Phiên họp chuyên đề “Phát triển du lịch xanh và bền vững” diễn ra ngày 6/6/2025 tại TP. Huế đã quy tụ hơn 200 đại biểu trong và ngoài nước, đến từ Nhật Bản, Trung Quốc, Hàn Quốc và Việt Nam. Đây không chỉ là dịp chia sẻ mô hình, kinh nghiệm, mà còn là cơ hội để các địa phương Đông Á cùng nhìn lại con đường phát triển du lịch đang đứng trước những thách thức toàn cầu về khí hậu, môi trường và khủng hoảng giá trị.

CHUYỂN BIẾN TỪ SỐ LƯỢNG SANG CHẤT LƯỢNG, TỪ TĂNG TRƯỞNG NHANH SANG TĂNG TRƯỞNG XANH

Phát biểu khai mạc, ông Nguyễn Thanh Bình, Phó Chủ tịch Thường trực UBND TP. Huế nêu rõ quan điểm: “Phát triển du lịch xanh và bền vững không chỉ là một xu hướng, mà là lối đi tất yếu để ngành du lịch tiếp tục phát triển mà không đánh đổi môi trường, văn hóa hay lợi ích cộng đồng”.

Trong bối cảnh mô hình tăng trưởng cũ, khai thác tài nguyên đơn thuần, đã dần bộc lộ giới hạn, những thành phố như Huế đang lựa chọn con đường khó hơn nhưng bền vững hơn: chuyển từ tăng trưởng số lượng sang chất lượng, từ khai thác sang gìn giữ, từ thu hút đơn thuần sang kiến tạo giá trị lâu dài.

Những chia sẻ tại phiên họp đều cho thấy một điểm chung: du lịch xanh không phải là khái niệm lý tưởng, mà là một chiến lược thực tiễn.

Bà Phan Linh Chi, Phó Cục trưởng Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam, cho biết chiến lược phát triển du lịch Việt Nam đến năm 2030 đã xác định rõ ưu tiên hàng đầu là phát triển du lịch xanh dựa trên nền tảng tăng trưởng bền vững, ứng phó biến đổi khí hậu và bảo vệ di sản.

“Ngành du lịch Việt Nam đang từng bước chuyển hóa tư duy phát triển: từ số lượng sang chất lượng, từ tăng trưởng nhanh sang tăng trưởng xanh. Những chiến dịch như ‘Du lịch xanh – Go Green’, chương trình giảm rác thải nhựa, hay bộ tiêu chí Bông sen xanh cho cơ sở lưu trú là những minh chứng cụ thể cho cam kết đó”, bà Chi nhấn mạnh.

Đặc biệt, du lịch xanh không thể chỉ là nhiệm vụ của nhà quản lý, mà phải là sự tham gia đồng bộ của cộng đồng doanh nghiệp, cư dân, trường học, tổ chức nghề nghiệp và cả du khách. Mỗi người vừa là người trải nghiệm, vừa là chủ thể của sự gìn giữ.

Là đô thị Việt Nam sở hữu quần thể di tích được UNESCO công nhận là Di sản Văn hóa Thế giới, Huế có lợi thế và cũng có trách nhiệm lớn hơn bất cứ địa phương nào trong việc đi đầu phát triển du lịch bền vững. Những năm gần đây, thành phố đã mạnh dạn triển khai nhiều mô hình điểm: từ “Huế - điểm đến không rác thải”, phát triển du lịch cộng đồng tại Thủy Biều, Hương Trà, đến không gian sáng tạo văn hóa– thực dưỡng– nghệ thuật như An Nhiên Garden.

 “Chúng tôi không chỉ muốn là nơi gìn giữ ký ức, mà còn là nơi kết nối quá khứ với tương lai bằng đổi mới sáng tạo. Du lịch xanh là cách để Huế làm mới giá trị văn hóa, phát triển mà không đánh mất bản sắc”, lãnh đạo TP. Huế khẳng định.

Sự chuyển mình ấy không chỉ đến từ chính quyền, các doanh nghiệp địa phương cũng đã đón đầu xu hướng. Đại diện Công ty Du lịch Việt Nam Travel chia sẻ: “Chúng tôi không đi theo mô hình đại trà. Thay vào đó là những tour đi bộ, đạp xe, thiền, trải nghiệm làng nghề và ẩm thực chay – để du khách không chỉ tham quan mà còn thấm được tinh thần đất cố đô, góp phần vào bảo tồn di sản”.

HỢP TÁC, CHIA SẺ CÁC MÔ HÌNH DU LỊCH XANH, BỀN VỮNG

Điểm nhấn tại phiên họp là những bài tham luận sâu sắc từ các địa phương Đông Á như Tottori, Yamanashi (Nhật Bản), Lâm Nghi (Trung Quốc)… mở ra những góc nhìn mới mẻ, thiết thực.

Đoàn đại biểu tỉnh Tottori giới thiệu mô hình du lịch chăm sóc sức khỏe gắn với suối khoáng, trị liệu và các hoạt động thư giãn thiên nhiên – một hướng đi có thể khai thác tại Huế với lợi thế thảo dược và cảnh quan sinh thái.

Trong khi đó, tỉnh Yamanashi chia sẻ các biện pháp kiểm soát du lịch quá tải tại núi Phú Sĩ: từ quy hoạch điểm dừng, giới hạn lượng khách, đến giáo dục cộng đồng. Những bài học này là lời nhắc rằng phát triển không đồng nghĩa với mở rộng vô tận, mà cần sự cân bằng và giới hạn hợp lý để bảo vệ hệ sinh thái.

Đặc biệt, chia sẻ của đại biểu Trung Quốc về việc tận dụng “cơn sốt bảo tàng văn hóa” như một chiến lược định hình sản phẩm du lịch mới cũng gợi mở tiềm năng cho Huế – nơi sở hữu kho tàng di sản vô giá nhưng vẫn cần những cách kể chuyện mới, sinh động và có chiều sâu.

Không chỉ dừng lại ở chia sẻ, Hội nghị Chính quyền Địa phương và Khu vực Đông Á lần thứ 14 còn mở ra những tiền đề cho hợp tác cụ thể. Các phiên thảo luận chuyên đề như du lịch xanh, đô thị thông minh… là nơi ươm mầm các ý tưởng phát triển đô thị dựa trên công nghệ, dữ liệu và bảo vệ môi trường.

Từ mô hình giao thông, nông nghiệp và phúc lợi thông minh của Buyeo (Hàn Quốc), hệ sinh thái năng lượng Hydro của tỉnh Gyeonggi, đến quá trình chuyển đổi số kiên trì tại thành phố Trịnh Châu (Trung Quốc)… đều cho thấy một điểm chung là sự đổi mới chỉ bền vững khi đặt con người và thiên nhiên vào trung tâm.

Hội nghị đã khẳng định vị thế của Huế như một đô thị văn hóa đang tiên phong trong các sáng kiến khu vực. “Hội nghị không chỉ là dịp để lắng nghe và học hỏi, mà còn là lời cam kết của Huế trong việc đồng hành cùng cộng đồng Đông Á giải quyết các vấn đề toàn cầu, từ môi trường đến phát triển bền vững”, Chủ tịch UBND TP. Huế Nguyễn Văn Phương nhấn mạnh trong phát biểu tại lễ bế mạc.

Với tư cách chủ nhà, Huế đã cho thấy mình không chỉ là nơi của quá khứ, mà đang dần trở thành điểm đến của tương lai, nơi du lịch không đơn thuần là ngành kinh tế, mà là lối sống hài hòa giữa con người, di sản, tự nhiên.