Chiều 17/5, Quốc hội thảo luận tại Tổ về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quốc tịch Việt Nam; dự án Luật Ngân sách nhà nước (sửa đổi) và dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đấu thầu; Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư; Luật Hải quan; Luật Thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu; Luật Đầu tư; Luật Đầu tư công; Luật Quản lý, sử dụng tài sản công.

LUẬT PHÁP KHÔNG PHỤC VỤ CHO LỢI ÍCH CỦA RIÊNG NHÓM NÀO

Phát biểu tại phiên thảo luận tổ, Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh, thể chế đang là “điểm nghẽn” kìm hãm sự phát triển; đồng thời thể chế, pháp luật cũng được xác định rõ là động lực nền tảng cho phát triển.

Do đó, mấy kỳ họp gần đây, cả thường kỳ và bất thường, Quốc hội đều tập trung vào công tác lập pháp, nhất là Kỳ họp thứ 9 có khối lượng công việc rất lớn.

Theo Tổng Bí thư, trước đây, việc xây dựng pháp luật chủ yếu tập trung cho quản lý xã hội, quản lý trật tự, quản lý hành vi... còn "những gì không quản được thì cấm".

Trong khi đó, yêu cầu rất cao về huy động sức dân, quy định có tính mở đường, khuyến khích, có tầm nhìn cho phát triển để kiến tạo lại ít được để ý. Chính vì vậy, việc đầu tiên đặt ra là phải sửa đổi Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật để từ đó ban hành các luật khác phù hợp với thực tiễn.

Nghị quyết số 66-NQ/TW của Bộ Chính trị về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới ra đời cũng nhằm mục tiêu xây dựng hệ thống pháp luật đồng bộ, khả thi, minh bạch, tạo môi trường ổn định cho sản xuất kinh doanh, thúc đẩy đổi mới sáng tạo, nâng cao năng lực hội nhập quốc tế, xử lý triệt để những rào cản do pháp luật chồng chéo, mâu thuẫn gây ra.

Với tinh thần cải cách pháp luật, Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh yêu cầu trước hết phải đổi mới căn bản tư duy xây dựng pháp luật, chuyển từ tư duy quản lý sang phục vụ; từ bị động sang chủ động và kiến tạo cho sự phát triển; phải hình dung trước sự đòi hỏi của phát triển để có quy định phù hợp.

"Việc xây dựng pháp luật phải đi trước một bước, đảm bảo tính dự báo cao, phù hợp với thực tiễn, phục vụ yêu cầu của phát triển", Tổng Bí nhấn mạnh.

Cùng với đó, Tổng Bi thư nêu rõ công tác thi hành pháp luật phải nghiêm minh, công bằng, thực chất, gắn liền với công khai, minh bạch, thuận tiện tối đa cho người dân, doanh nghiệp và toàn xã hội. “Luật pháp không phục vụ cho lợi ích của nhóm nào cả mà phải phục vụ cho toàn dân, cho mọi người dân, mọi đối tượng".

MỘT SỐ "CĂN BỆNH" TRONG ĐẤU THẦU

Góp ý Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quốc tịch Việt Nam, theo Tổng Bí thư, bước đầu ở dự thảo luật này tập trung vào một số vấn đề còn vướng trên thực tiễn.

Các quy định làm sao huy động sức mạnh, thừa nhận và tôn vinh những người Việt Nam ở nước ngoài đóng góp cho đất nước.

Tại phiên thảo luận, Tổng Bí thư cũng góp ý với dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đấu thầu; Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư; Luật Đầu tư; Luật Đầu tư công; Luật Quản lý, sử dụng tài sản công…

Theo  đó, việc thực hiện các quy định hiện hành còn quá khó khăn, là những điểm cần tháo gỡ. Nhu cầu nguồn lực cho phát triển đất nước rất lớn, phải đi vay mà nhiều năm có tiền không tiêu được hết.

Tổng Bí thư cho rằng mục tiêu của đấu thầu là để hiệu quả nhất, tốc độ nhanh nhất, chất lượng tốt nhưng xét ra lại nhiều “tội”. Một số "căn bệnh" trong đấu thầu như làm chậm tiến độ phát triển, khiến chất lượng kém, làm hư hỏng mất cán bộ, không tiết kiệm được ngân sách trong khi ý nghĩa của luật đấu thầu phải là hiệu quả nhất, đẩy nhanh tốc độ, có được công trình hay nhất.

Việc hợp tác đầu tư công, hợp tác công– công khó khăn, dù cùng tiền Nhà nước nhưng địa phương, Nhà nước lại không hợp tác được. Nếu địa phương muốn góp tiền với Nhà nước để làm nhanh dự án, sớm hưởng lợi cũng không thể. Hoặc với hợp tác công- tư, để phát triển phải huy động sức toàn dân nhưng muốn đóng góp có khi cũng không được…;

Đây là những vấn đề rất bức xúc khiến các dự án không thể đẩy nhanh, không chọn được người tốt, giỏi...

Với doanh nghiệp tư nhân, đôi khi đối xử chưa công bằng. Trong khi đó, các doanh nghiệp này tiêu thụ nguồn lực rất lớn từ nước ngoài, nhất là đầu tư gián tiếp qua các quỹ với số vốn vài chục nghìn tỷ USD.

Với nguồn lực vô cùng lớn như vậy, nhưng chưa huy động, kêu gọi được, nên phải nghiên cứu sửa ngay một số điều của luật để khơi thông nguồn lực, tháo gỡ khó khăn, để giải ngân vốn đầu tư công phải nhanh, hợp tác công- tư rành mạch..

Liên quan đến quy định về các tổ chức tín dụng, Tổng Bí thư lưu ý phải làm sao thực sự phục vụ sản xuất kinh doanh, huy động được nguồn lực xã hội. Bởi, nguồn lực xã hội còn rất lớn, làm sao để người dân đóng góp vào kiến thiết đất nước mà vẫn hưởng được quyền lợi xứng đáng. "Quy định phải huy động được toàn bộ sức của dân, không để tiền nhàn rỗi".

Ngoài ra, việc tiếp cận tín dụng còn khó, “tín dụng đỏ” không phát triển thì “tín dụng đen” lại có cơ hội. Do đó, hệ thống tín dụng phải thực sự huy động vốn của dân, phục vụ doanh nghiệp, đưa vào sản xuất kinh doanh.

Hệ thống tín dụng phải bảo đảm quyền lợi của người dân. Bởi người dân gửi tiền tiết kiệm hợp pháp vào tổ chức tín dụng được cấp phép, có điều lệ hoạt động do nhà nước phê duyệt, được giám sát. Do vậy, Luật Các tổ chức tín dụng phải giải quyết, khắc phục cho được những bất cập, tồn tại trên.