Trong những tháng cuối năm 2022, các doanh nghiệp dự báo tình hình xuất khẩu vẫn có nhiều khả quan và sẽ tăng đơn hàng xuất khẩu mới. Tuy nhiên trong bối cảnh lạm phát, suy thoái kinh tế đang diễn ra tại nhiều quốc gia trên thế giới, nhu cầu tiêu dùng toàn cầu suy giảm sẽ gây bất lợi đến hoạt động xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam...
Dù có cơ hội song xuất khẩu hàng hóa những tháng cuối năm gặp nhiều thách thức.
Cán cân thương mại hàng hóa của Việt Nam trong 9 tháng năm 2022 đã đạt xuất siêu 6,5 tỷ USD. Đóng góp vào mức xuất siêu này là do kim ngạch xuất khẩu đã có sự phục hồi cao với giá trị xuất khẩu 9 tháng năm 2022 đạt 282,5 tỷ USD, tăng 17,3% so với cùng kỳ, trong khi kim ngạch nhập khẩu tăng trưởng ở mức thấp hơn đạt 276 tỷ USD, tăng 13% so với cùng kỳ năm 2021.
Kim ngạch xuất khẩu tăng mạnh hơn kim ngạch nhập khẩu đã đưa cân đối thương mại 9 tháng năm 2022 đạt xuất siêu 6,5 tỷ USD và đóng góp vào tăng trưởng GDP của Việt Nam (cùng kỳ năm 2021 nhập siêu 3,4 tỷ USD).
9 THÁNG XUẤT SIÊU 6,5 TỶ USD
Để có được con số xuất siêu 6,5 tỷ USD trong 9 tháng, ngoài những mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam vẫn đạt tăng trưởng cao như: máy ảnh, máy quay phim và linh kiện (4,5 tỷ USD, tăng 38,9%); máy móc, thiết bị, dụng cụ, phụ tùng khác (34 tỷ USD, tăng 29,8%); điện tử, máy tính và linh kiện (41,7 tỷ USD, tăng 13,3%)…, còn nổi lên sự đóng góp của các mặt hàng mà Việt Nam có lợi thế so sánh như Thủy sản (8,5 tỷ USD, tăng 38,0%); cà phê (3 tỷ USD, tăng 37,6%); hàng dệt may (29,1 tỷ USD, tăng 24,3%); giày dép (18,1 tỷ USD, tăng 36,6%).
Ông Nguyễn Việt Phong, Vụ trưởng Vụ Thống kê Thương mại và dịch vụ, Tổng cục Thống kê.
"Nền kinh tế Việt Nam có độ mở lớn, sản xuất phụ thuộc nhiều vào nguồn và giá nguyên, nhiên vật liệu nhập khẩu của thế giới, quy mô nền kinh tế khiêm tốn, sức chống chịu và khả năng cạnh tranh còn hạn chế. Do vậy, trong bối cảnh nền kinh tế phải đối mặt với nguy cơ lạm phát, tỷ giá đồng USD tăng cao, đồng thời lạm phát và suy thoái kinh tế đang diễn ra tại nhiều quốc gia trên thế giới sẽ gây ra nhiều tác động làm nhu cầu tiêu dùng toàn cầu suy giảm, gây bất lợi đến hoạt động xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam".
Ông Nguyễn Việt Phong, Vụ trưởng Vụ Thống kê Thương mại và dịch vụ, Tổng cục Thống kê.
"Nền kinh tế Việt Nam có độ mở lớn, sản xuất phụ thuộc nhiều vào nguồn và giá nguyên, nhiên vật liệu nhập khẩu của thế giới, quy mô nền kinh tế khiêm tốn, sức chống chịu và khả năng cạnh tranh còn hạn chế. Do vậy, trong bối cảnh nền kinh tế phải đối mặt với nguy cơ lạm phát, tỷ giá đồng USD tăng cao, đồng thời lạm phát và suy thoái kinh tế đang diễn ra tại nhiều quốc gia trên thế giới sẽ gây ra nhiều tác động làm nhu cầu tiêu dùng toàn cầu suy giảm, gây bất lợi đến hoạt động xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam".
Trong những năm gần đây, các mặt hàng này luôn đạt mức tăng trưởng thấp hoặc tăng trưởng âm. Sự tăng trưởng mạnh mẽ của những nhóm hàng này trong 9 tháng năm 2022 cho thấy hàng hóa của Việt Nam đã tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng toàn cầu trong bối cảnh lạm phát và suy thoái kinh tế đang có dấu hiệu gia tăng tại nhiều quốc gia, đồng thời cho thấy sự chuyển dịch cơ cấu nhóm hàng xuất khẩu theo hướng tốt đối với các mặt hàng mà Việt Nam có lợi thế so sánh.
Những tháng cuối năm 2022, các doanh nghiệp xuất khẩu dự báo tình hình xuất khẩu vẫn có nhiều khả quan và sẽ tăng đơn hàng xuất khẩu mới. Nếu thực trạng xuất siêu hàng hóa đến thời điểm 9 tháng năm 2022 tiếp tục giữ vững đến cuối năm sẽ giúp Việt Nam tăng cường dự trữ ngoại hối, ổn định tỷ giá, góp phần vào ổn định kinh tế vĩ mô và đóng góp trực tiếp vào tăng trưởng kinh tế.
Trung Quốc là thị trường có thương mại hai chiều lớn nhất của Việt Nam, trong đó xuất khẩu trong 9 tháng năm 2022 ước đạt 40,3 tỷ USD, chỉ tăng 3,8% (tương đương 1,5 tỷ USD) so với cùng kỳ năm 2021. Nguyên nhân là do quốc gia này vẫn áp dụng biện pháp phòng chống dịch Covid-19 ở mức độ cao (Zero-Covid), dẫn tới nhu cầu tiêu dùng trong nước giảm, tác động tiêu cực đến xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam...
Nội dung bài viết được đăng tải trên Tạp chí Kinh tế Việt Nam số 43 phát hành ngày 24-10-2022. Kính mời Quý độc giả tìm đọc tại đây:
Phê duyệt Chiến lược xây dựng và phát triển Trung tâm dữ liệu quốc gia
Chính phủ vừa phê duyệt Chiến lược xây dựng và phát triển Trung tâm dữ liệu quốc gia với mục tiêu đến năm 2030, xây dựng một hạ tầng dữ liệu đồng bộ, an toàn và hiện đại…
Việt Nam và Anh hợp tác thúc đẩy ngành công nghiệp bán dẫn
Sáng ngày 18/8/2025, Diễn đàn Bán dẫn Việt Nam - Vương quốc Anh đã diễn ra tại Hà Nội, đánh dấu một bước tiến quan trọng trong nỗ lực của Việt Nam nhằm tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng bán dẫn toàn cầu…
Chính phủ ban hành lộ trình bắt buộc đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư qua mạng
Chính phủ vừa ban hành Nghị định 225/2025/NĐ-CP, đặt ra một lộ trình cụ thể và bắt buộc cho việc lựa chọn nhà đầu tư qua mạng đối với các dự án có sử dụng đất. Quy định mới này được kỳ vọng sẽ tăng cường tính minh bạch, cạnh tranh và hiệu quả trong công tác đấu thầu, đồng thời đơn giản hóa thủ tục cho các doanh nghiệp…
Khởi công Dự án Nhà máy Thủy điện Trị An mở rộng với tổng công suất 200 MW
Thủ tướng Chính phủ yêu cầu UBND tỉnh Đồng Nai khẩn trương xử lý các vướng mắc trong công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng để Tập đoàn Điện lực Việt Nam khởi công Dự án Nhà máy Thủy điện Trị An mở rộng ngày 19/8/2025 với tổng công suất lắp đặt 200 MW…
Loạt dự án hạ tầng lớn ở TP.HCM sẽ khởi công, khánh thành dịp 2/9
TP.HCM sẽ đồng loạt khởi công và khánh thành loạt dự án hạ tầng trọng điểm nhân dịp Kỷ niệm 80 năm Quốc khánh (2/9/1945 – 2/9/2025)…
Sáu giải pháp phát triển nhanh và bền vững ngành năng lượng
Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn để phát triển năng lượng xanh, sạch nhằm đảm bảo an ninh năng lượng và phát triển bền vững. Ông Nguyễn Ngọc Trung chia sẻ với Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy về sáu giải pháp để phát triển nhanh và bền vững ngành năng lượng nói chung và các nguồn năng lượng tái tạo, năng lượng mới nói riêng…
Nhân lực là “chìa khóa” phát triển điện hạt nhân thành công và hiệu quả
Trao đổi với Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy, TS. Trần Chí Thành, Viện trưởng Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam, nhấn mạnh vấn đề quan trọng nhất khi phát triển điện hạt nhân ở Việt Nam là nguồn nhân lực, xây dựng năng lực, đào tạo nhân lực giỏi để tham gia vào triển khai, vận hành dự án...
Phát triển năng lượng tái tạo, xanh, sạch: Nền tảng cho tăng trưởng kinh tế trong dài hạn
Quốc hội đã chốt chỉ tiêu tăng trưởng kinh tế 8% cho năm 2025 và tăng trưởng hai chữ số cho giai đoạn 2026 – 2030. Để đạt được mục tiêu này, một trong những nguồn lực có tính nền tảng và huyết mạch chính là điện năng và các nguồn năng lượng xanh, sạch…
Nhà đầu tư điện gió ngoài khơi tại Việt Nam vẫn đang ‘mò mẫm trong bóng tối’
Trả lời VnEconomy bên lề Diễn đàn năng lượng xanh Việt Nam 2025, đại diện doanh nghiệp đầu tư năng lượng tái tạo nhận định rằng Chính phủ cần nhanh chóng ban hành các thủ tục và quy trình pháp lý nếu muốn nhà đầu tư nước ngoài rót vốn vào các dự án điện gió ngoài khơi của Việt Nam...
Tìm lộ trình hợp lý nhất cho năng lượng xanh tại Việt Nam
Chiều 31/3, tại Hà Nội, Hội Khoa học Kinh tế Việt Nam, Hiệp hội Năng lượng sạch Việt Nam chủ trì, phối hợp với Tạp chí Kinh tế Việt Nam tổ chức Diễn đàn Năng lượng Việt Nam 2025 với chủ đề: “Năng lượng xanh, sạch kiến tạo kỷ nguyên kinh tế mới - Giải pháp thúc đẩy phát triển nhanh các nguồn năng lượng mới”...
Thuế đối ứng của Mỹ có ảnh hướng thế nào đến chứng khoán?
Chính sách thuế quan mới của Mỹ, đặc biệt với mức thuế đối ứng 20% áp dụng từ ngày 7/8/2025 (giảm từ 46% sau đàm phán),
có tác động đáng kể đến kinh tế Việt Nam do sự phụ thuộc lớn vào xuất khẩu sang Mỹ (chiếm ~30% kim ngạch xuất khẩu).
Dưới đây là phân tích ngắn gọn về các ảnh hưởng chính: