Theo kế hoạch, chính quyền của Tổng thống Mỹ Donald Trump sẽ bơm gần 9 tỷ USD vào nhà sản xuất chip Intel để đổi lấy 9,9% cổ phần.

Tuy nhiên, theo các nhà phân tích, khoản đầu tư này - vốn là số tiền trợ cấp mà Intel lẽ ra nhận được theo hai chương trình hỗ trợ ngành chip Mỹ - sẽ không đủ để công ty vực dậy mảng sản xuất chip theo hợp đồng đang gặp khó khăn.

QUAN TRỌNG NHẤT LÀ CÓ KHÁCH HÀNG

Điều nhà sản xuất chip biểu tượng của Mỹ cần lúc này là tìm kiếm khách hàng cho con chip 14A tiên tiến của mình - một điều không dễ dàng, ít nhất trong ngắn hạn.

Ông Lip Bu Tan, CEO vừa nhậm chức hồi tháng 3 năm nay của Intel, tháng trước cảnh báo rằng công ty có thể phải từ bỏ mảng sản xuất chip bán dẫn nếu không giành được khách hàng lớn nào.

“Trong thời gian tới, việc đầu tư vào chip Intel 14A của chúng tôi sẽ dựa trên các cam kết được xác nhận từ khách hàng”, ông nói.

Theo nhà phân tích Kinngai Chan tại Summit Insights, thông điệp của ông Tan là “Intel phải đảm bảo đủ số lượng khách hàng để triển khai sản xuất các con chip 18A và 14A và đảm bảo hoạt động sản xuất chip bán dẫn khả thi về mặt kinh tế”. 

“Chúng tôi cho rằng khoản đầu tư của chính phủ sẽ không làm thay đổi số phận của mảng sản xuất chip bán dẫn của Intel nếu công ty này không kiếm đủ khách hàng”, ông Chan nhận xét.

Theo các nhà phân tích, Intel, từng được coi là biểu tượng của sức mạnh sản xuất chip Mỹ, đang loạng choạng và gặp nhiều khó khăn sau nhiều năm sai lầm trong quản lý. Công ty này đang nhường vị thế dẫn đầu về sản chip bán dẫn cho công ty TSMC của Đài Loan và tụt hậu so với công ty đồng hương Nvidia trong cuộc đua chip trí tuệ nhân tạo (AI).

Trong hoàn cảnh bế tắc hiện tại, Intel cần chứng minh năng lực sản xuất chip tiên tiến của mình để thu hút khách hàng. Trước đó, theo nguồn tin của hãng tin Reuters, quy trình sản xuất chip 18A hiện tại của công ty này đang gặp vấn đề về công suất - một thước quan trọng về khả năng cung ứng hàng cho khách hàng. Chip 18A là loại chip cấp thấp hơn so với 14A.

Các công ty chip lớn, bao gồm cả TSMC, thường phải gánh chịu chi phí sản xuất lớn do sản lượng thấp trong giai đoạn đầu làm việc với các khách hàng như Apple. Với Intel, điều này không dễ bởi công ty đã ghi nhận lỗ ròng 6 quý liên tiếp.

Theo ông Makino, thỏa thuận bán cổ phần cho Chính phủ của Intel là một thỏa thuận bất lợi, bởi thực tế công ty này phải đổi cổ phần để lấy số tiền mà lẽ ra họ được nhận “miễn phí” theo Đạo luật CHIPs và Khoa học từ thời chính quyền cựu Tổng thống Joe Biden.

Theo thông báo từ Intel, Chính phủ Mỹ sẽ không tham gia hội đồng quản trị của công ty và cũng đồng ý sẽ biểu quyết cùng hội đồng quản trị công ty trong các vấn đề cần sự chấp thuận của cổ đông. Tuy nhiên, điều khoản biểu quyết này có một số ngoại lệ và Chính phủ có quyền chọn mua cổ phiếu Intel với mức chiết khấu 17,5% so với giá đóng cửa phiên giao dịch ngày thứ Sáu tuần trước.

Với khoản đầu tư trên, Chính phủ Mỹ sẽ trở thành cổ đông lớn nhất của Intel. Cả Chính phủ và Intel hiện chưa tiết lộ thời điểm giao dịch này sẽ diễn ra.

Giá cổ phiếu Intel đã tăng 5,5% trong phiên giao dịch thứ Sáu sau khi ông Trump xác nhận thông tin về thỏa thuận cổ phần, nhưng giảm 1% trong phiên giao dịch ngoài giờ khi công ty công bố các chi tiết điều khoản của thỏa thuận. Từ đầu năm đến nay, giá cổ phiếu Intel đã tăng 23% sau khi ông Tan công bố kế hoạch cắt giảm chi phí lớn.

"QUÁ LỚN ĐỂ SỤP ĐỔ?"

Khoản đầu tư vào Intel là động thái can thiệp hiếm thấy của Nhà Trắng vào doanh nghiệp tư nhân Mỹ nhưng phù hợp với mong muốn thúc đẩy sản xuất trong nước và mang lại việc làm của chính quyền ông Trump.

Khoản đầu tư được đưa ra sau khi ông Trump kêu gọi ông Tan từ chức vì mối quan hệ của ông này với các công ty Trung Quốc có thể dẫn tới xung đột lợi ích. Giờ đây, với thỏa thuận trên, ông Tan sẽ tiếp tục giữ được vị trí điều hành tại Intel và mối quan hệ của ông với Tổng thống Mỹ cũng được cải thiện.

Theo một số nhà phân tích, Intel có thể hưởng lợi từ sự hỗ trợ của chính phủ, bao gồm việc xây dựng nhà máy. Công ty này đang đầu tư hơn 100 tỷ USD để mở rộng các nhà máy tại Mỹ và dự kiến sẽ bắt đầu sản xuất chip số lượng lớn vào cuối năm nay tại nhà máy ở bang Arizona.

“Việc tiếp cận được nguồn vốn và có một chủ sở hữu mới muốn bạn thành công đều rất quan trọng”, ông Peter Tuz, Chủ tịch công ty Chase Investment Counsel, nhận xét.

Trong một thông cáo, Intel cho biết khoản đầu tư 8,9 tỷ USD của Chính phủ là khoản tiền bổ sung bên cạnh khoản trợ cấp 2,2 tỷ USD mà công ty đã nhận được từ chương trình hỗ trợ ngành chip, nâng tổng số tiền đầu tư lên 11,1 tỷ USD.

Chính phủ có quyền chọn thời hạn 5 năm để mua cổ phiếu Intel với giá 20 USD và tăng tỷ lệ nắm giữ thêm 5% trong trường hợp Intel không còn sở hữu ít nhất 51% mảng sản xuất chip bán dẫn của mình.

“Một mặt, việc chính phủ mua cổ phần có thể là một tín hiệu cho thấy Intel 'quá lớn để sụp đổ'. Mặt khác, những tác động tiềm ẩn về mặt quản trị từ việc này có thể ảnh hưởng đến khả năng hoạt động vì lợi ích tốt nhất của cổ đông công ty”, ông Andy Li, nhà phân tích cấp cao tại công ty CreditSights, nhận xét. “Thực tế là Intel không nhận được thêm trợ cấp từ Chính phủ và điều này cho thấy Washington không mặn mà trong việc ‘cứu’ công ty này”.