Từ ngày 1/10/2025, Nghị định 207/2025/NĐ-CP chính thức có hiệu lực, đánh dấu bước tiến lớn trong quyền sinh sản của phụ nữ độc thân. Trước đây, Nghị định 10/2015 quy định phụ nữ độc thân có quyền sinh con bằng kỹ thuật thụ tinh trong ống nghiệm (IVF) khi có chỉ định của bác sĩ chuyên khoa. Nay, chỉ cần họ có nguyện vọng là đủ điều kiện thực hiện kỹ thuật hỗ trợ sinh sản này.

Nghị định quy định rõ kỹ thuật hỗ trợ sinh sản chỉ áp dụng với các cặp vợ chồng vô sinh, có chỉ định y tế hoặc phụ nữ không có quan hệ hôn nhân hợp pháp nhưng mong muốn sinh con. Việc hiến tinh trùng, noãn, phôi phải thực hiện tại các cơ sở được cấp phép lưu giữ, đồng thời chỉ được sử dụng cho một người hoặc một cặp vợ chồng. Quy trình hiến - nhận diễn ra trên nguyên tắc vô danh để đảm bảo quyền riêng tư.

Với trường hợp vợ chồng đã ly hôn nhưng vẫn còn gửi phôi, Chính phủ quy định cơ sở lưu giữ phải hủy phôi, trừ trường hợp có văn bản đồng ý của cả hai vợ chồng về việc đề nghị tiếp tục lưu giữ phôi và cam kết chi trả chi phí lưu giữ theo quy định của cơ sở; hoặc đề nghị hiến phôi đang lưu giữ để thực hiện kỹ thuật hỗ trợ sinh sản cho một cặp vợ chồng hoặc một phụ nữ độc thân khác.

Cơ sở lưu giữ được phép sử dụng phôi của cặp vợ chồng đã ly hôn để thực hiện kỹ thuật hỗ trợ sinh sản cho người vợ trong trường hợp có văn bản đồng ý của cả hai người. Phụ nữ độc thân có quyền nhận phôi khi họ không có noãn (trứng) hoặc noãn không đảm bảo chất lượng để thụ thai.

Thực tế, tại Trung tâm hỗ trợ sinh sản và Công nghệ mô ghép, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội, xu hướng phụ nữ độc thân chủ động đông lạnh trứng (còn gọi trữ trứng) tăng nhanh trong các năm gần đây. Trung bình mỗi năm trung tâm này trữ trứng cho 100 ca, hầu hết là phụ nữ độc thân.

Tương tự, nhiều trung tâm hỗ trợ sinh sản khác cũng ghi nhận số phụ nữ độc thân gửi trứng chờ sinh con ngày càng nhiều. Như Bệnh viện Bưu Điện trữ trứng cho khoảng 350 trường hợp, trung bình mỗi tháng tiếp nhận 5 - 7 trường hợp.

Kỹ thuật IVF cũng được thực hiện tại Việt Nam từ năm 1998, tỷ lệ điều trị IVF thành công ngày càng tăng, lên đến 70%. Bộ Y tế cho biết đến nay đã có trên 150.000 trẻ ra đời từ kỹ thuật IVF, hơn 400 trẻ ra đời bằng kỹ thuật mang thai hộ vì mục đích nhân đạo.

Hiện toàn quốc có hàng chục cơ sở được công nhận đủ điều kiện thực hiện kỹ thuật thụ tinh trong ống nghiệm, ít nhất 7 bệnh viện được thực hiện kỹ thuật mang thai hộ bằng mục đích nhân đạo, như: Bệnh viện Phụ sản Trung ương, Đa khoa Trung ương Huế, Từ Dũ, Hùng Vương...

Theo bác sỹ Trịnh Thị Ngọc Yến, Trung tâm Hỗ trợ sinh sản và Công nghệ mô ghép, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội, độ tuổi lý tưởng nhất và có khả năng có thai cao nhất ở phụ nữ nằm ở khoảng 20 - 29 tuổi. Sau đó, bắt đầu giảm dần, đặc biệt sau năm 35 tuổi. Chính vì vậy, cơ hội có con khỏe mạnh của người phụ nữ sau năm 35 tuổi rất thấp.

PGS.TS Nguyễn Mạnh Hà, Trưởng Bộ môn Mô - Phôi, Trường Đại học Y Hà Nội, Giám đốc Trung tâm Hỗ trợ sinh sản và Công nghệ mô ghép, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội, thông tin, các trường hợp đến để trữ trứng thuộc 2 nhóm: Nhóm vì lý do y tế như muốn bảo tồn khả năng sinh sản trước khi điều trị ung thư, chưa có tinh trùng để thụ tinh hoặc cần gom noãn tích lũy và nhóm vì các vấn đề xã hội.

Trong đó, số lượng bệnh nhân đến vì các vấn đề xã hội như chưa muốn kết hôn, không có ý định kết hôn... tăng mạnh thời gian gần đây. Về nghi ngại về chất lượng trứng được trữ đông, PGS.Hà khẳng định, theo các nghiên cứu trên thế giới, tỷ lệ có thai sinh sống, tỷ lệ tạo phôi không có sự khác biệt giữa noãn trữ đông với noãn tươi. Đồng thời, với noãn đông lạnh, về tỷ lệ trẻ đẻ ra, tâm sinh lý, cân nặng, tỷ lệ dị tật bẩm sinh, cũng như sự phát triển sau này không có sự khác biệt.

Dù vậy, PGS.TS. Nguyễn Mạnh Hà khuyến cáo, khác với trữ tinh trùng, trữ đông trứng không phải là kỹ thuật đơn giản, quy trình thực hiện y như thụ tinh trong ống nghiệm, chỉ thiếu quá trình tạo phôi phía sau mà thôi. Do đó, chị em không nên chạy theo xu thế mà cần suy nghĩ cẩn trọng, chỉ nên thực hiện khi thực sự có nhu cầu và phù hợp.

Phụ nữ độc thân nên đi khám, kiểm tra sức khỏe sinh sản của mình để được bác sĩ tư vấn. Nếu trong trường hợp thời gian kết hôn còn lâu quá và dự trữ buồng trứng không còn tốt, họ nên trữ đông trứng để có phương án dự phòng cho tương lai của mình.

Việc trữ đông trứng chỉ thực hiện được tại các cơ sở có trung tâm hỗ trợ sinh sản. Về chi phí thực hiện, PGS.TS. Nguyễn Mạnh Hà cho hay, thường khoảng 40 - 50 triệu đồng bao gồm chi phí thăm khám, xét nghiệm, chọc hút trứng… Để duy trì bảo quản đông lạnh, chi phí hằng năm là 1,7 triệu đồng/cọng đông.

Đầu tháng 7,  thông tin từ Bệnh viện Bưu Điện (Hà Nội) cho biết bệnh viện sẽ hỗ trợ tài chính cho 80 cặp vợ chồng vô sinh, hiếm muộn trên toàn quốc thực hiện thụ tinh trong ống nghiệm (IVF). Những cặp vợ chồng này thuộc 2 nhóm: Có bệnh lý di truyền hoặc hoàn cảnh kinh tế đặc biệt khó khăn. 

Hồ sơ được tiếp nhận từ ngày 1/7 đến hết 30/9, tại Trung tâm Hỗ trợ sinh sản, Bệnh viện Bưu điện. Đây là nỗ lực thiết thực nhằm giảm bớt gánh nặng tài chính cho những cặp vợ chồng đang khao khát có con, trong bối cảnh chi phí IVF hiện nay có thể lên tới hàng trăm triệu đồng, vượt quá khả năng của nhiều gia đình.

Đầu năm nay, bác sĩ Hồ Mạnh Tường, tổng thư ký Hội Nội tiết sinh sản và vô sinh TP.HCM, cho biết công trình nghiên cứu của Bệnh viện Mỹ Đức đã được đăng trên tạp chí hàng đầu ngành IVF thế giới về y học sinh sản, Fertility & Sterility. Công trình nghiên cứu công bố hiệu quả của phác đồ thụ tinh trong ống nghiệm hoàn toàn không tiêm hormone kích thích buồng trứng, cho các bệnh nhân hội chứng buồng trứng đa nang.

"Đây là lần đầu tiên phác đồ này được công bố trên thế giới và xuất hiện trên tạp chí khoa học của Mỹ, uy tín cao nhất trong ngành IVF. Kết quả này sẽ mở ra cơ hội cải tiến phác đồ điều trị thụ tinh trong ống nghiệm trên thế giới: đơn giản hơn, an toàn, thân thiện, tiết kiệm và hiệu quả", bác sĩ Mạnh Tường nhấn mạnh.