Tại Báo cáo Triển vọng ngành Chứng khoán vừa được công bố, VIS Rating cho rằng triển vọng ngành chứng khoán trong năm 2024 tiếp tục được cải thiện khi lợi nhuận cho vay ký quỹ và đầu tư của các công ty chứng khoán tăng trưởng trong điều kiện thuận lợi.

Cụ thể, theo VIS Rating, tỷ suất lợi nhuận trên tài sản trung bình của doanh nghiệp (ROAA) sẽ cải thiện 50-70 điểm cơ bản so với năm trước, đạt mức 4,8%-5% trong năm 2024 nhờ tăng trưởng lợi nhuận đầu tư công cụ có thu nhập cố định và cho vay ký quỹ.

Đặc biệt, trước sự cải thiện của tâm lý thị trường, các công ty chứng khoán quy mô lớn sẽ đẩy mạnh đầu tư vào các công cụ có thu nhập cố định. Nhờ nguồn vốn lớn và mạng lưới khách hàng rộng, các công ty lớn có nhiều lợi thế hơn trong việc mở rộng cho vay ký quỹ, đặc biệt khi hoạt động giao dịch chứng khoán gia tăng trong môi trường lãi suất thấp.

Ngoài ra, kế hoạch của cơ quan quản lý để nâng cấp cơ sở hạ tầng giao dịch và bỏ yêu cầu ký quỹ trước giao dịch cho các nhà đầu tư nước ngoài cũng sẽ giúp thu hút nhà đầu tư mới theo thời gian.

Tuy nhiên, theo VIS Rating, tăng trưởng lợi nhuận từ hoạt động môi giới của các công ty chứng khoán sẽ bị hạn chế bởi sự cạnh tranh gay gắt về phí, đặc biệt đối với các công ty chứng khoán nước ngoài do biên lợi nhuận thấp hơn. Cùng với đó, chất lượng tài sản sẽ dần ổn định khi tốc độ trái phiếu doanh nghiệp chậm trả gốc/lãi phát sinh mới chậm lại.

“Tuy nhiên, rủi ro tài sản vẫn ở mức cao đối với một số công ty tập trung phân phối trái phiếu do việc gia tăng nắm giữ tài sản có rủi ro cao, bao gồm cổ phiếu chưa niêm yết và trái phiếu doanh nghiệp khi tâm lý thị trường được cải thiện. Những tài sản này thường tập trung vào một vài khách hàng lớn và khiến công ty chứng khoán phải đối mặt với các rủi ro sự kiện”, báo cáo nhận định.

Ngoài ra, khi các công ty đẩy mạnh hoạt động phân phối trái phiếu, họ có thể cam kết mua lại theo yêu cầu từ các nhà đầu tư nhiều hơn. Theo đó, VIS Rating nhận định rủi ro cho vay ký quỹ sẽ vẫn được quản lý tốt nhờ giá trị tài sản đảm bảo lớn và sự phục hồi của giá cổ phiếu.

Đòn bẩy của ngành sẽ tăng lên để hỗ trợ việc mở rộng hoạt động cho vay ký quỹ và danh mục đầu tư, song rủi ro được giảm thiểu bằng các đợt tăng vốn gần đây. Các công ty chứng khoán trong nước sẽ gia tăng các khoản vay nợ và huy động vốn mới để hỗ trợ tăng trưởng tài sản của họ. Nhìn chung, tỷ lệ đòn bẩy ngành chứng khoán Việt Nam thuộc mức thấp nhất trong khu vực Châu Á-Thái Bình Dương (APAC).

Về nguồn vốn và thanh khoản, báo cáo cho rằng sẽ vẫn ổn định mặc dù các công ty chứng khoán huy động thêm vốn ngắn hạn. Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) hiện đã cấm các công ty chứng khoán huy động tiền từ khách hàng, vì vậy một số công ty chứng khoán sẽ cần tìm kiếm nguồn vốn thị trường để hỗ trợ hoạt động kinh doanh, đặc biệt là các công ty không có mối liên kết chặt chẽ với ngân hàng. Các công ty chứn khoán phân phối trái phiếu có nhiều cam kết mua lại trái phiếu sẽ dễ bị tổn thương hơn khi thanh khoản bị thắt chặt.