Covid-19 sẽ chuyển thành bệnh đặc hữu vào cuối năm 2022 - đầu năm 2023?
Hoài Phương
05/11/2021, 09:16
Khi đợt bùng phát biến thể Delta hạ nhiệt ở nhiều khu vực trên thế giới, các nhà khoa học bắt đầu lập biểu đồ về thời điểm Covid-19 chuyển thành bệnh quen thuộc hoặc bị đẩy lùi…
Bà Maria Van Kerkhove, chuyên gia dịch tễ của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) mới đây cho biết: "Có thể từ nay đến cuối năm 2022, chúng ta sẽ kiểm soát được virus này, giảm đáng kể số ca nhiễm và tử vong". Quan điểm của WHO dựa trên ý kiến của các chuyên gia dịch bệnh - những người đang vạch ra diễn biến đại dịch trong 18 tháng tới.
WHO đồng thời đang đặt mục tiêu tiêm chủng cho 70% dân số thế giới đến cuối năm 2022. "Nếu đạt được mục tiêu đó, chúng ta sẽ ở trong tình huống rất khác về mặt dịch tễ học," bà Van Kerkhove nói. Trong khi đó, bà Van Kerkhove lo lắng về các quốc gia dỡ bỏ lệnh hạn chế Covid-19 quá sớm: "Tôi rất ngạc nhiên khi thấy người người đi lại trên đường phố, như thể mọi thứ đã kết thúc".
Cùng với nhận định này, hãng tin Reuters cũng đã tiến hành phỏng vấn hơn một chục chuyên gia y tế hàng đầu thế giới để phác thảo biểu đồ khi nào và ở đâu Covid-19 sẽ trở thành một căn bệnh đặc hữu. Theo đó, các chuyên gia kỳ vọng rằng những quốc gia đầu tiên thoát khỏi đại dịch sẽ là những nơi có sự kết hợp giữa tỷ lệ tiêm chủng cao và khả năng miễn dịch tự nhiên cao ở những người đã nhiễm Covid-19, như Mỹ, Anh, Bồ Đào Nha và Ấn Độ.
Tuy nhiên, các chuyên gia cũng cảnh báo rằng SARS-CoV-2 vẫn là một loại virus khó lường và đang tiếp tục đột biến khi lây lan qua các cộng đồng dân cư chưa được tiêm chủng. "Sự chuyển mình của các quốc gia sẽ rất khác nhau, phụ thuộc vào miễn dịch tự nhiên do lây nhiễm và tất nhiên là tình hình triển khai vaccine," Marc Lipsitch, chuyên gia dịch tễ tại Trường Y tế Công cộng Harvard TH Chan, nhận định.
Nếu đạt được mục tiêu tiêm chủng cho 70% dân số thế giới , Covid-19 sẽ rất khác về mặt dịch tễ học.
Số ca nhiễm và tử vong vì Covid-19 đã giảm kể từ tháng 8 ở tất cả khu vực trên thế giới. Song châu Âu là ngoại lệ. Biến thể Delta gây đợt bùng phát mới tại các quốc gia có tỷ lệ tiêm chủng thấp như Nga và Romania hoặc những nơi đã bỏ quy định đeo khẩu trang. Biến thể cũng lây lan mạnh ở Singapore và Trung Quốc, những quốc gia có tỷ lệ tiêm chủng cao nhưng tỷ lệ miễn dịch tự nhiên thấp do thực hiện các biện pháp phòng dịch nghiêm ngặt từ trước đó.
Một số nhà khoa học tại Mỹ và Anh dự đoán Covid-19 sẽ trở thành bệnh hô hấp theo mùa như cúm. Virus ít nguy hiểm hơn, chủ yếu ảnh hưởng đến trẻ em, nhưng quá trình này có thể tốn tới hàng thập kỷ. Tiến sĩ Joseph Bocchini, chuyên gia nhi khoa và bệnh truyền nhiễm ở Bệnh viện Willis Knighton Health System (Mỹ), nói rằng virus SARS-CoV-2 rốt cục sẽ trở nên giống như cúm mùa thông thường nhưng điều này sẽ chưa diễn ra sớm.
Ông cho rằng số ca nhiễm virus này sẽ trỗi dậy vào những thời điểm giao mùa vì khi nhiệt độ lạnh và không khí trở nên hanh khô, virus SARS-CoV-2 sẽ có khả năng sống lâu hơn trong môi trường và có cơ hội lây lan lớn hơn. Đó là lý do mà ông khuyên mọi người tiếp tục mang khẩu trang, duy trì khoảng cách và tiêm vaccine.
Ngay cả khi virus SARS-CoV-2 rốt cục sẽ trở nên giống như cúm mùa thông thường, mọi người vẫn nên tiếp tục mang khẩu trang.
Một số chuyên gia thì cho rằng virus có xu hướng phát triển như sởi, vẫn sẽ bùng phát ở những quần thể có tỷ lệ tiêm chủng thấp. Tiến sĩ Anthony Fauci, Giám đốc Viện Dị ứng và bệnh truyền nhiễm quốc gia Mỹ, và Stephane Bancel, Giám đốc điều hành hãng dược Moderna, cũng cảnh báo, việc tin rằng Covid-19 một ngày nào đó hoàn toàn biến mất là điều không tưởng, vì thực tế sẽ cho thấy thế giới phải chung sống với dịch bệnh mãi mãi giống như cúm mùa.
Giám đốc sáng tạo ở Bệnh viện nhi Boston (Mỹ), Tiến sĩ John Brownstein lưu ý rằng mọi người sẽ phải điều chỉnh thói quen để thích ứng với “bình thường mới” và học cách sống chung với virus SARS-CoV-2 vì nó sẽ tồn tại mãi mãi. Ông nói: “Diệt trừ virus này, về cơ bản, là không thể”. Các chuyên gia y tế khác cho rằng trẻ em có thể tiếp xúc với virus SARS-CoV-2 sau khi sinh và tự phát triển miễn dịch trong nhiều năm và nhiều thập kỷ tới.
Trong khi đó, Trevor Bedford, chuyên gia virus tại Trung tâm Ung thư Fred Hutchinson, nhận thấy làn sóng Covid-19 mùa đông ở Mỹ sẽ trở nên nhẹ hơn, sau đó chuyển đổi sang giai đoạn dịch bệnh đặc hữu vào năm 2022 - 2023. Lúc này, số người tử vong do Covid-19 ở Mỹ sẽ vào khoảng 50.000 đến 100.000 mỗi năm, cao hơn so với trung bình 30.000 ca tử vong hàng năm do bệnh cúm.
Trong lịch sử, chỉ có hai căn bệnh ảnh hưởng tới con người và động vật từng bị xóa sổ: đậu mùa và dịch tả trâu bò. Trong cả hai trường hợp, chiến dịch tiêm chủng toàn cầu ồ ạt đã giúp chặn đứng ca mắc mới. Lần xuất hiện ca bệnh dịch tả trâu bò gần đây nhất là năm 2001 ở Kenya. Còn ca đậu mùa gần đây nhất là ở Anh năm 1978.
Ngoài ra, có một khả năng khác, lầ người dân sẽ coi như đại dịch đã kết thúc, trước khi cơ quan chức năng tuyên bố. Điều này đã từng xảy ra. Dịch cúm 1918 xảy ra vào Thế chiến 1 và khi chiến tranh kết thúc, người ta muốn bỏ lại cả thập kỷ đó phía sau và hướng tới tương lai mới. Người dân bước vào những năm 1920 bùng nổ, bất chấp cúm vẫn hoành hành khắp nước Mỹ.
Nếu xã hội muốn tuyên bố đại dịch chấm dứt trước giới khoa học, chúng ta sẽ phải chấp nhận hậu quả nghiêm trọng: nhiều người chết. Đó là điều xảy ra với các đại dịch trước đây. Cúm không còn bị coi là đại dịch và bây giờ chỉ được coi là dịch bệnh địa phương, nhưng mỗi năm có từ 12.000 tới 61.000 người Mỹ chết vì cúm.
Vaccine ngừa Covid-19 dạng uống được thử nghiệm lâm sàng trong tháng 11
Nhiều nước lo ngại về biến thể phụ nguy hiểm của chủng Delta
Những vaccine Covid-19 nào đang tiêm và thử nghiệm cho trẻ em?
78 hộ dân Sa Ná nằm trong vùng nguy hiểm sạt lở, Thanh Hóa công bố tình huống khẩn cấp
Mưa lũ nhiều năm qua, đặc biệt là cơn bão số 3 năm 2025, đã khiến bờ hữu suối Son đoạn qua bản Sa Ná, xã Na Mèo tiếp tục sạt lở nghiêm trọng với chiều dài khoảng 100m, trong đó 28m bị cuốn trôi hoàn toàn. Hiện trạng này kèm nhiều vết nứt lớn, đe dọa trực tiếp đến tính mạng và tài sản của 78 hộ dân với 350 nhân khẩu tại khu tái định cư bản Sa Ná...
Thanh Hóa triển khai hai dự án an sinh xã hội quan trọng
Dự án nâng cấp, cải tạo Trường Nội trú liên cấp tiểu học – THCS Sơn Thủy và Dự án Khu tái định cư thôn Hồng Sơn là hai công trình an sinh xã hội có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với tỉnh Thanh Hoá, vừa góp phần nâng cao chất lượng giáo dục vùng biên giới, vừa bảo đảm ổn định đời sống người dân trong diện di dời phục vụ dự án đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam.
Hà Nội đăng tuyển gần 1.000 giáo viên
Sở Giáo dục và đào tạo Hà Nội vừa công bố thông tin tuyển dụng viên chức giáo viên, nhân viên làm việc tại các cơ sở giáo dục trực thuộc sở với số lượng tuyển dụng là 942 người (848 giáo viên và 94 nhân viên)...
Bộ Y tế cảnh báo người dân không sử dụng thuốc chứa phenylbutazone
Cục Quản lý Dược - Bộ Y tế khẳng định, đến nay tại Việt Nam không có thuốc chứa hoạt chất phenylbutazone có giấy đăng ký lưu hành còn hiệu lực. Vì vậy, người dân tuyệt đối không mua, bán hoặc sử dụng các thuốc chứa phenylbutazone...
Hưng Yên sắp có bệnh viện đa khoa hạng đặc biệt, vốn đầu tư hơn 2.730 tỷ đồng
Bệnh viện Đa Khoa tại Hưng Yên được quy hoạch hiện đại với quy mô 1.200 giường, định hướng mở rộng lên 1.500 giường, tổng mức đầu tư hơn 2.730 tỷ đồng (chưa bao gồm trang thiết bị y tế). Công trình được xây dựng trên diện tích 12ha với mục tiêu xây dựng bệnh viện đa khoa hạng đặc biệt...
Sáu giải pháp phát triển nhanh và bền vững ngành năng lượng
Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn để phát triển năng lượng xanh, sạch nhằm đảm bảo an ninh năng lượng và phát triển bền vững. Ông Nguyễn Ngọc Trung chia sẻ với Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy về sáu giải pháp để phát triển nhanh và bền vững ngành năng lượng nói chung và các nguồn năng lượng tái tạo, năng lượng mới nói riêng…
Nhân lực là “chìa khóa” phát triển điện hạt nhân thành công và hiệu quả
Trao đổi với Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy, TS. Trần Chí Thành, Viện trưởng Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam, nhấn mạnh vấn đề quan trọng nhất khi phát triển điện hạt nhân ở Việt Nam là nguồn nhân lực, xây dựng năng lực, đào tạo nhân lực giỏi để tham gia vào triển khai, vận hành dự án...
Phát triển năng lượng tái tạo, xanh, sạch: Nền tảng cho tăng trưởng kinh tế trong dài hạn
Quốc hội đã chốt chỉ tiêu tăng trưởng kinh tế 8% cho năm 2025 và tăng trưởng hai chữ số cho giai đoạn 2026 – 2030. Để đạt được mục tiêu này, một trong những nguồn lực có tính nền tảng và huyết mạch chính là điện năng và các nguồn năng lượng xanh, sạch…
Nhà đầu tư điện gió ngoài khơi tại Việt Nam vẫn đang ‘mò mẫm trong bóng tối’
Trả lời VnEconomy bên lề Diễn đàn năng lượng xanh Việt Nam 2025, đại diện doanh nghiệp đầu tư năng lượng tái tạo nhận định rằng Chính phủ cần nhanh chóng ban hành các thủ tục và quy trình pháp lý nếu muốn nhà đầu tư nước ngoài rót vốn vào các dự án điện gió ngoài khơi của Việt Nam...
Tìm lộ trình hợp lý nhất cho năng lượng xanh tại Việt Nam
Chiều 31/3, tại Hà Nội, Hội Khoa học Kinh tế Việt Nam, Hiệp hội Năng lượng sạch Việt Nam chủ trì, phối hợp với Tạp chí Kinh tế Việt Nam tổ chức Diễn đàn Năng lượng Việt Nam 2025 với chủ đề: “Năng lượng xanh, sạch kiến tạo kỷ nguyên kinh tế mới - Giải pháp thúc đẩy phát triển nhanh các nguồn năng lượng mới”...
Thuế đối ứng của Mỹ có ảnh hướng thế nào đến chứng khoán?
Chính sách thuế quan mới của Mỹ, đặc biệt với mức thuế đối ứng 20% áp dụng từ ngày 7/8/2025 (giảm từ 46% sau đàm phán),
có tác động đáng kể đến kinh tế Việt Nam do sự phụ thuộc lớn vào xuất khẩu sang Mỹ (chiếm ~30% kim ngạch xuất khẩu).
Dưới đây là phân tích ngắn gọn về các ảnh hưởng chính: