Ngày 4/8, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, Trưởng Ban Chỉ đạo quốc gia về phát triển ngành công nghiệp bán dẫn chủ trì Phiên họp thứ 2 của Ban Chỉ đạo để đánh giá tình hình triển khai Kết luận của Ban Chỉ đạo tại Phiên họp lần thứ nhất, đồng thời đề ra các nhiệm vụ thúc đẩy phát triển ngành bán dẫn thời gian tới.

ĐÃ CÓ KHOẢNG 23.000 NHÂN LỰC THAM GIA LĨNH VỰC BÁN DẪN 

Trên thế giới, ngành công nghiệp bán dẫn đã phát triển ở nhiều quốc gia, trong nhiều năm, rất phong phú, song cũng rất phức tạp; mỗi quốc gia đều có định hướng phát triển ngành công nghiệp bán dẫn, cho thấy ngành công nghiệp bán dẫn có sứ mệnh, vai trò quan trọng.

Việt Nam đã và đang triển khai nhiều Nghị quyết, chương trình, kế hoạch phát triển ngành bán dẫn, trong đó có Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và các Nghị quyết của Quốc hội, Chính phủ liên quan phát triển ngành bán dẫn như: Chiến lược phát triển công nghiệp bán dẫn Việt Nam đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2050; Chương trình phát triển nguồn nhân lực ngành công nghiệp bán dẫn đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050.

Đánh giá việc triển khai các Nghị quyết, chương trình, kế hoạch phát triển ngành bán dẫn đã đạt kết quả bước đầu, tuy nhiên còn khiêm tốn và có rất nhiều khó khăn, thách thức, Thủ tướng Chính phủ cho rằng để xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ và chủ động, tích cực hội nhập quốc tế sâu rộng, thực chất, hiệu quả; bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ và nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân, chúng ta cần thúc đẩy nâng cao năng suất lao động, khai thác hiệu quả các nguồn lực, trong đó có nguồn lực con người.

Trong bối cảnh nguồn lực còn hạn chế, kinh nghiệm chưa có nhiều, việc phát triển ngành công nghiệp bán dẫn là cả quá trình, Thủ tướng Chính phủ đề nghị các đại biểu đề xuất nhiệm vụ, giải pháp trong lãnh đạo, chỉ đạo; kêu gọi, huy động các chủ thể liên quan, phát huy trí tuệ Việt Nam trong thiết kế, sản xuất, lắp ráp, đóng gói, tham gia chuỗi sản xuất, chuỗi cung ứng toàn cầu ngành công nghiệp bán dẫn.

Về kết quả đạt được, đến nay, đã hoàn thành 10/38 nhiệm vụ theo Chiến lược phát triển ngành công nghiệp bán dẫn. Đã hoàn thành 9/34 nhiệm vụ theo Chương trình Phát triển nguồn nhân lực ngành công nghiệp bán dẫn. Có 8/37 nhiệm vụ của các bộ, ngành, địa phương đã hoàn thành theo Kết luận tại Phiên họp thứ nhất của Ban Chỉ đạo.

Thể chế, cơ chế, chính sách về phát triển ngành công nghiệp bán dẫn được tập trung hoàn thiện, phù hợp với yêu cầu phát triển. Tại kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV, Chính phủ đã trình Quốc hội xem xét, thông qua 03 luật, 02 nghị quyết có liên quan để thúc đẩy phát triển ngành công nghiệp bán dẫn. 

Về nguồn nhân lực đang làm việc trong ngành, khoảng 7.000 kỹ sư đang làm việc tại các doanh nghiệp thiết kế vi mạch; khoảng 6.000 kỹ sư và 10.000 kỹ thuật viên đang làm việc tại các doanh nghiệp đóng gói, kiểm thử vi mạch và sản xuất vật liệu, thiết bị bán dẫn; Mạng lưới Đổi mới sáng tạo về ngành công nghiệp bán dẫn quy tụ hơn 100 chuyên gia người Việt Nam trên thế giới.

Về đào tạo và phát triển nguồn nhân lực, đã ban hành Chuẩn chương trình đào tạo về vi mạch bán dẫn, 166 cơ sở giáo dục đại học có các chuyên ngành đào tạo bán dẫn; có trên 6.300 sinh viên đại học đang theo học đúng ngành bán dẫn và hơn 12.000 sinh viên đại học theo học ngành gần; gần 20 cơ sở giáo dục có mô hình liên kết 03 Nhà (nhà nước - nhà trường - nhà doanh nghiệp) trong đào tạo bán dẫn.

Về phát triển hạ tầng, Tập đoàn CT Group đã khởi công mở rộng nhà máy chip do người Việt sở hữu và vận hành, đặt mục tiêu sản xuất 100 triệu chip/năm vào năm 2027. Hệ sinh thái R&D và hệ thống phòng sạch chuẩn quốc tế đang được xây dựng và mở rộng tại các thành phố lớn, như SHTP Labs tại Khu Công nghệ cao TPHCM (vốn đầu tư 300 tỷ đồng), phòng thí nghiệm tại Đại học Quốc gia Hà Nội (5 triệu USD).

THỂ CHẾ CÒN VƯỚNG MẮC, TIẾN ĐỘ CÁC CÔNG VIỆC CÒN CHẬM 

Về thu hút FDI và phát triển doanh nghiệp trong nước, Việt Nam hiện có khoảng 170 dự án FDI trong lĩnh vực bán dẫn và công nghệ cao, tổng vốn đăng ký gần 11,6 tỷ USD, trong đó có các dự án quy mô lớn như Intel (4,1 tỷ USD), Amkor (1,6 tỷ USD) và Hana Micron (673 triệu USD). 

Trong lĩnh vực thiết kế chip, đã có gần 50 tập đoàn nước ngoài (Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc…) và hơn 10 doanh nghiệp trong nước (Viettel, FPT, CMC…). Trong lĩnh vực đóng gói, kiểm thử, đã có 14 doanh nghiệp nước ngoài và 01 doanh nghiệp trong nước. Trong lĩnh vực phụ trợ cho công nghiệp bán dẫn, đã có 15 doanh nghiệp nước ngoài. 

Về hợp tác quốc tế, Việt Nam được chọn là 1 trong khoảng 10 quốc gia, nền kinh tế được hợp tác với Hiệp hội bán dẫn toàn cầu để tổ chức chuỗi sự kiện bán dẫn lớn nhất thế giới (SEMICON). 

Tuy nhiên, việc phát triển lĩnh vực bán dẫn còn những khó khăn, thách thức như nhu cầu về vốn đầu tư cho lĩnh vực bán dẫn là rất lớn (trung bình 10 – 20 tỷ USD/dự án), các cơ chế, chính sách ưu đãi đặc thù để hỗ trợ đầu tư, khuyến khích mọi tổ chức, cá nhân tham gia lĩnh vực này mới được ban hành và cần thời gian để phát huy hiệu quả.

Cơ sở hạ tầng phục vụ nghiên cứu phát triển, đào tạo, ươm tạo cũng như phục vụ sản xuất, kinh doanh còn hạn chế. Nguồn nhân lực, nhất là nhân lực chất lượng cao phục vụ ngành công nghiệp bán dẫn chưa đáp ứng yêu cầu. 

Bên cạnh những báo cáo, Thủ tướng cũng nêu rõ huy động nguồn lực, nhất là vốn còn khó khăn; thể chế còn vướng mắc; tiến độ các công việc còn chậm; đột phá chưa mạnh; hợp tác "3 nhà" còn lỏng lẻo; chuyển giao công nghệ chưa nhiều. 

Về phương hướng phát triển thời gian tới, Thủ tướng nhấn mạnh mục tiêu chậm nhất tới 2027 phải thiết kế, chế tạo, kiểm thử một số chip bán dẫn cần thiết. Tại cuộc họp, Thủ tướng đã chỉ rõ các nhóm nhiệm vụ cụ thể.

"Để phát triển ngành bán dẫn, cả nước phải là một đoàn quân; hành quân tới mục tiêu phải thần tốc táo bạo; đánh trận phải đánh mạnh, đánh nhanh, đánh chắc thắng; hiệu quả phải bền vững, lâu dài", Thủ tướng nhấn mạnh.