Kế hoạch tăng thuế
quan này được thể hiện trong dự thảo ngân sách năm 2026.
“Việc tăng thuế, dự kiến áp dụng cho các mặt hàng bao gồm ô
tô, hàng dệt may và nhựa, nhằm mục đích bảo vệ các nhà sản xuất trong nước khỏi
hàng nhập khẩu từ Trung Quốc”, ba nguồn tin tiết lộ với hãng tin Reuters.
Một nguồn tin cũng cho biết Mexico đang cân nhắc tăng thuế
quan với hàng hóa nhập khẩu từ một số quốc gia châu Á khác. Hiện chưa rõ mức
thuế suất và kế hoạch này cũng có thể thay đổi.
Dự thảo ngân sách năm 2026 của chính quyền Tổng thống
Claudia Sheinbaum dự kiến sẽ được trình lên Quốc hội vào ngày 8/9.
Dù kế hoạch này cần được Quốc hội thông qua, đảng của bà
Sheinbaum và các đồng minh hiện nắm đa số ghế tại cả thượng viện và hạ viện, do
đó ít có khả năng kế hoạch bị thay đổi hoặc bị bác bỏ.
Từ đầu năm nay, chính quyền ông Trump đã thúc giục Mexico
tăng thuế quan với hàng nhập khẩu từ Trung Quốc như Mỹ đã làm. Các quan chức
Mexico sau đó đã đề xuất ý tưởng về một “Pháo đài Bắc Mỹ” nhằm hạn chế hàng hóa
xuất khẩu từ Trung Quốc, đồng thời tăng cường quan hệ thương mại và sản xuất giữa
Mỹ, Mexico và Canada. Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent khi đó cũng tỏ ra
hào hứng với ý tưởng này.
Dự kiến vào giữa năm sau, Mỹ, Mexico và Canada sẽ đánh giá lại
thỏa thuận thương mại tự do giữa ba quốc gia USMCA– thỏa thuận được đàm phàn trong
nhiệm kỳ đầu tiên của ông Trump.
“Xuất khẩu của Trung Quốc sang khu vực Mỹ Latinh đã tăng
đáng kể trong năm nay, bù đắp cho sự sụt giảm sang thị trường Mỹ. Ngoài việc
làm hài lòng Mỹ, Mexico cũng cần bảo vệ ngành sản xuất của mình”, bà Ning Sun,
chiến lược gia cấp cao về thị trường mới nổi tại công ty State Street Global
Markets ở Boston (Mỹ), nhận xét. “Tôi cho rằng Mexico sẽ điều chỉnh chính sách
kinh tế và đối ngoại của mình theo hướng tương đồng với Mỹ”.
Lâu nay, Mỹ gây áp lực với Mexico – đối tác thương mại lớn
nhất của nước này – nhằm ngăn chặn hàng hóa giá rẻ từ Trung Quốc đi qua Mexico
vào Mỹ. Vào tháng trước, ông Trump đã hoãn áp thuế quan đối ứng ở mức cao với
Mexico sau cuộc điện đàm với bà Sheinbaum để hai bên có thêm thời gian để đàm
phán.
Mexico và Mỹ cũng đang tiến gần một thỏa thuận về chống buôn
bán ma túy và bạo lực. Vào đầu nhiệm kỳ, ông Trump tuyên bố áp thuế quan 25% với
hàng hóa Mexico vì nước này chưa hành động đủ để ngăn chặn dòng chảy chất gây nghiện fentanyl
nhập lậu vào Mỹ. Các mặt hàng nằm trong thỏa thuận thương mại tự do giữa Mỹ
Mexico và Canada được miễn thuế quan này. Việc giải quyết được vấn đề fentanyl
sẽ giúp các nhà đàm phán Mexico dễ tìm được tiếng nói chung hơn với phía Mỹ
trong các vấn đề bất đồng khác như nhập khẩu cà chua và thép.
Những năm gần đây, Mexico trở thành một trong những điểm đến
hàng đầu của ô tô Trung Quốc, vượt qua cả Nga – theo Hiệp hội Ô tô Trung Quốc.
Dù ô tô Trung Quốc chịu mức thuế quan 20% khi xuất khẩu vào Mexico nhưng con số
này vẫn thấp so với thuế quan lên tới 100% với xe điện Trung Quốc xuất khẩu vào
Mỹ từ thời cựu Tổng thống Joe Biden. Washington cũng cấm hầu hết các loại ô tô
tại Mỹ sử dụng phần mềm do Trung Quốc phát triển.
“Nếu mức thuế quan sắp tới không đủ cao để giúp doanh nghiệp
Mexico cạnh tranh trên thị trường nội địa thì cũng không hiệu quả”, bà Vanessa
Ramírez, CEO công ty tư vấn Economic Analysis for Company Planning (Ecanal), nhận
xét.
Việc tăng thuế quan với hàng nhập khẩu từ Trung Quốc sẽ giúp
tăng nguồn thu và bổ trợ cho nỗ lực giảm thâm hụt ngân sách của Chính phủ của
bà Sheinbaum. Năm 2024, Mexico ghi nhận thâm hụt ngân sách cao nhất kể từ những
năm 1980 sau khi chính quyền tiền nhiệm của bà chi tiêu mạnh tay cho các dự án
trọng điểm trước khi rời nhiệm sở. Chính quyền của bà Sheinbaum thời gian qua
theo đuổi kể các hoạch tăng thu thuế nhưng cũng cam kết tránh tăng thuế quá mạnh.
Bên cạnh đó, bà Sheinbaum cũng đang nỗ lực thúc đẩy các
ngành công nghiệp trong nước thông qua “Kế hoạch Mexico”, theo đó tập trung hỗ
trợ các khu công nghiệp và dự án chi tiêu công để kích thích đầu tư trong bối cảnh
môi trường thương mại toàn cầu nhiều bất ổn. Trước đó, Mexico đã tăng thuế với
một số mặt hàng nhập khẩu, bao gồm hàng dệt may và quần áo.