Trung Quốc tái mở cửa: Cú huých cả về tăng trưởng và lạm phát
An Huy
06/02/2023, 13:45
Đối với phần còn lại của thế giới, điểm khác biệt giữa sự suy giảm tăng trưởng của Trung Quốc do đóng cửa và sự bùng nổ của nền kinh tế nước này khi mở cửa trở lại là 500 tỷ USD nhu cầu...
Một nhà ga ở Trung Quốc đông đúc sau khi nước này mở cửa trở lại - Ảnh: Bloomberg.
Việc Trung Quốc mở cửa trở lại được kỳ vọng sẽ mang tới một cú huých cho tăng trưởng kinh tế toàn cầu, bù đắp mức tăng trưởng yếu ớt ở châu Âu và nguy cơ suy thoái của kinh tế Mỹ. Tuy nhiên, không giống như vào năm 2009, khi gói kích cầu 4.000 tỷ Nhân dân tệ của Trung Quốc giúp vực dậy nền kinh tế thế giới sau cú sốc khủng hoảng tài chính, câu chuyện năm 2023 rất có thể sẽ bao gồm cả xuất khẩu lạm phát từ Trung Quốc đúng vào lúc Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) và các ngân hàng trung ương khác đang xoay sở để khống chế sự leo thang của giá cả.
Bà Kristalina Georgieva, Tổng giám đốc Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF), từng nói rằng việc Trung Quốc xoay trục khỏi chính sách Zero Covid có lẽ sẽ là nhân tố quan trọng nhất đối với tăng trưởng kinh tế toàn cầu năm nay, nhưng cũng không quên cảnh báo về những rủi ro lạm phát đi kèm. “Điều gì sẽ xảy ra nếu thông tin tích cực về sự tăng tốc của kinh tế Trung Quốc dẫn tới việc giá dầu và khí đốt tăng mạnh trở lại, gây sức ép lạm phát?”, bà Georgieva phát biểu tại Diễn đàn Kinh tế thế giới (WEF) ở Davos.
TRUNG QUỐC XUẤT KHẨU LẠM PHÁT?
Theo dự báo của Bloomberg Economics, tốc độ tăng trưởng tổng sản phẩm trong nước (GDP) của Trung Quốc sẽ nhảy từ 3% trong năm 2022 lên 5,8% trong năm 2023. Phương pháp mô hình hóa mối quan hệ giữa tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc, giá năng lượng và lạm phát toàn cầu cho thấy sự tăng tốc như vậy của nền kinh tế Trung Quốc có thể đưa tốc độ tăng giá tiêu dùng toàn cầu đến quý 4/2023 đội thêm gần tròn 1 điểm phần trăm. Nếu kinh tế Trung Quốc tăng vượt trội hơn thế, chẳng hạn tốc độ tăng trưởng đạt 6,7%, đóng góp vào lạm phát toàn cầu có thể tăng lên gần 2 điểm phần trăm.
Với chỉ số giá tiêu dùng (CPI) cách đây vài tháng còn tăng tới 9,1% ở Mỹ và 10,6% ở khu vực Eurozone, mức đóng góp như vậy của Trung Quốc vào lạm phát toàn cầu có vẻ không phải là chuyện lớn. Nhưng trong bối cảnh các ngân hàng trung ương đang ra sức kéo lạm phát về mục tiêu 2%, việc Trung Quốc mở cửa trở lại kéo theo lạm phát tăng là một vấn đề không nhỏ. Nếu sự khởi sắc của Trung Quốc làm cho lạm phát ở Mỹ dai dẳng ở mức khoảng 5% trong quý 2 năm nay, như cảnh báo từ mô hình của Bloomberg Economics, điều đó sẽ dập tắt những tia hy vọng của nhà đầu tư rằng Fed sẽ dừng việc tăng lãi suất tại cuộc họp vào tháng 5.
Đối với phần còn lại của thế giới, điểm khác biệt giữa sự suy giảm tăng trưởng của Trung Quốc do đóng cửa và sự bùng nổ của nền kinh tế nước này khi mở cửa trở lại là 500 tỷ USD nhu cầu - tương đương với việc bổ sung thêm sức mua của một quốc gia như Nigeria vào nền kinh tế toàn cầu.
Ở thời điểm hiện tại, kỳ vọng về sự gia tăng nhu cầu đó đã bắt đầu đẩy giá hàng hóa cơ bản gia tăng, trong khi các ngành dịch và bán lẻ ở nhiều quốc gia đã chuẩn bị sẵn sàng cho sự trở lại của du khách Trung Quốc.
Tuy nhiên, sự mở cửa trở lại của Trung Quốc cũng đi kèm với những nhân tố khó đoán biết. Chẳng hạn, hiện chưa rõ Trung Quốc có nhu cầu bị dồn nén trong đại dịch lớn như ở các nền kinh tế lớn khác, xét tới việc Chính phủ Trung Quốc triển khai không nhiều các biện pháp kích cầu trong đại dịch. Bên cạnh đó còn có những biến số khác ảnh hưởng tới tình hình lạm phát toàn cầu, từ trần giá mà nhóm 7 nước công nghiệp phát triển (G7) áp lên dầu Nga, các quyết định về sản lượng khai thác dầu của Tổ chức Các nước xuất khẩu dầu lửa (OPEC), cho tới lượng hàng tồn kho của các nhà bán lẻ. Những yếu tố này đều có thể có tác dụng giảm bớt hoặc làm trầm trọng thêm ảnh hưởng của việc Trung Quốc mở cửa trở lại đối với giá cả trên toàn cầu.
NGÀNH ĐỊA ỐC VÀ CÔNG NGHỆ CÙNG “THOÁT HIỂM”?
Tuy nhiên, các số liệu kinh tế gần đây cho thấy sự sụt giảm tăng trưởng của Trung Quốc đã chấm dứt và làn sóng lây nhiễm Covid ở nước này sau khi kết thúc Zero Covid đã giảm xuống. Bloomberg nhận định rằng đến cuối quý 1 năm nay, với tỷ lệ tiêm chủng và miễn dịch tự nhiên tăng lên, Trung Quốc sẽ đủ vững vàng và thích nghi để “sống chung với Covid”. Khi đó, những cuộc phong tỏa do bùng dịch sẽ không còn và nỗi sợ lây nhiễm sẽ không còn là trở ngại đối với nền kinh tế.
Ngoài ra, các chính sách hỗ trợ mà Chính phủ Trung Quốc triển khai đối với ngành bất động sản và công nghệ - hai lĩnh vực đặc biệt quan trọng đối với nền kinh tế nước này - mang tới thêm lý do để lạc quan.
Trong năm 2022, cuộc khủng hoảng trầm trọng trên thị trường bất động sản Trung Quốc khiến doanh số bán nhà ở nước này giảm 24% và đầu tư xây dựng bất động sản giảm 10%. Giờ đây, dòng vốn tín dụng đối với các công ty phát triển địa ốc và người mua nhà ở Trung Quốc đang tăng trở lại nhờ Bắc Kinh đặt trọng tâm vào phục hồi tăng trưởng. Ít nhất trong năm nay, triển vọng của ngành địa ốc Trung Quốc cũng sáng lên, ngay cả khi triển vọng dài hạn của lĩnh vực với nguồn cung dư thừa và vay nợ quá nhiều này vẫn còn ảm đạm. Bloomberg Economics dự báo đầu tư phát triển bất động sản ở Trung Quốc giảm 3% trong năm nay, ít hơn mức giảm của năm ngoái.
Ở lĩnh vực công nghệ, “gọng kìm” kiểm soát đối với các doanh nghiệp và doanh nhân “cỡ bự” của Trung Quốc đã được nới lỏng. Chiến dịch siết kiểm soát đối với ngành công nghệ bắt đầu vào cuối năm 2020, với sự kiện vụ phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO) khổng lồ của Ant Group bị đình chỉ vào phút chót. Đến tháng 10/2022, chỉ số Nasdaq Golden Dragon Index của cổ phiếu công nghệ Trung Quốc niêm yết tại Mỹ giảm khoảng 80% so với đỉnh.
NỖI BĂN KHOĂN CỦA THẾ GIỚI
Những chuyển biến như vậy là lý do vì sao triển vọng tăng trưởng của Trung Quốc bất ngờ sáng lên, các nhà hoạch định chính sách trên thế giới buộc phải đặt câu hỏi điều này có ý nghĩa như thế nào đối với lạm phát.
Nội dung bài viết được đăng tải trên Tạp chí Kinh tế Việt Nam số 6-2023 phát hành ngày 06-02-2023. Kính mời Quý độc giả tìm đọc tại đây:
Các ngân hàng trung ương lớn sắp dừng chiến dịch tăng lãi suất?
Fed tuyên bố đạt bước ngoặt về chống lạm phát, muốn tiếp tục nâng lãi suất
Hàn Quốc thâm hụt thương mại kỷ lục, nền kinh tế cận kề suy thoái
Đọc thêm
Thêm một thống đốc Fed bị Tổng thống Donald Trump dọa sa thải
Một thống đốc của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed), bà Lisa Cook, đã từ chối lời kêu gọi từ nhiệm của Tổng thống Donald Trump, nói rằng bà “không có ý định vì bị đe dọa mà từ chức”...
Lạm phát ở Anh cao nhất gần 2 năm, BOE khó hạ thêm lãi suất
Lạm phát cao dai dẳng được dự báo sẽ tiếp tục củng cố cách tiếp cận thận trọng trong tiến trình hạ lãi suất của Ngân hàng Trung ương Anh (BOE)...
Giá vàng tăng mạnh sau biên bản cuộc họp Fed, chờ phát biểu của ông Powell
Theo giới phân tích, việc giá vàng giao ngay giằng co quanh ngưỡng 3.350 USD/oz phản ánh tâm lý thận trọng của nhà đầu tư trước thềm hội nghị ngân hàng trung ương của Fed ở Jackson Hole...
Sự thay đổi về thị phần ô tô điện toàn cầu sau hơn 5 năm
Dựa trên dữ liệu từ công ty phân tích ngành ô tô JATO, đồ thị thông tin dưới đây thể hiện sự thay đổi về tỷ lệ ô tô điện trong tổng số xe đăng ký mới trên toàn cầu năm 2019 và năm 2025...
S&P 500 giảm 4 phiên liên tiếp vì cổ phiếu công nghệ bị bán la liệt, giá dầu tăng 1,5%
S&P 500 và Nasaq cùng giảm điểm dưới áp lực bán ở nhóm cổ phiếu công nghệ và trong lúc nhà đầu tư nghiền ngẫm những thông tin ở biên bản cuộc họp Cục Dự trữ Liên bang (Fed)...
Sáu giải pháp phát triển nhanh và bền vững ngành năng lượng
Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn để phát triển năng lượng xanh, sạch nhằm đảm bảo an ninh năng lượng và phát triển bền vững. Ông Nguyễn Ngọc Trung chia sẻ với Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy về sáu giải pháp để phát triển nhanh và bền vững ngành năng lượng nói chung và các nguồn năng lượng tái tạo, năng lượng mới nói riêng…
Nhân lực là “chìa khóa” phát triển điện hạt nhân thành công và hiệu quả
Trao đổi với Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy, TS. Trần Chí Thành, Viện trưởng Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam, nhấn mạnh vấn đề quan trọng nhất khi phát triển điện hạt nhân ở Việt Nam là nguồn nhân lực, xây dựng năng lực, đào tạo nhân lực giỏi để tham gia vào triển khai, vận hành dự án...
Phát triển năng lượng tái tạo, xanh, sạch: Nền tảng cho tăng trưởng kinh tế trong dài hạn
Quốc hội đã chốt chỉ tiêu tăng trưởng kinh tế 8% cho năm 2025 và tăng trưởng hai chữ số cho giai đoạn 2026 – 2030. Để đạt được mục tiêu này, một trong những nguồn lực có tính nền tảng và huyết mạch chính là điện năng và các nguồn năng lượng xanh, sạch…
Nhà đầu tư điện gió ngoài khơi tại Việt Nam vẫn đang ‘mò mẫm trong bóng tối’
Trả lời VnEconomy bên lề Diễn đàn năng lượng xanh Việt Nam 2025, đại diện doanh nghiệp đầu tư năng lượng tái tạo nhận định rằng Chính phủ cần nhanh chóng ban hành các thủ tục và quy trình pháp lý nếu muốn nhà đầu tư nước ngoài rót vốn vào các dự án điện gió ngoài khơi của Việt Nam...
Tìm lộ trình hợp lý nhất cho năng lượng xanh tại Việt Nam
Chiều 31/3, tại Hà Nội, Hội Khoa học Kinh tế Việt Nam, Hiệp hội Năng lượng sạch Việt Nam chủ trì, phối hợp với Tạp chí Kinh tế Việt Nam tổ chức Diễn đàn Năng lượng Việt Nam 2025 với chủ đề: “Năng lượng xanh, sạch kiến tạo kỷ nguyên kinh tế mới - Giải pháp thúc đẩy phát triển nhanh các nguồn năng lượng mới”...
Thuế đối ứng của Mỹ có ảnh hướng thế nào đến chứng khoán?
Chính sách thuế quan mới của Mỹ, đặc biệt với mức thuế đối ứng 20% áp dụng từ ngày 7/8/2025 (giảm từ 46% sau đàm phán),
có tác động đáng kể đến kinh tế Việt Nam do sự phụ thuộc lớn vào xuất khẩu sang Mỹ (chiếm ~30% kim ngạch xuất khẩu).
Dưới đây là phân tích ngắn gọn về các ảnh hưởng chính: