Phát biểu tại Đối thoại chuyên đề "Gói hỗ trợ lãi suất: Vốn phải đến đúng đích" do Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy tổ chức tối 25/9, ông Nguyễn Quốc Kỳ, Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần Du lịch và Tiếp thị Giao thông vận tải Việt Nam (Vietravel) cho biết, tăng trưởng ngành du lịch giảm rất sâu, có thể nói con số đến giờ này là bằng 0. 

ĐAU LÒNG VÌ DOANH NGHIỆP DU LỊCH KIỆT QUỆ, KHÓ TỒN TẠI

Trong 9 tháng qua, các doanh nghiệp ngành du lịch chỉ kinh doanh được 3 tháng mà chỉ có khách trong nước không có khách quốc tế. Khách quốc tế đóng cửa từ tháng 3/2020 đến giờ, nếu có thì chủ yếu là chuyên gia. Các khách sạn nhà hàng, lữ hành vận chuyển và dịch vụ, hầu như là dừng hết, đóng cửa 100%. 

“Tất cả gần như kiệt quệ, rất đau lòng”, ông Kỳ nhấn mạnh. Nhiều hệ thống trung tâm du lịch, giải trí từ 18 triệu khách quốc tế và 83 triệu lượt khách nội địa thì đến tháng 6/2021 tất cả chỉ là con số 0, hàng vạn lao động doanh nghiệp và lao động thất nghiệp. Riêng Vietravel giảm nặng. Là đơn vị đứng đầu ngành du lịch với 1.700 nhân viên, có thời điểm đếm cơ quan chỉ còn 15-20 người để duy trì hoạt động hành chính thông thường. 

Doanh thu của Vietravel một năm 7.000 - 8.000 tỷ đồng/một năm, đến giờ này thì đang lo không đạt được 10% so với con số đó. Nếu từ nay đến quý 4, Chính phủ cho đi “thẻ xanh, thẻ vàng”, tâm lý dân được giải toả thì may ra doanh thu của Vietravel đạt được 10% của năm 2019. Vietravel chưa từng nghĩ bị Covid-19 đánh vật về quãng 2007-2006, chúng tôi lùi lại "trạng thái" của thời điểm 15-16 năm trước. 

Đối với hàng không, khi Vietravel Airlines ra đời, dự báo của nhiều chuyên gia lúc đó cho rằng năm 2021 hàng không sẽ khôi phục trở lại nhưng thực tế năm 2021 tình hình tệ hơn. Vietravel Airlines chỉ bay được đến tháng 5 phải dừng, và các hãng khác cũng vậy. Hàng trăm phi công, máy bay, tất cả nằm im trên đường băng, gây ra tổn thất tài chính vô cùng lớn. Covid-19 vượt qua tất cả những khó khăn trong lịch sử như năm 2008 khủng hoảng kinh tế thế giới, dịch bệnh Sars... Covid-19 đẩy du lịch về con số 0 tròn trĩnh. 

Du lịch là ngành kinh tế mũi nhọn, mang đến 11% GDP. 6 tháng năm nay chúng ta nhập siêu 1,47 tỷ USD, nếu giữ được du lịch thì có lẽ đã không bị nhập siêu và bù lại khoản đó. 

Lãnh đạo Vietravel nói: "Chúng tôi rất bi quan, không biết ngành du lịch có tồn tại được không? Trong bối cảnh các nước xung quanh mở lại du lịch như châu Âu, Mỹ du lịch phục hồi nhanh dịp hè, ngay Trung Quốc chưa mở cửa quốc tế nhưng du lịch nội địa phục hồi lại gần như bằng trước dich. 

Đây là tín hiệu rất sốt ruột, lo lắng khi mà Thái Lan, Singapore, Malaysia, Indonesia đang mở cửa đón khách. Dĩ nhiên chúng ta muốn mở phải an toàn vì tỉ lệ tiêm vaccine rõ ràng Việt Nam thì chưa bằng các nước xung quanh nên chưa yên tâm khi mở cửa. Ngay phú Quốc, họp nhiều phiên để mở cửa đến sát ngày mở thì lại bùng dịch, giờ này đang dập dịch và dự kiến chuyển sang cuối tháng 11 dù cho đây là vùng thí điểm".

Tình hình du lịch đến cuối năm còn khó nữa, dự báo du lịch mất hết năm 2021 này và bắt đầu từ tháng 1/2022 mới hồi phục được. Và đây là dự báo rất xấu.

Khu vực Tp.HCM, du lịch nội địa có phát triển được thì mới cứu cánh được du lịch Việt Nam. Khách quốc tế giờ thì không có ai đâu, hình ảnh điểm đến an toàn bị tàn phá, khách du lịch quốc tế không an tâm đến Việt Nam. Chúng ta chỉ tính là người Việt Nam đi du lịch Việt Nam thôi. Nhưng từ nay cuối năm sẽ khó khăn phục hồi. Trung tâm du lich lớn nếu không có chính sách tiêm nhanh thì đưa khách đến lại trở thành nguồn lây lan dịch bệnh.

CHÍNH PHỦ PHẢI TIN, COI DOANH NGHIỆP LÀ ĐỐI TÁC

Tình hình cấp thẻ xanh thẻ vàng, theo ông Kỳ, mỗi tỉnh thành tự đặt ra theo tiêu chuẩn của mình, du khách khó đi xuyên vùng tỉnh này sang tỉnh kia vì có khi không hợp giữa các địa phương khác nhau. Chính phủ, Ban chỉ đạo quốc gia về Covid-19 cần khẳng định thẻ xanh đi cả nước, không được có rào chắn thì mới khai thông được luồng vận chuyển, giao thông vận tải và từ đó phục hồi du lịch. 

Ngành du lịch giờ thu hút được lao động cũng không dễ, khó nhất là gói giải ngân hỗ trợ của Chính phủ nhiều vấn đề quá, chủ trương có nhưng thủ tục nhiều. Tại Vietravel 1.700 người lao động nhưng nhận gói hỗ trợ du lịch thì chỉ có 141 người được nhận theo tiêu chí thôi. Con số này ít thì cũng vui nhưng với 1 doanh nghiệp rõ ràng không ổn.

Khi hỗ trợ tại sao không dùng chính doanh nghiệp đó để hỗ trợ cho người lao động? Chúng ta thu thuế, bảo hiểm xã hội, y tế qua doanh nghiệp, nhưng khi gói hỗ trợ của Chính phủ lại đưa về địa phương thì địa phương biết đâu mà cấp? Lao động có hợp đồng giao kết với doanh nghiệp. "Chính phủ phải tin, coi doanh nghiệp là đồng hành, đối tác chứ không phải đối tượng. Chúng ta trả thẳng quỹ hỗ trợ vào thẻ lương là xong. Đưa về địa phương rất nặng nề, địa phương yêu cầu phải có giấy thất nghiệp mà chỉ thị 16 làm gì đi phô tô được đâu mà có?", Lãnh  đạo Vietravel nếu đề xuất.

Vietravel có 6 văn phòng nước ngoài, khi công ty đóng cửa, nhưng mỗi tháng, tiền thuê văn phòng 250 UDS họ trả đều cho chúng tôi. Người lao động làm việc công ty có nộp thuế, thì họ lấy mã số thuế cộng tiền lương và trả đều đặng 700 đô/tuần/người lao động để người lao động mua bán, không mất dòng tiền tiêu dùng xã hội. Văn phòng ở Mỹ, Pháp cũng thế.

“Ở Việt Nam, chúng tôi đề nghị doanh nghiệp thuê đất Chính phủ thì giảm tiền đất, tiền nhà, nhưng Chính phủ không làm. Rõ ràng doanh nghiệp không vui và thấy rằng chúng ta đang nói nhiều quá. Hôm trước họp với Chính phủ, chúng tôi đề nghị cái gì Chính phủ ban hành thì thực hiện nghiêm túc, đến cùng chứ nói rồi mà không làm thì rất khó cho doanh nghiệp. Chúng tôi rất khó khi trả lời người lao động, họ hỏi rằng sao Chính phủ nói vậy mà doanh nghiệp lại không làm”, ông Kỳ nhấn mạnh. 

"Doanh nghiệp bên ngoài thì lương không có, cắt giảm lương nhưng hệ thống công chức nhà nước đến giờ này giảm bao nhiêu phần trăm lương? Ai giảm chưa? Nếu có giảm bao nhiêu? Doanh nghiệp tôi có 1.700 lao động, họ nuôi gia đình, con cái, bố mẹ, vợ con, ảnh hưởng như thế tôi đau lòng lắm. Một tháng không có tiền trả cho họ cảm giác như mình đi ăn cắp, rất có lỗi.

Chúng tôi rất cần sự hỗ trợ vào cuộc của nhà nước thông qua định chế cơ chế đưa ra giúp doanh nghiệp tháo gỡ khó khăn trong đó có vấn đề Ngân hàng.  Bên cạnh đó, các doanh nghiệp ngành hàng không rất khó khăn, nên kiến nghị Ngân hàng Nhà nước tính toán để gỡ khó cho doanh nghiệp", lãnh đạo Vietravel đề xuất.