Trong các ngày 17-18/1, TAND TP Hà Nội xét xử sơ thẩm vụ án sai phạm liên quan đến dự án Phan Thiết (Bình Thuận) với 17 bị cáo.

ĐỀ NGHỊ MỨC ÁN CỤ THỂ

Trong phần luận tội, đại diện Viện Kiểm sát đã đề nghị mức án đối với các bị cáo về cùng tội “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí”.

Theo đó, bị cáo Lê Tiến Phương (sinh năm 1957, cựu Chủ tịch UBND tỉnh Bình Thuận) bị đề nghị từ 6-7 năm tù. Bị cáo Hồ Lâm (sinh năm 1960, cựu Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Bình Thuận) từ 5-6 năm tù.

Các bị cáo còn lại bị đề nghị từ 18 tháng tù cho hưởng án treo - 5 năm tù.

Theo Viện kiểm sát, hành vi phạm tội của các bị cáo là nguy hiểm cho xã hội, đã xâm phạm trực tiếp đến công tác quản lý, sử dụng tài sản của Nhà nước được pháp luật bảo vệ.

Cụ thể trong vụ án này là việc phê duyệt nghĩa vụ tài chính để chuyển mục đích sử dụng đất đối với diện tích 363.523,6 m² đất tại phường Phú Thủy, thành phố Phan Thiết, tỉnh Bình Thuận từ đất xây dựng cơ sở thể dục, thể thao sang đất ở đô thị.

Trong vụ án này, các bị cáo đều là những người có trình độ, chức vụ, lẽ ra phải là những người tiên phong đi đầu, nắm vững và tuân thủ pháp luật, nhưng lại thực hiện không đúng các quy định pháp luật, gây thiệt hại hơn 308 tỷ đồng cho Ngân sách Nhà nước. Đây là số tiền thiệt hại đặc biệt lớn.

Viện kiểm sát đánh giá hành vi phạm tội của các bị cáo đã làm ảnh hưởng đến sự phát triển kinh tế của địa phương, làm giảm uy tín của Đảng và Nhà nước, gây dư luận xấu cho xã hội và mất niềm tin đối với nhân dân.

Do vậy, việc đưa vụ án ra xét xử đối với các bị cáo thể hiện đúng tinh thần chỉ đạo của Tổng Bí thư, Trưởng Ban Chỉ đạo Trung ương về Phòng chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực với phương châm “không ngừng, không nghỉ, không có vùng cấm, không có ngoại lệ, bất kể người đó là ai; xử lý một vụ cảnh tỉnh cả vùng, cả lĩnh vực”.

Tuy nhiên, đại diện Viện Kiểm sát cũng xem xét bối cảnh và nguyên nhân, điều kiện phạm tội.

Tại thời điểm xảy ra vụ án, từ những năm 2014-2015 tỉnh Bình Thuận là một tỉnh nghèo, đời sống nhân dân còn nhiều khó khăn, do vậy chủ trương thu hút các nhà đầu tư để phát triển kinh tế là chủ trương đúng đắn được nhân dân ủng hộ.

Nguồn thu lớn cho sự phát triển kinh tế của UBND tỉnh Bình Thuận thời điểm đó là nguồn thu từ việc thực hiện nghĩa vụ tài chính về đất đai chiếm phần quan trọng trong tổng thu Ngân sách trên địa bàn tỉnh.

UBND tỉnh thường xuyên chỉ đạo các sở, ngành triển khai các giải pháp tăng thu Ngân sách Nhà nước. Trong bối cảnh đó, đã phần nào tạo áp lực cho lãnh đạo, cán bộ các cơ quan quản lý Nhà nước trên địa bàn tỉnh nói chung và các bị cáo trong vụ án này nói riêng.

Mặt khác, Dự án Khu đô thị Du lịch biển Phan Thiết là Dự án có quy mô lớn nhất tại thời điểm năm 2015 trên địa bàn tỉnh Bình Thuận, quá trình xây dựng, thẩm định giá đất phải làm lại nhiều lần, Sở Tài nguyên Môi trường đã 4 lần xây dựng phương án giá đất, trên cơ sở đó Hội đồng thẩm định cũng đã 4 lần tổ chức các cuộc họp thẩm định để rà soát, chỉnh sửa.

Điều này thể hiện các bị cáo cũng có phần thận trọng và lúng túng trong việc áp dụng phương pháp tính giá đất.

Quá trình điều tra cũng như tại phiên tòa các bị cáo đều khai nhận về việc không có động cơ, mục đích cá nhân trong quá trình thực hiện nhiệm vụ mà chỉ có mong muốn sớm hoàn thành và tạo nguồn thu cho địa phương cũng như tạo điểm nhấn cho du lịch thành phố, góp phần phát triển kinh tế xã hội địa phương.

SAI PHẠM DO LÚNG TÚNG, HẠN CHẾ LUẬT

Viện kiểm sát đánh giá bị cáo Lê Tiến Phương giữ vai trò chính trong vụ án.

Theo đó, ông Phương biết rõ đồ án quy hoạch chi tiết và cơ cấu sử dụng đất tại Khu đô thị du lịch biển Phan Thiết; được Hội đồng thẩm định giá đất báo cáo đầy đủ về quá trình triển khai, kết quả thẩm định kết quả tư vấn xác định giá đất của Công ty SIVC và Dự thảo Phương án giá đất của Sở Tài nguyên và Môi trường.

Ông Phương cũng trực tiếp tham gia cuộc họp, biết kết luận của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về việc tách riêng đất nhà cao tầng để tính giá đất…

Song, ông này vẫn thống nhất với kết quả tư vấn xác định giá đất và phương án giá đất do Sở Tài nguyên và Môi trường xây dựng trong đó sử dụng tài sản so sánh không đủ điều kiện, không căn cứ quy hoạch chi tiết được phê duyệt làm cơ sở tính toán, tính giá đất nhà cao tầng bằng cách thức, phương pháp xác định như đối với đất biệt thự, nhà liền kề.

Đồng thời, ký ban hành Quyết định số 3371/QĐ-UBND ngày 25/11/2015, phê duyệt giá đất tại dự án Khu đô thị du lịch biển Phan Thiết với giá 2.577.000 đồng/m² trái quy định pháp luật và ý kiến chỉ đạo của Ban Thường vụ Tỉnh ủy.

Tự bào chữa tại tòa, ông Lê Tiến Phương cho biết dự án được triển khai trong bối cảnh đặc biệt khi Luật Đất đai 2013 vừa có hiệu lực thi hành, địa phương vừa nghiên cứu vừa thực hiện nên còn nhiều lúng túng, hạn chế ở nhiều khâu của các cơ quan chuyên môn.

Trong khi đó, theo ông Phương, phương pháp xác định giá phụ thuộc rất nhiều vào năng lực, kinh nghiệm của thẩm định viên về giá.

“Trong quá trình chỉ đạo, chúng tôi đã nhắc nhở các cơ quan chuyên môn phải bám sát những quy định của pháp luật nhưng cũng không tránh khỏi sai sót, dẫn tới vi phạm và phải đứng trước tòa hôm nay. Bản thân tôi thấy rõ trách nhiệm của mình”, cựu Chủ tịch tỉnh Bình Thuận trình bày.

Tuy nhiên, theo lời ông Phương, công việc của cơ quan nhà nước và chính quyền cấp tỉnh đều có sự phân cấp và quy định trách nhiệm của từng vị trí và ông Phương cho rằng bản thân cũng chịu sự phân cấp đó, đồng thời thừa nhận bản thân còn hạn chế trong lĩnh vực xác định giá đất.

Ông Phương giãi bày về những áp lực trong việc thu ngân sách cũng như những áp lực thực hiện hóa mục tiêu, áp lực phải đưa dự án sớm đi vào hoạt động.