Tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV, sáng 7/5, Quốc hội đã nghe trình và Báo cáo thẩm tra dự án Luật Cán bộ, công chức (sửa đổi).

ĐỔI MỚI PHƯƠNG THỨC TUYỂN DỤNG CÔNG CHỨC

Trình bày dự thảo Luật Cán bộ, công chức (sửa đổi), Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà, cho biết dự thảo Luật đã tập trung hoàn thiện cơ chế quản lý và sử dụng cán bộ, công chức, nhằm khắc phục những hạn chế, bất cập của pháp luật hiện hành.Đồng thời, đáp ứng yêu cầu đổi mới quản trị quốc gia, xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức chuyên nghiệp, trách nhiệm, năng động và phục vụ Nhân dân.

Dự thảo Luật đã chuyển đổi phương thức quản lý cán bộ, công chức theo vị trí việc làm. Theo đó, quy định rõ việc đánh giá, bố trí, sử dụng cán bộ, công chức phải căn cứ vào yêu cầu của vị trí việc làm và năng lực, kết quả, hiệu quả thực thi nhiệm vụ của cán bộ, công chức.

Đồng thời, bỏ quy định thi nâng ngạch. Thay vào đó là cơ chế bố trí vào vị trí việc làm nào thì xếp vào ngạch công chức tương ứng, gắn với năng lực, kết quả thực thi nhiệm vụ. Qua đó, giảm thiểu thủ tục hành chính, tạo động lực phấn đấu thực chất cho cán bộ, công chức.

Dự thảo cũng đổi mới công tác tuyển dụng công chức, theo hướng người được tuyển chọn phải đáp ứng ngay yêu cầu của vị trí việc làm. Sau khi trúng tuyển được bổ nhiệm, xếp lương ở ngạch công chức tương ứng với vị trí việc làm trúng tuyển, và không phải thực hiện chế độ tập sự.

Quy định các phương thức tuyển dụng linh hoạt, ngoài thi tuyển, xét tuyển truyền thống, còn bổ sung hình thức tiếp nhận đối với những người có tài năng, kinh nghiệm từ khu vực ngoài công lập, đơn vị sự nghiệp, doanh nghiệp nhà nước…, hoặc thực hiện ký hợp đồng có thời hạn đối với chuyên gia, nhà khoa học, người đáp ứng tiêu chuẩn, điều kiện để thực hiện một số nhiệm vụ của vị trí việc làm công chức chuyên môn, nghiệp vụ.

Bỏ quy định về kiểm định chất lượng đầu vào công chức thống nhất ở cấp quốc gia để thực hiện chủ trương đẩy mạnh phân cấp, phân quyền trong quản lý công chức. Đồng thời, tăng cường cơ chế hậu kiểm, thanh tra, kiểm tra, đảm bảo phân quyền đi đôi với kiểm soát quyền lực hiệu quả.

Theo Bộ trưởng Bộ Nội vụ, dự thảo Luật còn có quy định nâng cao hiệu quả đánh giá, sử dụng và sàng lọc cán bộ, công chức, trong đó quy định việc đánh giá cán bộ, công chức phải căn cứ vào kết quả thực hiện nhiệm vụ, sản phẩm công việc cụ thể theo yêu cầu của vị trí việc làm đảm nhiệm, thay vì dựa trên các tiêu chí chung, hình thức hay cảm tính.

Đặc biệt, bổ sung cơ chế để xóa bỏ tư duy “biên chế suốt đời” và nâng cao kỷ luật, kỷ cương hành chính. Quy định rõ trách nhiệm của người đứng đầu trong việc quản lý, đánh giá và sử dụng công chức đúng năng lực, đúng vị trí việc làm.

Bộ trưởng Bộ Nội vụ cho rằng, các nội dung sửa đổi, bổ sung nêu trên, tạo hành lang pháp lý đồng bộ, hiện đại hóa công tác quản lý công chức theo hướng năng động, minh bạch, hiệu quả.

Cùng với đó, đảm bảo nguyên tắc sử dụng đúng người, đúng việc, phát huy tối đa năng lực của cán bộ, công chức. Đồng thời, sàng lọc những trường hợp không đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ, góp phần xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức chuyên nghiệp, có trách nhiệm, đạo đức công vụ, phục vụ tốt cho sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội và nhu cầu của người dân, doanh nghiệp.

BỔ SUNG QUY ĐỊNH VỀ ĐÁNH GIÁ, SÀNG LỌC CÔNG CHỨC

Báo cáo thẩm tra dự án Luật Cán bộ, công chức (sửa đổi), Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng, cho biết Ủy ban tán thành việc sửa đổi toàn diện Luật Cán bộ, công chức với các lý do được nêu tại Tờ trình của Chính phủ.

Tại Khoản 2 Điều 4 của dự thảo Luật tiếp tục quy định một trong những nguyên tắc quản lý cán bộ, công chức là “kết hợp giữa tiêu chuẩn chức danh, vị trí việc làm và chỉ tiêu biên chế”; sửa đổi, bổ sung các quy định về đánh giá công chức để có cơ chế sàng lọc, đưa ra khỏi vị trí công tác đối với những người không đủ phẩm chất, năng lực, uy tín…

Ủy ban Pháp luật và Tư pháp cơ bản tán thành với các nội dung nêu trên của dự thảo Luật. Mặt khác, việc tiếp tục duy trì phương thức quản lý cán bộ, công chức theo vị trí việc làm và ngạch công chức cũng góp phần bảo đảm tính ổn định của đội ngũ cán bộ, công chức trong điều kiện thực hiện sắp xếp tổ chức bộ máy của các cơ quan, tổ chức, đơn vị trong hệ thống chính trị, và hệ thống vị trí việc làm chưa được hoàn thiện.

Tuy nhiên, một số ý kiến cho rằng, việc tiếp tục duy trì nguyên tắc nêu trên của dự thảo Luật là chưa thực sự có bước đột phá, chưa đáp ứng yêu cầu “đổi mới mạnh mẽ phương pháp tuyển dụng, đánh giá, quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng, bố trí, sử dụng cán bộ, công chức, viên chức trong hệ thống chính trị”.

Do đó, các ý kiến này đề nghị sửa đổi nguyên tắc nêu trên và các quy định có liên quan của dự thảo Luật theo hướng quản lý cán bộ, công chức theo vị trí việc làm.

Việc sửa đổi theo hướng này sẽ góp phần tạo cơ sở pháp lý để thực hiện trả lương theo vị trí việc làm theo đúng tinh thần Nghị quyết số 27-NQ/TW về cải cách chính sách tiền lương đối với cán bộ, công chức, viên chức, lực lượng vũ trang và người lao động trong doanh nghiệp.

Về đánh giá công chức, dự thảo Luật đã sửa đổi, bổ sung các quy định về đánh giá công chức, theo hướng nhấn mạnh việc đánh giá theo kết quả, sản phẩm cụ thể theo từng vị trí việc làm để bảo đảm việc đánh giá công chức được thực chất hơn.

Kết quả đánh giá công chức làm cơ sở để thực hiện các chế độ, chính sách đối với công chức; đồng thời để sàng lọc, bố trí vào vị trí việc làm phù hợp, cho thôi việc đối với những công chức không đạt yêu cầu của vị trí việc làm đảm nhận.

Có ý kiến cho rằng đây là nội dung mới, do đó, đề nghị Chính phủ trong quá trình tổ chức thực hiện cần xây dựng tiêu chí rõ ràng, minh bạch, định lượng được, bảo đảm việc gắn với kết quả thực hiện nhiệm vụ, đạo đức công vụ, tinh thần trách nhiệm, mức độ hài lòng của người dân, doanh nghiệp.

Bên cạnh đó, cần nghiên cứu đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số, tiêu chí đánh giá tự động để theo dõi, lưu trữ, phân tích kết quả công tác của công chức một cách khách quan, hạn chế cảm tính, bảo đảm công bằng, minh bạch trong quá trình sàng lọc.

Ngoài ra, có ý kiến nhận thấy, nội dung đánh giá cán bộ, công chức không giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý và công chức giữ chức vụ lãnh đạo quản lý là khác nhau.

Do đó, để bảo đảm công bằng, tránh áp dụng máy móc, Ủy ban Pháp luật và Tư pháp đề nghị nghiên cứu xây dựng cơ chế xử lý phù hợp khi không hoàn thành nhiệm vụ đối với 2 nhóm công chức nêu trên.