Báo cáo tăng trưởng kinh tế Việt Nam quý 1 năm 2025 của Bộ phận Nghiên cứu thị trường và Kinh tế toàn cầu, Ngân hàng UOB (Singapore) cho thấy GDP thực tế của Việt Nam trong quý 1/2025 tăng 6,93% so với cùng kỳ, thấp hơn đôi chút so với dự báo của UOB và dự báo chung của thị trường là 7,1% cũng như mức tăng 7,55% trong quý 4/2024.

Các chuyên gia tại UOB cho rằng sự chững lại chủ yếu do kỳ nghỉ Tết kéo dài, song đà phục hồi xuất khẩu vẫn tích cực. Tuy nhiên, UOB lưu ý các chính sách thuế quan cao sẽ khiến hàng hóa Việt Nam mất đi lợi thế cạnh tranh về giá tại thị trường Mỹ, vốn là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam. Biện pháp thương mại mới này có thể làm chệch hướng mục tiêu tăng trưởng 8% GDP của Việt Nam trong năm nay.

TĂNG TRƯỞNG ẢNH HƯỞNG BỞI CÁC CHÍNH SÁCH THUẾ QUAN

Theo phân tích của các chuyên gia tại UOB, nguyên nhân tăng trưởng chậm lại một phần do ảnh hưởng của kỳ nghỉ Tết Nguyên đán, khiến hoạt động sản xuất trong các nhà máy chững lại, dù đà xuất khẩu đã cải thiện trong quý này.

Trong đó, sản lượng chế biến chế tạo tăng 9,3% so với cùng kỳ, giảm nhẹ so với quý 4/2024 (9,97%). PMI tháng 3 trở lại vùng tăng sau ba tháng suy giảm, nhưng triển vọng có thể bị ảnh hưởng bởi quyết định áp thuế “đối ứng” của Mỹ. Ngành dịch vụ tăng 7,7%, thấp hơn quý trước nhưng vẫn thuộc mức tăng nhanh nhất trong gần 3 năm.

Quý 1/2025, xuất khẩu của Việt Nam đạt 102,8 tỷ USD, tăng 10,6% so với cùng kỳ; nhập khẩu tăng mạnh 17%, khiến thặng dư thương mại giảm xuống còn 3,1 tỷ USD (so với 7,8 tỷ USD cùng kỳ 2024). Mỹ vẫn là thị trường xuất khẩu lớn nhất, chiếm 31%, theo sau là Trung Quốc (12,8%) và Hàn Quốc (7%).

Tổng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) đăng ký vào Việt Nam trong quý 1/2025 đạt gần 10,98 tỷ USD, tăng 34,7% so với cùng kỳ; vốn thực hiện đạt 4,96 tỷ USD, tăng 7,2%. Sau 3 năm tăng trưởng liên tiếp, Chính phủ đặt mục tiêu thu hút 27–28 tỷ USD vốn FDI thực hiện và 38–40 tỷ USD vốn đăng ký trong năm nay.

Tuy nhiên, UOB phân tích trong bối cảnh căng thẳng thương mại toàn cầu leo thang và đặc biệt là đòn thuế “đối ứng” mới nhất từ phía Mỹ, các mục tiêu này được đánh giá sẽ đối mặt với nhiều thách thức khi các nhà đầu tư tạm ngưng để đánh giá lại kế hoạch kinh doanh.

DỰ BÁO TĂNG TRƯỞNG GDP NĂM 2025 ĐẠT 6%

Sau một năm 2024 đầy tích cực và báo cáo GDP quý 1/2025 tương đối khả quan, mọi sự chú ý hiện đã chuyển sang mức thuế đối ứng lên tới 46% do Tổng thống Mỹ Donald Trump bất ngờ công bố.

Mỹ hiện là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam, chiếm tới 30% trong tổng kim ngạch 402 tỷ USD năm 2024, tiếp theo là Trung Quốc (15%) và Hàn Quốc (6%).

Các mặt hàng chính xuất sang Mỹ trong năm 2024 gồm: sản phẩm điện tử, điện thoại và linh kiện, đồ nội thất, giày dép, hàng may mặc dệt kim,.... Các mặt hàng này chiếm gần 80% tổng giá trị xuất khẩu sang Mỹ của Việt Nam trong năm 2024.

“Với mức thuế đối ứng cao chưa từng có, doanh nghiệp Việt Nam đang đối mặt với rủi ro thực sự về sự sụt giảm đơn hàng xuất khẩu, khi người tiêu dùng Mỹ phản ứng với giá cả tăng bằng cách hủy hoặc trì hoãn đơn hàng, hoặc thậm chí chuyển sang lựa chọn hàng nội địa khi chênh lệch giá thu hẹp”, chuyên gia tại UOB phân tích.

Trong kịch bản hiện tại, UOB giả định xuất khẩu của Việt Nam sang Mỹ sẽ giảm 20% trong năm 2025 (sau khi đã tăng 20% trong năm 2024).

Đồng thời, nếu xuất khẩu sang các thị trường khác giữ nguyên, không tăng trưởng so với mức 283 tỷ USD của năm 2024, thì tổng kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sẽ giảm khoảng 6% trong năm 2025, trái ngược với mức tăng 13% của năm 2024.

“Trước những rủi ro suy giảm đáng kể, chúng tôi điều chỉnh hạ dự báo tăng trưởng GDP của Việt Nam năm 2025 xuống còn 6,0%, giảm 1 điểm phần trăm so với mức dự báo trước đó là 7,0% và thấp hơn so với mức tăng trưởng thực tế 7,09% trong năm 2024”, chuyên gia UOB đưa ra dự báo.

Đồng thời, dự báo tăng trưởng GDP quý 2 và quý 3 năm 2025 lần lượt ở mức 6,1% và 5,8%. Trong bối cảnh này, FDI giải ngân và FDI đăng ký có thể sẽ giảm về mức khoảng 20 tỷ USD trong năm nay.

NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC CÓ THỂ GIỮ NGUYÊN LÃI SUẤT

Với lạm phát toàn phần và lạm phát cơ bản đều duy trì dưới ngưỡng mục tiêu 4,5% trong quý 1 và phần lớn năm 2024, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã có thêm dư địa để nới lỏng chính sách tiền tệ.

Tuy nhiên, UOB cho rằng biến động trên thị trường tỷ giá lại trở thành một yếu tố đáng lo ngại, đặc biệt sau khi thuế “giải phóng” của Mỹ gây ra làn sóng bất ổn mới trên thị trường.

Trong thời điểm hiện tại, UOB kỳ vọng Ngân hàng Nhà nước sẽ giữ nguyên lãi suất chính sách, với lãi suất tái cấp vốn duy trì ở mức 4,50%. Song, xu hướng rủi ro đang nghiêng về khả năng giảm lãi suất, do áp lực suy giảm từ hoạt động kinh doanh và xuất khẩu.

Nếu tình hình kinh doanh trong nước và thị trường lao động xấu đi rõ rệt trong 1 - 2 quý tới, có khả năng Ngân hàng Nhà nước có thể hạ lãi suất chính sách về mức thấp trong thời kỳ COVID-19 là 4,00%, sau đó tiếp tục giảm thêm 50 điểm cơ bản về mức 3,50%, với điều kiện thị trường ngoại hối ổn định và Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) thực hiện các đợt cắt giảm lãi suất như kỳ vọng.

Báo cáo của UOB cho thấy tỷ giá VND đã giảm xuống mức thấp kỷ lục mới, khoảng 25.800 VND/USD, ngay sau khi Mỹ công bố thuế đối ứng 46% đối với hàng hóa Việt Nam.

Khi bất ổn gia tăng, áp lực lên tỷ giá VND sẽ tiếp tục leo thang, UOB duy trì quan điểm đồng VND sẽ tiếp tục yếu đi, với dự báo cập nhật về tỷ giá USD/VND như sau: 26.500 trong quý 2/2025; 27.200 trong quý 3/2025; 26.800 trong quý 4/2025; 26.500 trong quý 1/2026.