của Under Armour cho biết công ty đang theo dõi chặt chẽ tác động của việc đóng cửa các nhà máy với chuỗi cung ứng từ Việt Nam.

Cũng giống như Nike và Under Armour, nhiều thương hiệu khác như Ugg, Coach và Michael Kors đều bị ảnh hưởng bởi Việt Nam là nhà trung tâm sản xuất quan trọng với nhiều thương hiệu thời trang và giày dép của Mỹ.

"Việt Nam là đối tác lớn của Mỹ, là nguồn cung quần áo và giày dép lớn thứ hai của chúng tôi”, Steve Lamar, Chủ tịch kiêm CEO của Hiệp hội Quần áo và Giày dép Mỹ (AAFA), cho biết. Theo AAFA, Trung Quốc là nhà cung cấp quần áo và giày dép lớn nhất của Mỹ.

Từ cuối tháng 7, Việt Nam hứng chịu đợt bùng phát dịch bệnh nghiêm trọng lây lan nhanh chóng tại các khu công nghiệp lớn. Chính phủ buộc phải áp dụng các biện pháp hạn chế nghiêm ngặt và tạm thời đóng cửa các nhà máy. Giai đoạn này, một số ít nhà máy đủ điều kiện đáp ứng các yêu cầu của mô hình “3 tại chỗ” được tiếp tục hoạt động nhưng với công suất hạn chế. Việc này đồng nghĩa hoạt động sản xuất giày dép, quần áo bị ngưng trệ.

MẤT 5-6 THÁNG ĐỂ KHÔI PHỤC HOẠT ĐỘNG

Trong một báo cáo nghiên cứu công bố vào tháng trước, nhà phân tích Camilo Lyon của BITG cho biết các thương hiệu thể thao như Nike và Adidas chịu rủi ro gián đoạn chuỗi cung ứng lớn nhất bởi “Việt Nam đã nổi lên là một địa điểm sản xuất thay thế quan trọng cho Trung Quốc trong những năm gần đây”.

Theo ông Lyon, các công ty khác cũng có hoạt động sản xuất tại Việt Nam Deckers Outdoor, Columbia Sportswear, Coach parent Tapestry và Capri Holdings (công ty sở hữu Michael Kors).

“Các nhà máy tại Việt Nam có thể mất 5-6 tháng mới khôi phục hoạt động bình thường khi các biện pháp hạn chế được gỡ bỏ. Và dù trở lại hoạt động vào thời điểm nào, các nhà máy này cũng sẽ đối mặt với một vấn đề khác: lao động”, ông Lyon nhận định. "Các nhà máy tại Việt Nam cũng có thể sẽ gặp khó khăn trong việc đưa người lao động trở lại công xưởng hậu phong tỏa”.

Trong khi đó, hãng bán lẻ thời trang PacSun dự báo việc này có thể ảnh hưởng tới mùa nghỉ lễ sắp tới. Trong một cuộc phỏng vấn hồi tháng 8, Brieane Olson, Chủ tịch PacSun, cho biết khoảng 10% hàng hóa của công ty được sản xuất tại Việt Nam.

“PacSun đã phải đối mặt với tình trạng hàng tồn kho mùa tựu trường bị chậm 2-4 tuần do gián đoạn chuỗi cung ứng toàn cầu”, bà Olson cho biết. “Sản phẩm mới cho mùa nghỉ lễ và mùa đông có thể cũng bị chậm trễ thêm 4 tuần, khiến chúng tôi gặp khó khăn trong việc đưa các sản phẩm thời trang mới, quần jean, áo sơ mi, áo len và áo nỉ lên kệ hàng đúng thời điểm”.

Cũng theo bà Olson, việc này cũng gây ra một tác động nữa với người tiêu dùng. Đó là, có ít hàng hóa hơn đồng nghãi với việc các hãng bán lẻ sẽ dừng các chương trình giảm giá “bởi họ không cần thiết phải làm vậy”.