Đây là ý kiến được nhiều lãnh đạo doanh nghiệp y dược thống nhất tại Toạ đàm “Đổi mới sáng tạo trong lĩnh vực y tế, dược phẩm: Đột phá chăm sóc sức khoẻ nhân dân” do Báo Tài chính – Đầu tư tổ chức mới đây.

Bà Đào Thuý Hà, Phó tổng giám đốc Công ty CP Traphaco cho biết, từ một doanh nghiệp tập trung phát triển các sản phẩm đông dược, Traphaco đã thay đổi hoạt động, thay đổi trục chiến lược của mình.

Cùng với các sản phẩm chủ lực là đông dược, một động lực mới của Traphaco chính là phát triển các dòng sản phẩm tân dược chất lượng cao. Để nhanh chóng có được những thuốc tương đương với thuốc gốc trong điều trị các bệnh mãn tính như là tim mạch, tiểu đường, huyết áp…, doanh nghiệp đã nhận chuyển giao từ các công ty dược tiên tiến, trong đó có cổ đông đang đầu tư vào Traphaco là tập đoàn Daewoong, top 3 nhà sản xuất dược tại Hàn Quốc.

Doanh nghiệp cũng tạo được một văn hóa chuyển đối số trong tư duy sử dụng AI, phân tích dữ liệu để tạo ra các chương trình bán hàng quảng bá hoặc là tìm hiểu nhu cầu khách hàng để phát triển tốt hơn, phát triển các trung tâm bán hàng, trung tâm logistics để giảm bớt các quy trình có con người, thay bằng AI để hoạt động nhịp nhàng hơn, tiết kiệm chi phí hơn.

AI được ứng dụng trong phân tích, nhận biết dược liệu đầu vào để phát hiện dược liệu giả, phân tích từng thành phần (rễ, cành, thân, lá…) với tỉ lệ cụ thể giúp đánh giá được nhanh chóng chất lượng đầu ra của sản phẩm. Việc ứng dụng AI trong trong phân tích, nhận biết dược liệu đầu vào giúp Công ty đảm bảo chất lượng sản phẩm.

Tại Tập đoàn Bệnh viện TNH hiện vận hành 3 cơ sở khám chữa bệnh với hơn 800 giường bệnh, ông Lê Xuân Tân, Tổng giám đốc TNH, cho biết chuyển đổi số là vấn đề quan trọng trong y tế.

TNH đã hoàn thành một số nội dung ví dụ bệnh án điện tử trong toàn hệ thống đã nghiệm thu từ 30/7 trước thời hạn Thủ tướng giao là 30/9, các hệ thống phần mềm quản trị HIS (quản lý bệnh viện), LIS (quản lý xét nghiệm), PACS (chẩn đoán hình ảnh) để phục vụ người bệnh và cán bộ nhân viên. Đồng thời, xây dựng phần mềm, quản lý nhân viên, bệnh nhân và áp dụng AI trong quản lý.

Sắp tới sẽ có phần mềm công nghệ riêng cho bệnh viện có tích hợp AI, bác sĩ đi khám bệnh sẽ có AI theo để ghi âm quá trình hỏi của bác sĩ, trả lời của bệnh nhân, sau đó tích hợp các kết quả xét nghiệm vào để cho ra kết quả chẩn đoán bệnh rất nhanh, giúp bác sĩ tham khảo và đưa ra định hướng nhanh trong điều trị bệnh.

Theo ông Bùi Lê Hà, Giám đốc Trung tâm chuyển đổi số, Bệnh viện Đa khoa Medlatec, đầu tư cho chuyển đổi số đã giúp bệnh viện giảm được thời gian chờ của bệnh nhân xuống chỉ còn 30% so với trước. Các dịch vụ chụp Xquang chỉ còn 30 phút, các dịch vụ khác chậm nhất chỉ trong 1 tiếng, kết quả xét nghiệm trả trong ngày.

Dưới góc nhìn của người đứng đầu bệnh viện, ông Lê Xuân Tân đánh giá, chính sách chung khuyến khích thì Nhà nước có rồi nhưng cần thêm các chính sách cụ thể. Ví dụ bệnh án điện tử trong hệ thống PACS không cần in phim tiết kiệm được rất nhiều tiền, nhưng Bảo hiểm y tế lại không thanh toán tiền phim trong khi doanh nghiệp đầu tư hệ thống bệnh án điện tử PACS rất tốn kém. 

Ông Bùi Lê Hà cũng cho rằng việc chưa có hướng dẫn cụ thể khiến doanh nghiệp phải vừa làm vừa dò, làm theo cách hiểu của mình với tâm lý luôn sợ sai. Nhiều cái có thể không sai nhưng chưa đúng khiến cho quá trình sau này có thể mất thêm chi phí để sửa chữa.

Ví dụ chúng ta nói sử dụng AI trong y tế nhưng chưa có một quy định pháp lý nào quy định rõ được sử dụng AI trong y tế đến mức nào, được chấp nhận đến mức nào, đúng luật đến đâu? Pháp luật quy định phải liên thông dữ liệu nhưng cũng chưa có hướng dẫn về quy chuẩn chung phải liên thông dữ liệu như thế nào?

Bà Đào Thuý Hà dẫn chứng thực tế hiện nay cho thấy 65% thuốc sử dụng tại Việt Nam vẫn phải nhập ngoại, 35% được sản xuất ở trong nước. Doanh nghiệp thấy được trách nhiệm, đóng góp nâng dần tỷ trọng trong nước lên để đạt được mục tiêu của Chính phủ và có thể tăng trưởng ở mức trung bình hai con số từ nay đến năm 2030.

"Đồng thời, nếu doanh nghiệp được Nhà nước tạo điều kiện kết nối với các nhà khoa học nghiên cứu trong nước và tiếp thu một phần các công trình nghiên cứu khoa học, chuyển thành sản phẩm ứng dụng đưa ra thị trường đến tay người tiêu dùng thì giúp cộng hưởng hơn các nguồn lực của nước ta để phát triển các sản phẩm điều trị và có điều kiện phát triển các sản phẩm sáng taọ, các thuốc mới tốt hơn cho Việt Nam”, bà Hà kỳ vọng.

Thực tế, khi ngành y dược Việt Nam phát triển mạnh, một mặt có thể xuất khẩu các sản phẩm ra nước ngoài, một mặt có thể ngăn chặn nạn chảy máu ngoại tệ ra nước ngoài khám chữa bệnh lên tới 3-4 tỷ USD/năm.