Bất động sản du lịch có vai trò rất lớn trong phát triển ngành du lịch cũng như thúc đẩy kinh tế địa phương. Theo số liệu thống kê của Hiệp hội bất động sản, tính đến 9/2021 tại 15 tỉnh, thành sở hữu lợi thế về du lịch có tổng số 239 dự án bất động sản du lịch, cung cấp hơn 114.097 condotel; 24.399 villas; 30.899 shophouse với tổng giá trị khoảng 681.886 tỷ đồng, tương đương 30 tỷ USD.

KHÓ CHO CẢ ĐỊA PHƯƠNG LẪN DOANH NGHIỆP VÀ KHÁCH HÀNG

Sau một thời gian phát triển nóng, những năm gần đây, phân khúc này đã bị chững lại. Thị trường gần như đóng băng, lượng giao dịch không đáng kể. Thống kê của Hội Môi giới bất động sản cho thấy, trong vài năm qua, có đến 2/3 các dự án condotel có sản phẩm đang chào bán trên thị trường không phát sinh giao dịch.

Nguyên nhân chính dẫn đến sự sụt giảm mạnh của thị trường này, ngoài tác động của covid thì cơ bản là do khung pháp lý cho loại hình bất động sản du lịch vẫn chưa rõ ràng. Từ đó gây lúng túng cho công tác quản lý Nhà nước, áp dụng bất nhất, tạo nên “điểm nghẽn” cho hoạt động đầu tư, kinh doanh bất động sản du lịch. Hệ quả khiến khách hàng bức xúc, tranh chấp kéo dài, doanh nghiệp bị ảnh hưởng về uy tín, thiệt hại tài chính, mất niềm tin vào chủ trương, chính sách ban hành của một số cơ quan quản lý Nhà nước, và ảnh hưởng môi trường đầu tư kinh doanh.

Phát biểu tại tọa đàm: "Điểm nghẽn pháp lý và giải pháp khơi thông nguồn lực bất động sản du lịch, nghỉ dưỡng" do Hiệp hội Bất động sản Việt Nam tổ chức chiều 21/4, ông Nguyễn Văn Đính, Phó Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Việt Nam, phân tích sâu hơn về thực trạng hiện nay và cho rằng so với lợi thế sẵn có, những thành tựu của du lịch Việt Nam đạt được trong thập kỷ qua được coi là giai đoạn chạy đà cho những bứt phá ấn tượng hơn ở hành trình tới. 

Chính phủ cũng đã có chủ trương lấy kinh tế du lịch là ngành kinh tế mũi nhọn, quyết tâm đưa Việt Nam thành quốc gia nằm trong nhóm dẫn đầu về hoạt động du lịch. Đến năm 2030, ngành du lịch Việt Nam phải đủ sức hấp dẫn để đạt được mục tiêu đón trên 50 triệu khách quốc tế, trên 160 triệu khách nội địa.

Tuy nhiên, hiện tại, cơ sở hạ tầng du lịch của Việt Nam chỉ có thể đạt khoảng 1/3 chỉ tiêu. Nguồn cung sản phẩm chưa nhiều, đồng thời năng lực cạnh tranh của ngành du lịch Việt Nam cũng còn yếu và thua xa những nước láng giềng như Thái Lan, Singapore, Malaysia…

Nguyên nhân cơ bản là do các chính sách, pháp luật liên quan đến bất động sản du lịch vẫn chưa được đầy đủ, chưa thống nhất, thiếu đồng bộ, gây khó khăn, rủi ro cho hoạt động đầu tư kinh doanh, làm nản lòng các nhà đầu tư thứ cấp. Và thực tế đã làm giảm sút lực đầu tư vào hoạt động phát triển bất động sản du lịch - nghỉ dưỡng trong khoảng 3 năm qua. 

Về điều này, chuyên gia kinh tế Cấn Văn Lực lưu ý thêm: Hoạt động đầu tư, kinh doanh bất động sản du lịch đang chịu sự điều chỉnh của hệ thống pháp lý áp dụng cho hoạt động kinh doanh bất động sản, cho du lịch và các quy định liên quan khác. Từ đó dẫn tới sự thiếu đồng bộ, thiếu nhất quán, không chỉ gây khó khăn, phức tạp trong thực thi đối với cả cơ quan quản lý Nhà nước lẫn nhà đầu tư mà còn gây rủi ro cho phía tổ chức tín dụng trong quá trình tài trợ vốn, xử lý nợ xấu liên quan.

 CẦN CẤP SỔ ĐỎ CHO NGƯỜI MUA 

Theo ông Đặng Hùng Võ, nguyên Thứ trưởng Bộ Tài nguyên & Môi trường, đến nay, Chính phủ đã cho phép mở cửa hoàn toàn các hoạt động du lịch, coi đây là lĩnh vực trọng tâm trong phục hồi và phát triển nền kinh tế sau tác động của đại dịch Covid-19. Tuy nhiên, nếu không có khung pháp lý hoàn chỉnh, không gỡ được các điểm "nghẽn" đang có thì bất động sản du lịch không thể gọi vốn từ các nhà đầu tư thứ cấp. Và khi không có vốn để phát triển và tái khởi động các dự án đang dang dở thì cũng không thể nâng cao chất lượng dịch vụ lưu trú cho ngành du lịch – một trong những yếu tố mang tính quyết định đến việc thu hút và giữ chân du khách.

“Việt Nam muốn trở thành một cường quốc du lịch thì phải ưu ái cho loại hình bất động sản du lịch, nghỉ dưỡng. Việc sớm có quyết sách tháo gỡ các vướng mắc của doanh nghiệp, gỡ rối cho địa phương là rất cần thiết để phát triển kinh tế du lịch sau một khoảng thời gian dài “nằm yên”. Từ thực tế, có thể khẳng định rằng nếu chúng ta cho các bất động sản du lịch- nghỉ dưỡng được sử dụng đất lâu dài thì đấy chính là chìa khóa tạo ra sức hấp dẫn để thu hút đầu tư vào lĩnh vực này”, ông Võ nhận định.

Nhiều ý kiến chuyên gia, luật sư và của lãnh đạo UBND tỉnh Khánh Hòa cũng đồng thuận với hướng giải pháp: những dự án bất động sản du lịch đã được cấp giấy chứng nhận theo loại hình đất ở tại nông thôn nhưng chưa triển khai xây dựng sẽ chuyển sang đất thương mại dịch vụ; đối với các dự án đã xây dựng và hoàn thành nghiệm thu đưa vào sử dụng sẽ cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và tài sản trên đất theo hiện trạng đất ở tại nông thôn, thời hạn sử dụng lâu dài cho khách hàng.

Chuyên gia kinh tế Đinh Trọng Thịnh đánh giá, nút thắt chủ yếu đối với bất động sản du lịch, nghỉ dưỡng là việc xác định khái niệm đầy đủ, rõ ràng và việc cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu condotel, shophouse, biệt thự nghỉ dưỡng; việc phân chia quyền sở hữu; việc xác định thời hạn sở hữu; việc quản lý, khai thác các sản phẩm… Việc kịp thời và chủ động hoàn thiện các căn cứ pháp lý điều chỉnh theo hướng có các quy định cụ thể phù hợp với thực tiễn, góp phần quản lý, khai thác và phát triển tốt nhất loại hình bất động sản du lịch, nghỉ dưỡng sẽ tạo điều kiện khơi thông nguồn vốn đầu tư trong phân khúc này, góp phần quan trọng trong quá trình phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.