Vào cuối những năm 1990, Zhang Hongchao, khi đó là sinh viên đại học, mở một sạp bán đồ uống lạnh tại Trịnh Châu, một thành phố có khoảng 13 triệu dân ở miền Trung Trung Quốc. Một thập kỷ sau đó, em trai Hongchao cùng tham gia kinh doanh và phát triển Mixue Group. Giờ đây, họ trở thành chủ nhân của chuỗi cửa hàng trà sữa có hơn 45.300 điểm bán trên toàn cầu tính tới tháng 9/2024.

Sau đợt chào bán cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO) thu về 444 triệu USD - thương vụ lớn nhất tại Hồng Kông từ đầu năm đến nay, cổ phiếu Mixue Group dự kiến sẽ bắt đầu giao dịch vào ngày 3/3.

Theo thống kê của Bloomberg Billionaires Index, thương vụ IPO trên đã đưa tổng tài sản của Hongchao và em trai Zhang Hongfu lên 8,1 tỷ USD. Hai anh em nhà Zhang hiện sở hữu 82% cổ phần tại Mixue Group.

Họ là hai trong số nhiều chủ shop trà sữa trở thành tỷ phú sau khi lên sàn chứng khoán. Tuy nhiên, không ít công ty trong số này sau đó chứng kiến giá cổ phiếu lao dốc.

Dù trà sữa là một điểm sáng hiếm hoi trong bối cảnh tiêu dùng ảm đạm ở Trung Quốc, đây là thị trường cạnh tranh khốc liệt, nơi các chuỗi trà sữa thường cố ghìm giá xuống mức thấp nhất có thể. Lúc này, nhiều đối thủ của Mixue cũng đang tìm cách huy động vốn để mở rộng hoạt động.

Sau nhiều năm tăng trưởng chóng mặt, Mixue hiện là chuỗi đồ ăn uống có nhiều cửa hàng nhất thế giới, vượt qua cả Starbucks và McDonald’s - theo số liệu của hãng tin Bloomberg. Mixue hiện có mặt khắp Châu Á-Thái Bình Dương, với khoảng 70% doanh thu nước ngoài đến từ Indonesia và Việt Nam.

“Một điều đáng chú ý về Mixue là không giống các công ty cùng ngành, họ không chỉ bán trà sữa. Sản phẩm của họ đa dạng với nhiều loại đồ uống pha chế như nước chanh, đồ uống từ trà và cà phê”, ông Devi Subhakesan, nhà phân tích độc lập tại công ty Investory ở Singapore, nhận xét.

Theo cáo bạch IPO, vào năm 1997, khi còn là sinh viên, Hongchao đã mở một sạp đồ uống nhỏ tại Trịnh Châu nhưng không mấy thành công. Năm 1999, ông chuyển sang bán đồ uống đá bào phủ si-rô và mứt với tên gọi Mi Xue Bing Cheng, dịch ra có nghĩa là “ngọt ngào, mát mẻ, sảng khoái”.

Sau đó, Hongchao bắt đầu bán kem với giá rẻ hơn 20% so với các đối thủ và mở rộng sang bán sinh số và trà pha hoa quả tươi, sữa ăn cùng trân châu. Các loại trà sữa trân châu tương tự như vậy trở nên phổ biến trên khắp Trung Quốc và các quốc gia châu Á những năm gần đây.

Năm 2007, em trai Hongfu gia nhập công ty, đảm nghiệm công tác quản lý vận hành và xây dựng mô hình nhượng quyền. Hongfu hiện là CEO của công ty. Mixue Group có 2 thương hiệu chính là Mixue bán đồ uống pha chế và Lucky Cup bán cà phê. Các sản phẩm của các hai thương hiệu này đều chỉ có giá khoảng 1 USD và được ưa chuộng tại các khu vực có nhiều người trẻ, đặc biệt là sinh viên.

Mô hình kinh doanh của Mixue hiện chủ yếu dựa vào hoạt động nhượng quyền thương mại - chiếm khoảng 99% số lượng của hàng của công ty. Nhượng quyền giúp công ty nhanh chóng mở rộng hoạt động khắp các thành phố lớn nhỏ của Trung Quốc. Năm 2023, hệ thống cửa hàng nhượng quyền của công ty bán được 7,4 tỷ món đồ uống, tăng 57% so với năm trước.

Tổng tài sản của anh em nhà Mixue hiện lớn hơn so các tỷ phú trà sữa khác tại Trung Quốc. Yun’an Wang, người sáng lập Guming Holdings Ltd gần đây cũng gia nhập “câu lạc bộ” tỷ phú trà sữa sau khi đưa công ty lên sàn chứng khoán Hồng Kông ngày 12/2. 

Chuỗi trà sữa Sichuan Baicha Baidao Industrial Co. cũng lên sàn vào tháng 4 năm ngoái. Khi đó, tài sản của vợ chồng sáng lập công ty này, Wang Xiaokun và Liu Weihong, đạt 2,7 tỷ USD nhưng hiện đã giảm khoảng 40% do giá cổ phiếu lao dốc.

Nayuki Holdings Ltd., một đối thủ nhỏ hơn, là công ty trà sữa đầu tiên niêm yết tại Hồng Kông vào tháng 6/2021. Sau IPO, giá cổ phiếu công ty này đã giảm 90% do cạnh tranh khốc liệt trên thị trường trà sữa Trung Quốc. Hai nhà đồng sáng lập công ty này, bà Peng Xin và chồng là ông Zhao Lin, chứng kiến tài sản giảm từ 2,2 tỷ USD thời điểm IPO xuống chỉ còn hơn 300 triệu USD hiện tại.