Theo ông Vương Xương Lâm, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Cải cách và Phát triển Quốc gia Trung Quốc, việc “đóng cửa hải quan” toàn diện tại Hải Nam sẽ chính thức có hiệu lực vào ngày 18/12/2025. Quyết định này được xác nhận vào ngày 23/7/2025, đánh dấu một bước đi quyết đoán hướng tới tầm nhìn đã được hoạch định từ năm 2020.

Khái niệm “đóng cửa hải quan” nghe có vẻ như chính phủ đang cô lập Hải Nam, nhưng thực tế đây lại là nền tảng cho nỗ lực mở cửa của Trung Quốc. Biện pháp này sẽ biến toàn bộ hòn đảo thành một khu vực hải quan đặc biệt miễn thuế.

Bên cạnh việc cho phép hàng hóa nhập khẩu vào Hải Nam với mức thuế suất 0%, chính sách này còn mở rộng tự do lưu chuyển hàng hóa và con người, đồng thời đơn giản hóa thủ tục visa cho du khách quốc tế. Khu vực tự do này được ví như một “thị trường ngoài khơi”.

Đối với du khách – đặc biệt là khách nội địa – việc di chuyển ra vào Hải Nam sẽ không bị ảnh hưởng, thậm chí còn được nâng cấp về trải nghiệm và chất lượng dịch vụ.

Tuy nhiên, hàng hóa từ Hải Nam đưa vào Trung Quốc đại lục vẫn sẽ phải khai báo hải quan và chịu thuế — trừ khi chúng đã trải qua quá trình gia tăng giá trị (value-added processing) vượt quá 30% tại Hải Nam, khi đó sẽ đủ điều kiện miễn thuế nhập khẩu.

VÌ SAO VIỆC “ĐÓNG CỬA HẢI QUAN” Ở HẢI NAM LẠI QUAN TRỌNG?

Đây không chỉ là một thử nghiệm mang tính khu vực — mà là bước ngoặt then chốt trong giai đoạn mở cửa tiếp theo của Trung Quốc, mang dáng dấp của những gì Thâm Quyến hay Phố Đông (Thượng Hải) từng đại diện. Trong bối cảnh chiến tranh thương mại còn căng thẳng, Trung Quốc lại chọn con đường ngược lại: không phải tăng thuế, mà là xóa bỏ hoàn toàn thuế quan — ít nhất là trên một hòn đảo.

Khi chính sách “đóng cửa hải quan” chính thức có hiệu lực, Hải Nam được kỳ vọng sẽ chứng kiến một làn sóng du khách đổ tới. Một số cư dân mạng thậm chí còn gọi nơi đây là “Singapore tiếp theo”, ám chỉ tiềm năng phát triển thành một trung tâm mua sắm miễn thuế lớn của khu vực.

So sánh đảo Hải Nam với Singapore không phải là không có cơ sở. Theo số liệu từ chính quyền tỉnh, Hải Nam đã đón 97,2 triệu lượt khách trong năm 2024, tăng 8% so với năm 2023. Đáng chú ý, lượng khách quốc tế đến đảo đã tăng hơn gấp đôi. Doanh thu từ du lịch đạt 200 tỷ nhân dân tệ (tương đương khoảng 27,2 tỷ USD), tăng 12,5% so với năm 2023. Chỉ riêng trong kỳ nghỉ Tết Nguyên đán 2025 (từ 14/1 đến 22/2), doanh số hàng miễn thuế ngoài khơi đã đạt 6,61 tỷ nhân dân tệ (tương đương 912 triệu USD).

Những con số tăng trưởng này không chỉ củng cố tầm nhìn về một Hải Nam trở thành trung tâm tiêu dùng tiếp theo của châu Á, mà còn nhấn mạnh tiềm năng ngày càng lớn của hòn đảo này trong các lĩnh vực bán lẻ cao cấp, chi tiêu du lịch và hội nhập toàn cầu.

HÀNH ĐỘNG CỦA CÁC THƯƠNG HIỆU TOÀN CẦU

Khi chính sách “đóng cửa hải quan” chính thức có hiệu lực, mức độ hấp dẫn của đảo Hải Nam đối với hàng hóa nhập khẩu sẽ tăng vọt. Tỷ lệ sản phẩm được hưởng thuế suất 0% sẽ tăng mạnh — từ khoảng 21% lên tới 74%, mở rộng đáng kể phạm vi áp dụng.

Về bản chất, Hải Nam đang trên đường trở thành “sân bay miễn thuế siêu cỡ” — nhưng với mức độ linh hoạt cao hơn. Trong nội bộ hòn đảo, hàng hóa nhập khẩu có thể di chuyển giữa các nhà bán mà không phải chịu thêm thuế, từ đó giúp cắt giảm chi phí và nâng cao hiệu quả chuỗi cung ứng.

Từ năm 2020, khi các quy định về miễn thuế ngoài khơi được nới lỏng, các thương hiệu toàn cầu đã âm thầm định vị lại chiến lược tại “điểm nóng kinh tế” Hải Nam.

Ralph Lauren đã khai trương cửa hàng tại đây từ năm 2021; đến năm 2022, tập đoàn mẹ của Coach là Tapestry đã thành lập trụ sở kinh doanh du lịch bán lẻ Trung Quốc ngay tại Hải Nam — một bước đi cho thấy niềm tin dài hạn vào tiềm năng của hòn đảo này. Tháng 10/2023, Louis Vuitton – “viên ngọc quý” trong đế chế LVMH – cũng đã chính thức mở cửa hàng đầu tiên tại tổ hợp miễn thuế Vịnh Haitang, Tam Á.

Năm 2024, DFS – “đế chế bán lẻ du lịch” của LVMH – công bố kế hoạch hợp tác với Tập đoàn Sanya để triển khai dự án lớn nhất từ trước đến nay: DFS Yalong Bay, dự kiến khai trương năm 2026 tại Tam Á. Với quy mô lên tới 128.000 m2, khu phức hợp này dự kiến quy tụ hơn 1.000 thương hiệu xa xỉ, cùng chuỗi khách sạn quốc tế, nhà hàng cao cấp và các hoạt động giải trí đẳng cấp. Mục tiêu là kiến tạo một điểm đến nơi bán lẻ xa xỉ và nghỉ dưỡng hội tụ.

“Sau khi đóng cửa hải quan, đảo Hải Nam nhiều khả năng sẽ mang lại trải nghiệm mua sắm khép kín và tinh gọn hơn — tương đương với các trung tâm miễn thuế hàng đầu thế giới. Sự thay đổi này có thể thúc đẩy tỷ lệ chuyển đổi cho các sản phẩm có giá trị cao, đặc biệt khi ngành du lịch đang phục hồi mạnh mẽ. Tác động sẽ vừa tức thời vừa mang tính dài hạn,” ông Jacob Cooke, đồng sáng lập kiêm CEO của WPIC Marketing & Technologies, nhận định.

Dù chính sách “đóng cửa hải quan” mang lại lợi thế rõ rệt về giá và cạnh tranh cho các thương hiệu quốc tế — đặc biệt là hàng xa xỉ — nhưng giá cả không còn là yếu tố quyết định tăng trưởng tại Hải Nam.

Trong bối cảnh người tiêu dùng ngày càng lý trí và có nhiều lựa chọn thay thế, "giá rẻ" không còn đủ sức kích thích hành vi mua sắm của nhóm khách hàng giàu có. Thay vào đó, giá trị thương hiệu, sự gắn kết văn hoá và trải nghiệm độc bản mới là những động lực then chốt thúc đẩy tiêu dùng cao cấp hiện nay.

“Để tận dụng tối đa lợi thế từ chính sách mới, các thương hiệu xa xỉ cần ưu tiên khả năng tiếp cận hàng hóa tại chỗ ở Hải Nam, xây dựng danh mục sản phẩm một cách chọn lọc hơn và nâng tầm trải nghiệm bán lẻ theo hướng sáng tạo,” ông Jacob Cooke nhấn mạnh.

“Vì Hải Nam phụ thuộc lớn vào du lịch và nghỉ dưỡng, nên các mô hình cửa hàng chuẩn hoá sẽ kém hiệu quả hơn. Các thương hiệu cũng nên tích hợp sớm hoạt động tại Hải Nam vào hệ thống quản lý quan hệ khách hàng (CRM) quốc gia, để đảm bảo quyền lợi thành viên được kết nối liền mạch. Việc chuẩn bị cho tuân thủ hải quan và lên kế hoạch tồn kho cần được bắt đầu ngay từ bây giờ, nhằm đảm bảo tính linh hoạt khi chính sách đóng cửa hải quan có hiệu lực”.