Chiều ngày 28/05/2025, đồng chí Tô Lâm, Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam, đã chủ trì buổi làm việc quan trọng với Ban Chính sách, chiến lược Trung ương, về cơ chế, chính sách quản lý hiệu quả thị trường vàng trong thời gian tới. Buổi làm việc có sự tham dự của nhiều lãnh đạo cấp cao của Đảng và Nhà nước.

Tại buổi làm việc, đồng chí Trần Lưu Quang, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Chính sách, chiến lược Trung ương, đã trình bày Báo cáo đánh giá, đề xuất cơ chế, chính sách quản lý hiệu quả thị trường vàng trong thời gian tới. Đồng chí Trưởng ban khẳng định quan điểm của Ban Chính sách, chiến lược Trung ương là quản lý thị trường vàng theo nguyên tắc của thị trường, có sự quản lý phù hợp của Nhà nước; xóa bỏ tư duy không quản được thì cấm; tôn trọng quyền sở hữu, quyền tài sản, quyền tự do kinh doanh; bảo đảm sự minh bạch trên thị trường.

Về cơ chế, chính sách cụ thể, Ban Chính sách, chiến lược Trung ương đề xuất 02 nhóm giải pháp, gồm các giải pháp cần ưu tiên thực hiện ngay và các giải pháp cần nghiên cứu để áp dụng hoặc thí điểm áp dụng. Các giải pháp cần được triển khai từng bước, có lộ trình rõ ràng và được điều chỉnh phù hợp với thực tế. Quan trọng nhất là xây dựng niềm tin của người dân vào hệ thống tài chính và chính sách của nhà nước, góp phần đưa nguồn lực vàng vào phục vụ phát triển kinh tế.

Phát biểu kết luận, Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh sự cần thiết phải khẩn trương đổi mới, hoàn thiện các cơ chế, chính sách quản lý thị trường vàng, vốn đã chậm được đổi mới và chưa theo kịp đòi hỏi của thực tiễn.

Theo đó, Tổng Bí thư thẳng thắn chỉ ra những tồn tại, hạn chế trong công tác quản lý thị trường vàng thời gian qua. Đó là: (1) Thị trường vàng được quản lý kém linh hoạt, không phù hợp với diễn biến cung cầu thế giới, gây hệ lụy cho nền kinh tế, đặc biệt là tình trạng buôn lậu vàng và chảy máu ngoại tệ; (2) Tồn tại tình trạng độc quyền, không kích thích cạnh tranh và không thúc đẩy hoạt động kinh doanh vàng một cách lành mạnh; (3) Cơ chế, chính sách quản lý chưa tạo động lực để huy động nguồn lực vàng nhàn rỗi trong dân phục vụ phát triển kinh tế - xã hội và (4) Phương thức quản lý chủ yếu vẫn theo cách truyền thống, chậm đổi mới, thiếu các hình thức kinh doanh hiện đại theo kịp xu hướng thế giới.

Để phát triển thị trường vàng, Tổng Bí thư Tô Lâm yêu cầu một sự thay đổi căn bản trong tư duy quản lý. Đó là chuyển mạnh từ tư duy hành chính sang tư duy thị trường có kỷ cương, từ “siết để kiểm soát” sang “mở để quản trị”; nhất định phải quán triệt, xóa bỏ tư duy “không quản được thì cấm”. Tránh can thiệp cứng nhắc, bó hẹp sự vận động và phát huy ưu điểm của thị trường, bảo đảm nguyên tắc tôn trọng quyền sở hữu, quyền tài sản, quyền tự do kinh doanh của người dân và doanh nghiệp; bảo đảm sự minh bạch trên thị trường.

Đồng thời, cần xác định việc lưu trữ vàng của người dân như một hình thức tiết kiệm và đầu tư, là nhu cầu chính đáng, cần tôn trọng và tiếp cận xây dựng cơ chế, chính sách quản lý một cách phù hợp trên cơ sở quan điểm này.

Mục tiêu đặt ra là quản lý hiệu quả thị trường vàng, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô và huy động nguồn lực cho phát triển kinh tế - xã hội.

Về các nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm, Tổng Bí thư nêu rõ 9 giải pháp trọng tâm.

Thứ nhất, hoàn thiện khuôn khổ pháp lý, nhanh chóng sửa đổi Nghị định 24/2012/NĐ-CP theo hướng thị trường hóa có lộ trình và có kiểm soát chặt chẽ; tạo sự kết nối hiệu quả hơn giữa thị trường vàng trong nước và thị trường quốc tế.

Thứ hai, xóa bỏ thế độc quyền Nhà nước về thương hiệu vàng miếng một cách có kiểm soát trên nguyên tắc Nhà nước vẫn quản lý hoạt động sản xuất vàng miếng, nhưng có thể cấp phép cho nhiều doanh nghiệp đủ điều kiện tham gia sản xuất vàng miếng nhằm tạo ra môi trường cạnh tranh bình đẳng, từ đó giúp đa dạng hóa nguồn cung và ổn định giá cả.

Thứ ba, mở rộng quyền nhập khẩu có kiểm soát để tăng cung vàng, góp phần giảm chệnh lệch giữa giá vàng trong nước và thế giới, đồng thời hạn chế tình trạng buôn lậu vàng qua biên giới.

Thứ tư, khuyến khích phát triển thị trường vàng trang sức trong nước để từng bước đưa Việt Nam trở thành trung tâm chế tác, xuất khẩu vàng trang sức chất lượng cao, chuyển hóa vàng tích trữ thành sản phẩm có giá trị gia tăng.

Thứ năm, phát triển các kênh đầu tư thay thế hấp dẫn để huy động vàng từ trong dân cư vào nền kinh tế.

Thứ sáu, nâng cao hiệu quả quản lý và phối hợp liên ngành, nhất là trong phòng, chống buôn lậu vàng.

Thứ bảy, phát huy vai trò của Hiệp hội kinh doanh vàng, làm cầu nối giữa doanh nghiệp vàng với cơ quan quản lý, kịp thời phản ánh khó khăn, kiến nghị và phối hợp thực hiện các biện pháp bình ổn thị trường khi cần.

Thứ tám, duy trì ổn định kinh tế vĩ mô và niềm tin vào đồng tiền Việt Nam, coi đây là giải pháp căn bản, lâu dài để chuyển hóa nguồn lực từ vàng vào phát triển kinh tế.

Thứ chín, sớm xây dựng hệ thống thông tin, dữ liệu về thị trường vàng nhằm tăng tính công khai, minh bạch, để thu thuế, quản lý, đánh giá tác động đối với thị trường vàng ngoại hối, tỷ giá, các kênh đầu tư khác nhau.

Tổng Bí thư cũng nhấn mạnh cần tập trung nghiên cứu một số giải pháp để sớm áp dụng cho phù hợp và có lộ trình: (1) Nghiên cứu, tham khảo kinh nghiệm quốc tế để đề xuất việc triển khai thành lập Sở giao dịch vàng quốc gia; hoặc cho phép đưa vàng vào giao dịch trên Sở giao dịch hàng hóa; hoặc lập Sàn giao dịch vàng trong Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam; (2) Nghiên cứu, áp dụng thuế đối với giao dịch mua bán vàng để nâng cao tính minh bạch thị trường, khả năng theo dõi thị trường của cơ quan quản lý và hạn chế mua bán vàng vì mục đích đầu cơ; (3) Nghiên cứu xóa bỏ thuế xuất khẩu đối với vàng trang sức mỹ nghệ để khuyến khích phát triển sản xuất và xuất khẩu vàng trang sức của Việt Nam.

Đồng chí Tổng Bí thư giao cho Đảng ủy Ngân hàng Nhà nước chủ trì, phối hợp với Ban Chính sách, chiến lược Trung ương và các cơ quan liên quan báo cáo và có đề xuất cụ thể.