Được xem là nguồn tài nguyên mới, là “đất đai trên không gian số”, dữ liệu và tài nguyên số còn được nhìn nhận như một “mỏ vàng” và “mỏ vàng” này đang bắt đầu lộ thiên... Tuy vậy, khai thác “mỏ vàng” này như thế nào còn nhiều thách thức và vẫn còn là con đường dài...
Dữ liệu được nhìn nhận như một “mỏ vàng” và “mỏ vàng” này đang bắt đầu lộ thiên: Ảnh minh họa.
Phát biểu tại Diễn đàn cấp cao “Chuyển đổi số Việt Nam - châu Á 2023” mới đây, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà cho biết từ đầu năm 2023 đến nay, chuyển đổi số và triển khai Đề án 06 tiếp tục ghi nhận những kết quả tích cực. Phó Thủ tướng nhấn mạnh “tài nguyên số còn hơn cả một mỏ vàng, là một nguồn tài nguyên vô tận từ tư duy, sáng tạo và trí tuệ mà thế giới đã và đang tạo lập và khai thác. Đó là một nguồn tài nguyên mới, tài nguyên xanh, giúp chúng ta phục hồi tài nguyên tự nhiên, thúc đẩy kinh tế phát triển đột phá”.
"MỎ VÀNG" BẮT ĐẦU LỘ THIÊN
Ông Nguyễn Phú Tiến, Phó Cục trưởng Cục Chuyển đổi số quốc gia (Bộ Thông tin và Truyền thông), cho biết năm 2023 được định hướng là năm dữ liệu số. Theo ông Tiến, tinh thần xuyên suốt đã được đề cập nhiều lần trước đây là người dân, doanh nghiệp chỉ cung cấp thông tin một lần cho cơ quan nhà nước khi thực hiện dịch vụ công trực tuyến. Doanh nghiệp được khai thác dữ liệu mở do cơ quan nhà nước cung cấp để phục vụ sản xuất, kinh doanh. Cơ quan nhà nước sử dụng dữ liệu, đặc biệt là dữ liệu từ máy sinh ra theo thời gian thực để hỗ trợ ra quyết định, giảm thiểu hoạt động báo cáo thủ công giữa các cấp.
Trên thực tế, việc mở rộng các điều kiện cho phép khai thác Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư theo hướng dữ liệu mở, kinh tế chia sẻ, từng bước cung cấp các dịch vụ số cho doanh nghiệp là xu hướng tất yếu, đồng thời qua đó còn tiết kiệm hàng nghìn tỷ đồng ngân sách.
Cụ thể như Đề án 06, Đại tá Vũ Văn Tấn, Phó Cục trưởng Cục Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội (Bộ Công an), cho biết sau một năm triển khai Đề án 06 (đề án “Phát triển ứng dụng dữ liệu về dân cư, định danh và xác thực điện tử phục vụ chuyển đổi số quốc gia, giai đoạn 2022 -2025, tầm nhìn đến năm 2030”) đã góp phần tiết kiệm hơn 1,6 nghìn tỷ đồng cho ngân sách nhà nước với 15 dịch vụ công thiết yếu... tỷ lệ dịch vụ công trực tuyến người dân tham gia trên 35%, có những dịch vụ công đạt gần 100% như xác nhận chứng minh nhân dân 9 số tỷ lệ 100% tiết kiệm 0,9 tỷ đồng...
Ông Vũ Văn Tấn cho biết: đối với nhóm phát triển kinh tế số, tích hợp thông tin thẻ Bảo hiểm y tế thay thế bằng thẻ Căn cước công dân (CCCD) gắn chip điện tử, đã được triển khai hơn 12.000 cơ sở khám chữa bệnh sử dụng bằng CCCD, đạt 94%, tiết kiệm tiền in thẻ bảo hiểm y tế giấy (24,7 tỷ đồng).
“Chúng ta đã tạo lập những giải pháp như chấm điểm tín dụng công dân, xác thực nhiều trường thông tin công dân. Giải pháp giúp người dân tiếp cận vay vốn tín chấp, đặc biệt là người yếu thế, loại trừ tội phạm lợi dụng tín dụng đen để thực hiện hành vi phạm tội. Công dân số được trang bị chữ ký số miễn phí khi sử dụng chữ ký số để tham gia vào các thủ tục hành chính của cơ quan quản lý nhà nước”, Phó Cục trưởng, Cục Cảnh sát Quản lý Hành chính về trật tự xã hội, cho hay.
Dưới góc độ doanh nghiệp, theo Chủ tịch Hiệp hội Phần mềm và Dịch vụ Công nghệ thông tin Việt Nam (VINASA) Nguyễn Văn Khoa, hiện nay trong chuyển đổi số địa phương, bộ, ban, ngành, Văn bản số 452 cho thấy rất rõ các đầu việc cần gấp rút hoàn thành từ nay đến cuối năm. “Chúng tôi thật sự nhìn thấy có dữ liệu là mỏ vàng, đây là lúc mỏ vàng bắt đầu lộ thiên. Đây là lúc chúng ta bắt tay vào công cuộc chuyển đổi số mạnh mẽ hơn. Tuy nhiên, khai thác mỏ vàng này như thế nào thì vẫn còn là một con đường dài”, ông Khoa nói.
Chủ tịch VINASA cũng cho rằng các doanh nghiệp công nghệ số Việt Nam có đủ nguồn lực, năng lực công nghệ, kinh nghiệm giải quyết các bài toán của quốc tế. Doanh nghiệp công nghệ số Việt Nam đã phát triển mạnh mẽ bằng nội lực, làm chủ thiết kế, công nghệ lõi và đang hợp tác chặt chẽ dần hình thành hệ sinh thái công nghệ số hoàn chỉnh cho các tổ chức, doanh nghiệp Việt Nam.
CỞI MỞ, SÁNG TẠO VÀ LINH HOẠT TRONG QUẢN LÝ DỮ LIỆU
Theo nhiều chuyên gia, để khai thác dữ liệu số hiệu quả, các chính quyền địa phương phải cởi mở, sáng tạo và linh hoạt hơn trong chính sách quản lý dữ liệu. Đại tá Vũ Văn Tấn cho rằng dữ liệu nếu chỉ đơn chiều sẽ không giải quyết được gì, mà chỉ phục vụ đúng ngành đó. Để có hoạch định chính sách lớn tầm quốc gia, vùng miền, phải có dữ liệu đa chiều, xóa bỏ cát cứ dữ liệu, do đó, dễ gặp nguy cơ tạo các đường thẳng song song, không thể tạo lập được để hoạch định chính sách tổng thể.
Theo ông Tấn, các bộ ngành, địa phương cần khẩn trương hoàn thành các điều kiện, tiêu chuẩn để thực hiện kết nối với Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, kết nối với hệ thống định danh và xác thực điện tử. Cùng với đó, các bộ, ngành, địa phương cần phối hợp tích cực với Bộ Công an - đơn vị được giao chủ trì xây dựng Trung tâm dữ liệu quốc gia - tạo lập kho dữ liệu dùng chung của Chính phủ đảm bảo hạ tầng, pháp lý, các điều kiện khai thác, sử dụng dữ liệu của con người xây dựng Chính phủ số, kinh tế số, xã hội số.
Nội dung bài viết được đăng tải trên Tạp chí Kinh tế Việt Nam số 22-2023 phát hành ngày 29-05-2023. Kính mời Quý độc giả tìm đọc tại đây:
Bloomberg: Chính phủ Mỹ cân nhắc nắm 10% cổ phần Intel
Nếu được thực hiện, thương vụ này sẽ đưa Chính phủ Mỹ trở thành cổ đông lớn nhất của Intel...
Phê duyệt Chiến lược xây dựng và phát triển Trung tâm dữ liệu quốc gia
Chính phủ vừa phê duyệt Chiến lược xây dựng và phát triển Trung tâm dữ liệu quốc gia với mục tiêu đến năm 2030, xây dựng một hạ tầng dữ liệu đồng bộ, an toàn và hiện đại…
Việt Nam và Anh hợp tác thúc đẩy ngành công nghiệp bán dẫn
Sáng ngày 18/8/2025, Diễn đàn Bán dẫn Việt Nam - Vương quốc Anh đã diễn ra tại Hà Nội, đánh dấu một bước tiến quan trọng trong nỗ lực của Việt Nam nhằm tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng bán dẫn toàn cầu…
Thủ tướng: Trung tâm Dữ liệu quốc gia có ý nghĩa đặc biệt trên phương diện kinh tế, chính trị, xã hội và an ninh - quốc phòng
Ngày 18/8, tại Khu công nghệ cao Hoà Lạc (Hà Nội), Ủy viên Bộ Chính trị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã dự Lễ khai trương Trung tâm dữ liệu quốc gia số 1 và chính thức đưa vào vận hành hệ thống Cơ sở dữ liệu quốc gia tại Trung tâm…
Trung Quốc đột nhiên thờ ơ với chip H20 của Nvdia
Trong một động thái “quay xe” được đánh giá là bất ngờ sau nhiều năm Mỹ hạn chế bán công nghệ cho Trung Quốc, vào tháng 7 vừa qua, Tổng thống Donald Trump đã cho phép Nvidia tiếp tục bán một loại chip trí tuệ nhân tạo (AI) quan trọng được thiết kế dành riêng cho thị trường Trung Quốc...
Sáu giải pháp phát triển nhanh và bền vững ngành năng lượng
Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn để phát triển năng lượng xanh, sạch nhằm đảm bảo an ninh năng lượng và phát triển bền vững. Ông Nguyễn Ngọc Trung chia sẻ với Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy về sáu giải pháp để phát triển nhanh và bền vững ngành năng lượng nói chung và các nguồn năng lượng tái tạo, năng lượng mới nói riêng…
Nhân lực là “chìa khóa” phát triển điện hạt nhân thành công và hiệu quả
Trao đổi với Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy, TS. Trần Chí Thành, Viện trưởng Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam, nhấn mạnh vấn đề quan trọng nhất khi phát triển điện hạt nhân ở Việt Nam là nguồn nhân lực, xây dựng năng lực, đào tạo nhân lực giỏi để tham gia vào triển khai, vận hành dự án...
Phát triển năng lượng tái tạo, xanh, sạch: Nền tảng cho tăng trưởng kinh tế trong dài hạn
Quốc hội đã chốt chỉ tiêu tăng trưởng kinh tế 8% cho năm 2025 và tăng trưởng hai chữ số cho giai đoạn 2026 – 2030. Để đạt được mục tiêu này, một trong những nguồn lực có tính nền tảng và huyết mạch chính là điện năng và các nguồn năng lượng xanh, sạch…
Nhà đầu tư điện gió ngoài khơi tại Việt Nam vẫn đang ‘mò mẫm trong bóng tối’
Trả lời VnEconomy bên lề Diễn đàn năng lượng xanh Việt Nam 2025, đại diện doanh nghiệp đầu tư năng lượng tái tạo nhận định rằng Chính phủ cần nhanh chóng ban hành các thủ tục và quy trình pháp lý nếu muốn nhà đầu tư nước ngoài rót vốn vào các dự án điện gió ngoài khơi của Việt Nam...
Tìm lộ trình hợp lý nhất cho năng lượng xanh tại Việt Nam
Chiều 31/3, tại Hà Nội, Hội Khoa học Kinh tế Việt Nam, Hiệp hội Năng lượng sạch Việt Nam chủ trì, phối hợp với Tạp chí Kinh tế Việt Nam tổ chức Diễn đàn Năng lượng Việt Nam 2025 với chủ đề: “Năng lượng xanh, sạch kiến tạo kỷ nguyên kinh tế mới - Giải pháp thúc đẩy phát triển nhanh các nguồn năng lượng mới”...
Thuế đối ứng của Mỹ có ảnh hướng thế nào đến chứng khoán?
Chính sách thuế quan mới của Mỹ, đặc biệt với mức thuế đối ứng 20% áp dụng từ ngày 7/8/2025 (giảm từ 46% sau đàm phán),
có tác động đáng kể đến kinh tế Việt Nam do sự phụ thuộc lớn vào xuất khẩu sang Mỹ (chiếm ~30% kim ngạch xuất khẩu).
Dưới đây là phân tích ngắn gọn về các ảnh hưởng chính: