Gặp khó đủ đường, kinh tế Trung Quốc có thể sụt tốc mạnh
An Huy
16/10/2021, 06:00
Nền kinh tế Trung Quốc đang đương đầu thách thức từ mọi phía: thị trường bất động sản sụt giảm, khủng hoảng năng lượng, tâm lý bi quan của người tiêu dùng, và giá nguyên vật liệu thô tăng vọt...
Ảnh minh hoạ - Ảnh: CNBC.
Loạt dữ liệu mà Chính phủ nước này công bố vào ngày thứ Hai tuần tới sẽ cho thấy câu chuyện tệ đến mức nào.
Các chuyên gia kinh tế được hãng tin Bloomberg khảo sát dự báo tăng trưởng tổng sản phẩm trong nước (GDP) của Trung Quốc chỉ đạt 5% trong quý 3 năm nay, từ mức tăng 7,9% đạt được trong quý 2.
Triển vọng của nền kinh tế lớn thứ nhì thế giới đã xấu đi trong những tháng gần đây, khi thị trường bất động sản trở nên bấp bênh vì cuộc khủng hoảng nợ Evergrande, bên cạnh cú sốc thiếu điện gây ảnh hưởng lan rộng khiến các nhà máy phải cắt giảm hoạt động hoặc tạm dừng hoạt động.
Các chuyên gia kinh tế đã đồng loạt hạ dự báo tăng trưởng kinh tế Trung Quốc năm nay, cho rằng sự giảm tốc này có thể ảnh hưởng lan rộng ra toàn cầu.
“Tăng trưởng quý 3 của Trung Quốc không phải là một bức tranh lạc quan, nhất là hiệu ứng cơ sở so sánh thấp đã dần mất đi”, chuyên gia kinh tế Liu Peiqian thuộc Natwest Markets ở Singapore nhận định. “Trong quý vừa rồi, Chính phủ Trung Quốc ưu tiên các mục tiêu cải cách dài hạn và giảm tập trung vào các mục tiêu tăng trưởng ngắn hạn.
THỊ TRƯỜNG BẤT ĐỘNG SẢN SỤT GIẢM
Bắc Kinh đã dần siết lại các hạn chế đối với thị trường địa ốc nhằm ngăn ngừa rủi ro tài chính, khiến hoạt động xây dựng sụt giảm mạnh và làm trầm trọng thêm cuộc khủng hoảng thanh khoản ở công ty bất động sản khổng lồ Evergrande. Cuộc khủng hoảng nợ Evergrande cũng gây ra ảnh hưởng không nhỏ đối với ngành địa ốc Trung Quốc nói chung. Tổng doanh số của 100 công ty phát triển bất động sản Trung Quốc giảm 36% so với cùng kỳ năm ngoái trong tháng 9, tháng thường là giai đoạn cao điểm về doanh số bán nhà hàng năm. Từ đó, ảnh hưởng được cho là có thể lan rộng ra khắp nền kinh tế bởi theo ước tính của Goldman Sachs, ngành bất động sản và các lĩnh vực liên quan chiếm khoảng 1/4 GDP Trung Quốc.
Với dòng tiền siết lại, các công ty địa ốc Trung Quốc có thể phải cắt giảm đầu tư mới. Tốc độ tăng trưởng đầu tư bất động sản có thể giảm còn 9,5% trong 9 tháng đầu năm nay so với cùng kỳ năm ngoái, từ mức tăng 10,9% trong tháng 8 – theo các chuyên gia kinh tế được Bloomberg khảo sát.
KHỦNG HOẢNG THIẾU ĐIỆN
Các nhà máy ở Trung Quốc đã buộc phải cắt giảm sản xuất do thiếu điện từ nửa sau của tháng 9, khiến chỉ số nhà quản trị mua hàng (PMI) giảm xuống dưới ngưỡng 50 điểm lần đầu tiên kể từ khi Covid-19 trở thành đại dịch vào năm ngoái, một dấu hiệu cho thấy ngành sản xuất suy giảm thay vì tăng trưởng. Tuy nhiên, dữ liệu xuất khẩu mạnh và lượng tiêu thụ điện tăng trong tháng 9 lại cho thấy ảnh hưởng của cuộc khủng hoảng thiếu điện đối với hoạt động sản xuất công nghiệp có thể đa dạng.
Tiêu thụ điện của công nghiệp chế biến tăng 6% so với cùng kỳ năm ngoái, cho thấy hoạt động sản xuất công nghiệp vẫn mạnh cho dù thiếu điện – các nhà phân tích của Goldman Sachs nhận định. Tuy nhiên, theo báo cáo này, dữ liệu về lượng tiêu thụ điện có thể biến động và có thể trệch hướng khỏi các xu hướng sản xuất công nghiệp. Các chuyên gia kinh tế được Bloomberg khảo sát dự báo tăng trưởng sản lượng công nghiệp của Trung Quốc trong tháng 9 so với cùng kỳ năm ngoái giảm còn 3,9%, bằng với mức tăng của năm 2020.
NGƯỜI TIÊU DÙNG THẬN TRỌNG
Biến chủng Delta bắt đầu gây ra những đợt bùng dịch ở Trung Quốc kể từ giữa tháng 7. Nhà chức trách phải triển khai các biện pháp mạnh để kiểm soát sự lây lan, ngay cả khi chỉ có một vài ca nhiễm được phát hiện, bởi Trung Quốc đang theo đuổi chiến lược triệt tiêu Covid. Điều này gây ảnh hưởng không nhỏ đến tiêu dùng.
Cuối tháng 8, các địa phương ở Trung Quốc bắt đầu nới lỏng biện pháp chống dịch, nhờ đó doanh thu bán lẻ có khởi sắc trong tháng 9. Theo kết quả khảo sát nhà quản trị mua hàng (PMI), hoạt động dịch vụ tháng 9 cũng phục hồi mạnh hơn dự báo. Các chuyên gia được Bloomberg khảo sát dự báo doanh thu bán lẻ của Trung Quốc tăng trưởng 3,5% trong tháng 9, so với mức tăng 2,5% trong tháng 8.
XUẤT KHẨU VẪN TĂNG MẠNH
Trong tháng 9, kim ngạch xuất khẩu tính bằng đồng USD của Trung Quốc tăng 28,1% so với cùng kỳ năm ngoái, đạt mức kỷ lục 305,7 tỷ USD – dữ liệu hải quan công bố hôm 13/10 cho thấy. Mức tăng này vượt xa mức dự báo tăng 21,5% mà giới phân tích đưa ra trước đó. Tăng trưởng xuất khẩu đạt 17,6%, thấp hơn mức dự báo tăng 20,9%, đưa thặng dư thương mại đạt 66,8 tỷ USD.
Tăng trưởng xuất khẩu mạnh mẽ là một điểm sáng trong nền kinh tế đang có nhiều tin xấu của Trung Quốc. Nhu cầu đối với hàng hoá Trung Quốc tại các nền kinh tế phát triển vẫn đang mạnh, một phần bởi các khách hàng nhập khẩu phải chuyển đơn hàng khỏi một số quốc gia khác bị ảnh hưởng nặng nề bởi Covid-19 như Việt Nam. Các nhà nhập khẩu cũng cố gắng đẩy nhanh đơn hàng từ Trung Quốc để chuẩn bị cho mùa mua sắm cuối năm, vì lo ngại những nút thắt trong chuỗi cung ứng toàn cầu.
Thặng dư thương mại tăng mạnh là một nguyên nhân khiến đồng Nhân dân tệ liên tục tăng giá trong năm nay, cho dù triển vọng tăng trưởng kinh tế Trung Quốc xấu đi. Xu hướng tăng giá của Nhân dân tệ có thể đã bắt đầu khiến các nhà hoạch định chính sách Trung Quốc lo ngại, thể hiện qua việc Ngân hàng Trung ương Trung Quốc (PBOC) hôm 14/10 thiết lập tỷ giá tham chiếu thấp hơn dự báo, khiến Nhân dân tệ giảm giá từ mức đỉnh của 4 tháng.
Khủng hoảng điện châu Á: Không chỉ Trung Quốc, Ấn Độ cũng đang khốn đốn
Cả thế giới chỉ còn Trung Quốc theo đuổi chiến lược Zero Covid
Thêm công ty bất động sản Trung Quốc trễ hạn thanh toán nợ, khủng hoảng Evergrande lan rộng?
Boeing đàm phán hợp đồng khoảng 500 máy bay với Trung Quốc
Đơn hàng của Boeing được kỳ vọng sẽ là một trọng tâm của thỏa thuận thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc trong bối cảnh hai bên vẫn đang tạm thời “đình chiến” thương mại để đàm phán thuế quan...
Mỹ ký thỏa thuận khung với EU, giảm thuế quan với ô tô, gỗ và con chip còn 15%
Ngày 21/8, Mỹ chính thức ký thỏa thuận thương mại khung với Liên minh châu Âu (EU). Trong tuyên bố chung dài 3 trang rưỡi, hai bên nêu rõ mức thuế 15% của Mỹ sẽ áp đặt với hầu hết hàng hóa nhập khẩu từ EU, bao gồm ô tô, chất bán dẫn và gỗ...
Tổng thống Trump đầu tư mạnh vào trái phiếu
Danh sách các giao dịch mà ông Trump mới công bố cho thấy trong năm nay, ông đã mua vào trái phiếu phát hành bởi nhiều tổ chức...
4 nội dung nhà đầu tư mong đợi trong bài phát biểu của ông Powell ở Jackson Hole
Vào ngày thứ Sáu (22/8), Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) Jerome Powell dự kiến sẽ có bài phát biểu quan trọng cuối cùng trong nhiệm kỳ của ông tại hội nghị thường niên của ngân hàng trung ương này, vào một trong những thời điểm khó khăn nhất trong lịch sử của Fed...
Giá vàng “nín thở” đợi phát biểu của Chủ tịch Fed, SPDR Gold Trust tiếp tục xả hàng
Một số nhà phân tích cho rằng ngay cả khi Fed có hạ lãi suất vào tháng 9, giá vàng cũng sẽ không tăng thêm được nhiều...
Sáu giải pháp phát triển nhanh và bền vững ngành năng lượng
Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn để phát triển năng lượng xanh, sạch nhằm đảm bảo an ninh năng lượng và phát triển bền vững. Ông Nguyễn Ngọc Trung chia sẻ với Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy về sáu giải pháp để phát triển nhanh và bền vững ngành năng lượng nói chung và các nguồn năng lượng tái tạo, năng lượng mới nói riêng…
Nhân lực là “chìa khóa” phát triển điện hạt nhân thành công và hiệu quả
Trao đổi với Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy, TS. Trần Chí Thành, Viện trưởng Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam, nhấn mạnh vấn đề quan trọng nhất khi phát triển điện hạt nhân ở Việt Nam là nguồn nhân lực, xây dựng năng lực, đào tạo nhân lực giỏi để tham gia vào triển khai, vận hành dự án...
Phát triển năng lượng tái tạo, xanh, sạch: Nền tảng cho tăng trưởng kinh tế trong dài hạn
Quốc hội đã chốt chỉ tiêu tăng trưởng kinh tế 8% cho năm 2025 và tăng trưởng hai chữ số cho giai đoạn 2026 – 2030. Để đạt được mục tiêu này, một trong những nguồn lực có tính nền tảng và huyết mạch chính là điện năng và các nguồn năng lượng xanh, sạch…
Nhà đầu tư điện gió ngoài khơi tại Việt Nam vẫn đang ‘mò mẫm trong bóng tối’
Trả lời VnEconomy bên lề Diễn đàn năng lượng xanh Việt Nam 2025, đại diện doanh nghiệp đầu tư năng lượng tái tạo nhận định rằng Chính phủ cần nhanh chóng ban hành các thủ tục và quy trình pháp lý nếu muốn nhà đầu tư nước ngoài rót vốn vào các dự án điện gió ngoài khơi của Việt Nam...
Tìm lộ trình hợp lý nhất cho năng lượng xanh tại Việt Nam
Chiều 31/3, tại Hà Nội, Hội Khoa học Kinh tế Việt Nam, Hiệp hội Năng lượng sạch Việt Nam chủ trì, phối hợp với Tạp chí Kinh tế Việt Nam tổ chức Diễn đàn Năng lượng Việt Nam 2025 với chủ đề: “Năng lượng xanh, sạch kiến tạo kỷ nguyên kinh tế mới - Giải pháp thúc đẩy phát triển nhanh các nguồn năng lượng mới”...
Thuế đối ứng của Mỹ có ảnh hướng thế nào đến chứng khoán?
Chính sách thuế quan mới của Mỹ, đặc biệt với mức thuế đối ứng 20% áp dụng từ ngày 7/8/2025 (giảm từ 46% sau đàm phán),
có tác động đáng kể đến kinh tế Việt Nam do sự phụ thuộc lớn vào xuất khẩu sang Mỹ (chiếm ~30% kim ngạch xuất khẩu).
Dưới đây là phân tích ngắn gọn về các ảnh hưởng chính: