Sáng ngày 27/3/2025, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà đã chủ trì Hội nghị giải quyết vấn đề ô nhiễm không khí tại các đô thị lớn của Việt Nam

Ô NHIỄM KHÔNG KHÍ CÁC THÀNH PHỐ LỚN, ĐẶC BIỆT Ở HÀ NỘI ĐÃ Ở MỨC BÁO ĐỘNG

Theo Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Lê Công Thành, ô nhiễm không khí tại các đô thị lớn là vấn đề đã hình thành trong nhiều năm gần đây, tập trung ở hai khu vực kinh tế trọng điểm phía Bắc (xung quanh “vùng Thủ đô” Hà Nội) và phía Nam (xung quanh khu vực Thành phố Hồ Chí Minh).

Trong đó, thành phần ô nhiễm chủ yếu đã được xác định là bụi đường, bụi PM10 và bụi mịn PM2.5, xảy ra vào các tháng mùa đông - xuân (từ tháng 10 đến tháng 4 năm sau).

Đáng chú ý, mức ô nhiễm không khí ở Hà Nội, cao hơn TP. Hồ Chí Minh do điều kiện khí hậu, thời tiết bất lợi. Đặc biệt là những ngày cuối năm, Tết Nguyên đán ô nhiễm hơn do tăng hoạt động sản xuất, hoạt động giao thông, là nguyên nhân chính gây ô nhiễm.

Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường cũng chỉ ra 4 nguồn nguyên nhân chính gây ô nhiễm không khí hiện nay, trong đó hoạt động giao thông là nguyên nhân trực diện nhất, bao gồm bụi đường; khí thải từ phương tiện giao thông cũ, nát; xe tải chạy dầu DO cũ; xe chở vật liệu xây dựng (đặc biệt là tại Hà Nội).

Ô nhiễm không khí còn từ các hoạt động sản xuất công nghiệp mà trọng tâm là 4 nhóm ngành sản xuất vật liệu xây dựng, xi măng; nhà máy nhiệt điện; sản xuất sắt thép.

Cùng với đó, hoạt động xây dựng, được hình thành trong quá trình đô thị hoá diễn ra mạnh mẽ dẫn đến các công trình không che chắn, không có biện pháp ngăn bụi phát tán cũng là một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng ô nhiễm.

Nguyên nhân cuối cùng là các hoạt động đốt đốt rác; phụ phẩm nông nghiệp, đốt rơm rạ ngoài đồng sau thu hoạch; hoạt động dân sinh, đốt vàng mã.

Ngoài ra, yếu tố là điều kiện địa hình và khí hậu, thời tiết bất lợi cũng làm tác nhân gây nên ô nhiễm không khí. Ví dụ, Hà Nội nằm trong vùng khí hậu gió mùa, bao quanh là dãy núi cao phía Tây, độ ẩm cao; ít mưa; nghịch nhiệt; không gió; gây nên hiện tượng chất ô nhiễm không thể khuếch tán, lắng đọng.

CẦN GIẢI PHÁP HÀNH ĐỘNG CỤ THỂ, TẬP TRUNG GIẢM THIỂU Ô NHIỄM TỪ CÁC NGUỒN THẢI CHÍNH

Phát biểu tại cuộc họp, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà  cho rằng tình trạng ô nhiễm không khí ở các thành phố lớn, đặc biệt là Hà Nội đã ở mức báo động. Đây là một vấn đề được các lãnh đạo chủ chốt của Đảng và Nhà nước cũng đã rất quan tâm và nhiều lần chỉ đạo phải có những giải pháp cấp bách để giải quyết.

Nhấn mạnh tính cấp thiết và nghiêm trọng của vấn đề ô nhiễm không khí tại các thành phố lớn, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà yêu cầu các cơ quan, địa phương liên quan phải nhanh chóng triển khai các giải pháp cụ thể, có trách nhiệm rõ ràng và lộ trình cải thiện tình hình trong thời gian sớm nhất.

Theo Phó Thủ tướng, dù Luật Bảo vệ Môi trường 2020 đã quy định rõ trách nhiệm của các bên liên quan, từ các cơ quan nhà nước, chính quyền địa phương cho đến các tổ chức, cá nhân, nhưng thực tế cho thấy việc triển khai các văn bản pháp luật, các kế hoạch hành động vẫn còn rất nhiều bất cập và tồn tại. Do đó, nếu không có hành động cụ thể và quyết liệt thì tình hình sẽ không thể thay đổi.

Đặc biệt, khi các thành phố lớn như Hà Nội và TP.Hồ Chí Minh đang đứng trước nguy cơ ô nhiễm không khí nghiêm trọng, ảnh hưởng trực tiếp tới sức khỏe người dân, thì trách nhiệm của các cơ quan chức năng, các lãnh đạo địa phương phải được xác định rõ ràng và hành động kịp thời.

Đây là một cuộc họp thực tế, đưa ra các giải pháp cụ thể để giải quyết những vấn đề cấp bách mà người dân đang phải đối mặt. “Chúng ta không có nhiều thời gian để tiếp tục bàn luận, mà phải hành động ngay từ bây giờ”, Phó Thủ tướng chỉ đạo. “Mục tiêu này không phải là đến năm 2030, mà là trong năm nay, chúng ta phải đạt được những chỉ tiêu cụ thể về chất lượng không khí, để bảo vệ sức khỏe người dân”.

Với quan điểm chỉ đạo đó, Phó Thủ tướng đề nghị Bộ Nông nghiệp và Môi trường báo cáo cụ thể tình hình ô nhiễm không khí, nguyên nhân và các giải pháp có thể thực hiện ngay lập tức mà không cần chờ đợi thêm. Các biện pháp cần phải tập trung vào việc giảm thiểu ô nhiễm từ các nguồn thải chính.

Về phía các địa phương, đặc biệt là Hà Nội và Tp.Hồ Chí Minh phải có báo cáo chi tiết về tình hình ô nhiễm không khí tại thành phố mình, nguyên nhân chính gây ra ô nhiễm, làm rõ trách nhiệm của các cơ quan liên quan và các giải pháp cụ thể mà địa phương sẽ thực hiện ngay. 

Chính phủ sẽ hỗ trợ tối đa cho các địa phương trong việc triển khai các biện pháp giảm thiểu ô nhiễm không khí, đồng thời sẽ kiểm tra, giám sát chặt chẽ tiến độ thực hiện các giải pháp, Phó Thủ tướng cho biết.