Tính đến cuối Q1/2023, tăng trưởng tín dụng toàn ngành ngân hàng chỉ tăng 2,1% so với đầu năm thấp hơn đáng kể so với mức 5-6% các quý cùng kỳ trước, theo số liệu từ VnDirect. 

Các ngân hàng thương mại có tỷ trọng cho vay doanh nghiệp lớn đã đạt tăng trưởng tín dụng cao hơn trung bình ngành gồm TCB, HDB, VPB, TPB, MSB…

Ngược lại, tín dụng tại các ngân hàng cho vay cá nhân ghi nhận giảm/chậm lại so với đầu năm gồm ACB, VIB, STB… . Nền kinh tế suy yếu đã ảnh hưởng lên thu nhập cũng như khả năng trả nợ của khách hàng cá nhân, theo đó làm giảm nhu cầu vay và các ngân hàng sẽ thận trọng hơn khi giải ngân cho nhóm này.

Ngược lại với khách hàng doanh nghiệp cụ thể là bất động sản với vấn đề thanh khoản trước đó đang rất cần thêm dòng tiền để đảo nợ/tài trợ hoạt động kinh doanh, tín dụng kinh doanh bất động sản tăng 6,5% so với đầu năm. 

Tăng trưởng huy động có sự phân hóa rõ rệt. Bên cạnh việc cắt giảm chi tiêu, khách hàng cá nhân sẽ có xu hướng tăng “gửi tiết kiệm” trong môi trường lãi suất cao và kinh tế suy yếu tiền gửi cá nhân tiếp tục đà tăng trưởng cho đến tháng 2/2023. Trong khi đó, tiền gửi khách hàng doanh nghiệp tiếp tục sụt giảm đáng kể cùng thời điểm. Dù thanh khoản trên thị trường liên ngân hàng đã dồi dào trở lại, kênh tiền gửi khách hàng hiện vẫn chiếm phần lớn trong tổng huy động của các ngân hàng.

Xu hướng nói trên sẽ có lợi cho thanh khoản của các ngân hàng có tỷ trọng tiền gửi lớn đến từ khách hàng cá nhân và hệ số LDR cao như STB, ACB, VCB…

NIM trung bình của 25 Ngân hàng niêm yết giảm 18 điểm cơ bản trong Q1/23 do các ngân hàng đã phải hi sinh một phần lợi nhuận để hỗ trợ khách hàng. Hơn nữa, NIM của một số NHTM như TCB, TPB, VPB, MBB… giảm đáng kể do trái phiếu doanh nghiệp và cho vay tiêu dùng, 2 lĩnh vực có lợi suất cao hơn các khoản vay thông thường đang khó khăn.

VnDirect cho rằng xu hướng tăng cho vay khách hàng doanh nghiệp và huy động từ khách hàng cá nhân sẽ duy trì tới khi lãi suất hạ nhiệt rõ rệt và nền kinh tế có sự phục hồi (ít nhất đến Q3/23). Vì vậy trong 2023, NIM của các NHTM cho vay khách hàng doanh nghiệp và nắm giữ trái phiếu doanh nghiệp trong danh mục tín dụng và huy động chỉ phụ thuộc vào tiền gửi khách hàng, sẽ giảm mạnh hơn toàn ngành.

Ngược lại, nhóm ngân hàng tập trung cho vay bán lẻ và có nguồn huy động đa dạng (từ liên NH, KHCN, CASA cao…) như VIB, HDB, MBB… sẽ hạn chế được rủi ro NIM thu hẹp. Riêng với STB, NIM sẽ cải thiện đáng kể nhờ không còn áp lực lãi dự thu.

Theo số liệu từ Ngân hàng Nhà nước, tỷ lệ nợ xấu nội bảng toàn ngành đã tăng lên mức 2,9% cuối Q1/23 (so với 2% cuối 2022). Đa số các ngân hàng đều ghi nhận tỷ lệ NPL tăng và LLR giảm so với quý trước. Khó khăn từ thị trường bất động sản vẫn là một thử thách lớn cho triển vọng ngành ngân hàng khi lĩnh vực này chiếm đến 21% tín dụng hệ thống vào cuối 2022.

Ngân hàng với bộ đệm dự phòng tốt và danh mục cho vay không tập trung vào bất động sản như VCB, ACB… sẽ hạn chế được rủi ro hiện tại. Tuy vậy, kỳ vọng áp lực trích lập dự phòng cũng như rủi ro nợ xấu của các ngân hàng, cụ thể như TCB, MBB, VPB… được giảm bớt trong thời gian tới, khi dòng tiền của các doanh nghiệp bất động sản có thể cải thiện phần nào nhờ các chính sách hỗ trợ được ban hành và một số các dự án bất động sản được tháo gỡ pháp lý.