Phát biểu tại một cuộc họp báo ở Phòng Bầu dục, ông Trump cho biết sẽ áp thuế quan bổ sung 25% với “tất cả ô tô không sản xuất tại Mỹ” có hiệu lực từ ngày 3/4 - một ngày sau khi cơ chế thuế quan đối ứng của ông được công bố.

Trợ lý Nhà Trắng của Tổng thống, ông Will Scharf, cho biết mức thuế quan mới sẽ áp dụng cho “ô tô và xe tải nhẹ sản xuất ở nước ngoài”, đồng thời khẳng định thuế quan này sẽ mang về cho ngân sách Mỹ “hơn 100 tỷ USD mỗi năm”.

Hiện chưa rõ chi tiết về các điều khoản thực thi thuế quan này. Trong tuyên bố vừa đưa ra, ông Trump cho biết Washington sẽ có cơ chế giám chặt chẽ để xác định những linh kiện và phụ tùng ô tô nào sẽ bị áp thuế quan bổ sung. Hầu hết ô tô tại Mỹ được lắp ráp từ hàng nghìn linh kiện có nguồn gốc từ hàng chục quốc gia khác nhau.

Cơ sở pháp lý cho động thái thuế quan trên là cuộc điều tra phục vụ an ninh quốc gia theo Mục 232 của Đạo luật Thương mại năm 1962 về việc nhập khẩu ô tô. Đây là cuộc điều tra do ông Trump khởi xướng vào năm 2019, trong nhiệm kỳ tổng thống đầu tiên của ông. Cuộc điều tra này kết luận rằng việc nhập khẩu ô tô làm suy yếu an ninh quốc gia Mỹ, nhưng thời điểm đó ông Trump chưa có hành động thuế quan với ô tô nhập khẩu.

Ngay sau tuyên bố của ông Trump, bà Ursula von der Leyen, Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC), lên tiếng chỉ trích và cho biết Liên minh châu Âu (EU) sẽ “tiếp tục tìm các giải pháp để đàm phán, đồng thời bảo vệ lợi ích kinh tế của khối”.

“Thuế quan là thuế và sẽ gây hại cho doanh nghiệp, thậm chí gây hại nhiều hơn cho người tiêu dùng cả ở Mỹ và EU”, bà Ursula von der Leyen nhận xét.

Tổng thống Mỹ từ lâu kế hoạch áp thuế quan mạnh tay với các đối tác thương mại nước ngoài. Tuy nhiên, những chính sách khó đoán và thay đổi liên tục của ông khiến thị trường chứng khoán chao đảo mạnh và khiến các nhà lãnh đạo doanh nghiệp “không biết đâu mà lần” để lên kế hoạch kinh doanh.

Trên Phố Wall, giá cổ phiếu ngành ô tô đồng loạt giảm mạnh trong phiên giao dịch ngoài giờ sau tuyên bố của ông Trump. Giá cổ phiếu của General Motors, Stellantis và Ford Motor đều giảm gần 5%.

Hôm 5/3, ông Trump đã miễn trừ ba nhà sản xuất ô tô hàng đầu Mỹ này - còn được gọi là “Big Three” - khỏi thuế quan bổ sung 25% với hàng hóa nhập khẩu từ Mexico và Canada vào Mỹ trong vòng 30 ngày. Quyết định này được đưa ra dựa trên các điều khoản của Hiệp định thương mại Mỹ-Mexico-Canada (USMCA).

Trước đó, ông Trump nhiều lần cho biết sẽ công bố thuế quan với ô tô nhập khẩu vào Mỹ trước ngày 2/4 - thời hạn cơ chế thuế quan đối ứng của ông sẽ được công bố.

Ông Trump mô tả ngày 2/4 sắp tới là “ngày giải phóng” nước Mỹ. Theo kế hoạch thuế đối ứng ban đầu, chính quyền của ông sẽ áp thuế quan “có đi có lại” với tất cả các quốc gia đang đánh thuế quan hoặc có chính sách thương mại gây bất lợi cho hàng hóa Mỹ như thuế giá trị gia tăng. Tuy nhiên, bản thân ông Trump và các quan chức Nhà Trắng gần đây phát tín hiệu rằng thuế quan đối ứng được công bố ngày 2/4 có thể sẽ nhẹ nhàng hơn so với kế hoạch ban đầu.

“Thuế quan này sẽ có sự linh hoạt”, ông Trump phát biểu hôm thứ Sáu tuần trước. Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent tuần trước cũng nói rằng các quốc gia có thể đàm phán trước với Mỹ để tránh thuế quan đối ứng ngày 2/4.

Cũng tại cuộc họp báo ngày 26/3, ông Trump cho biết sẵn sàng giảm thuế quan cho hàng hóa Trung Quốc nhập khẩu vào Mỹ để đạt được thỏa thuận với công ty Trung Quốc Bydate - chủ của mạng xã hội TikTok. ByteDance có thời hạn ngày 5/4 để tìm một đối tác không phải Trung Quốc mua lại TikTok chi nhánh Mỹ hoặc TikTok sẽ bị cấm vĩnh viễn tại quốc gia này.

Ông Trump gần đây nói rằng ông sẵn sàng gia hạn thêm nếu chưa đạt được thỏa thuận liên quan tới TikTok.

“Về vấn đề TikTok, Chính phủ Trung Quốc sẽ phải đóng vai trò trong việc này, có thể dưới dạng phê duyệt hay gì đó, tôi nghĩ họ có thể làm được. Có thể tôi sẽ giảm một chút thuế quan cho họ để mọi chuyện được giải quyết”, ông Trump nói với các nhà báo.