Bà Nikki Haley đã dừng cuộc đua giành suất đề cử của đảng cho cuộc bầu cử tổng thống Mỹ 2024 với ông Donald Trump. Điều này đồng nghĩa vị cựu Tổng thống gần như chắc chắn sẽ trở thành ứng cử viên đại diện cho Đảng Cộng hoà để tái đấu với đương kim Tổng thống Joe Biden vào tháng 11 tới.

Bà Haley, cựu Thống đốc bang South Carolina và từng giữ cương vị đại sứ Mỹ tại Liên hiệp quốc thời ông Trump còn làm tổng thống, đưa ra quyết định trên vào ngày thứ Tư (6/3) - một ngày sau sự kiện Siêu thứ Ba (Super Tuesday), ngày mà hàng chục bang trên toàn nước Mỹ tiến hành bầu cử sơ bộ. Kết quả kiểm phiếu ngày Siêu thứ Ba cho thấy ông Trump giành thắng lợi giòn giã tại 14 trong số 15 bang mà Đảng Cộng hoà có bầu cử sơ bộ vào ngày này.

ĐỐI THỦ CỘNG HOÀ CUỐI CÙNG CỦA ÔNG TRUMP BỎ CUỘC

“Đá đến lúc tôi dừng chiến dịch của mình. Tôi không có gì phải hối tiếc”, bà Haley nói trong một bài phát biểu trước đám đông những người ủng hộ bà tại Charleston. Bà cũng nói ông Trump nhiều khả năng sẽ trở thành người đại diện cho Đảng Cộng hoà trong cuộc bầu cử tổng thống sắp tới, nhưng bà không ủng hộ ông Trump - tức là không kêu gọi những người ủng hộ bà chuyển sang bỏ phiếu ông.

“Bây giờ, việc thu hút lá phiếu của những người trong và ngoài đảng của chúng ta không ủng hộ ông Donald Trump là việc của ông ấy. Tôi hy vọng ông ấy lạm được”, bà Hely phát biểu.

Tuy không được bà Haley ủng hộ, ông Trump ngày thứ Tư đã giành được sự ủng hộ của ông Mitch McConnel - thủ lĩnh lâu năm của phe Cộng hoà tại Thượng viện, người mà một số thành viên thuộc phái cứng rắn trong đảng cho là chưa thân cận đủ mức với ông Trump.

“Với tư cách là ứng cử viên đại diện cho đảng, ông Trump sẽ có được sự ủng hộ của tôi. Điều đó không có gì đáng ngạc nhiên”, ông McConnell - người sắp rời cương vị thủ lĩnh - phát biểu.

Về phần mình, ông Trump không hề tỏ dấu hiệu nào cho thấy sẽ mềm mỏng hơn trong thông điệp của mình. Ngay sau khi bà Haley tuyên bố bỏ cuộc, ông đã chỉ trích bà, rồi mới kêu gọi người ủng hộ bà Haley đứng về phía ông.

“Bà Nikki Haley đã hứng thất bại vào ngày hôm qua, một thất bại thuộc hàng kỷ lục”, ông Trump viết trên mạng xã hội Truth Social.

Ngược lại, ông Biden ca ngợi bà Haley dám “nói lên sự thật” về ông Trump và đề nghị những người ủng hộ bà dành sự ủng hộ cho vị Tổng thống của Đảng Dân chủ. “Ông Donald Trump đã cho thấy rõ là ông ta không muốn những người ủng hộ bà Haley đứng về phía ông ấy. Tôi lại muốn nói rằng: có chỗ cho họ trong chiến dịch của tôi”, ông Biden nói trong một tuyên bố.

Cùng ngày thứ Tư, ông Trump nhắc lại ý muốn được tranh luận trực tiếp với ông Biden. Thông thường, các cuộc tranh luận giữa ứng cử viên tổng thống của hai đảng sẽ được tổ chức sau khi mỗi đảng tiến hành đại hội để chọn ra ứng cử viên chính thức của mình vào tháng 7 và tháng 8 của năm bầu cử.

Một người phát ngôn đại diện cho chiến dịch tranh cử của ông Biden nói: “Đó là một cuộc tranh luận mà chúng ta sẽ có vào một thời điểm thích hợp”.

Trong quá trình chạy đua giành suất đề cử của Đảng Cộng hoà, ông Trump từ chối tham gia vào bất kỳ một cuộc tranh luận nào với các đối thủ cùng đảng.

So với các ứng viên Cộng hoà khác, bà Haley, 52 tuổi, chạy đua lâu hơn cả trong cuộc đua lần này, nhưng bà chưa bao giờ là một mối đe doạ thực sự đối với ông Trump - người vẫn có được sự ủng hộ vững chắc trong đảng này dù ông đối mặt với một loạt cáo buộc hình sự.

VẤN ĐỀ KINH TẾ VÀ NHẬP CƯ TRONG CUỘC TÁI ĐẤU TRUMP-BIDEN

Một cuộc tái đấu giữa ông Trump, 77 tuổi, và ông Biden, 81 tuổi, sẽ đánh dấu lần đầu tiên kể từ năm 1956 diễn ra một cuộc bầu cử như vậy trên đất Mỹ. Đây cũng là một cuộc bầu cử mà đại đa số người Mỹ không muốn có. Các cuộc thăm dò dư luận cho thấy cả ông Trump và ông Biden đều không nhận được sự ủng hộ lớn của cử tri.

Theo hãng tin Reuters, cuộc bầu cử năm nay có thể làm gia tăng tình trạng phân cực chính trị ở Mỹ. Ông Biden phác hoạ chân dung ông Trump như một mối đe doạ sống còn với các nguyên tắc dân chủ, trong khi ông Trump tìm cách khơi lại những cáo buộc của ông rằng chính ông mới là người thắng trong cuộc bầu cử vào năm 2020.

Cũng giống như cách đây 4 năm, kết quả cuộc đua vào Nhà Trắng năm nay có khả năng sẽ phụ thuộc nhiều vào một số bang dao động (swing states - là những bang có cử tri không nghiêng hẳn về phía một ứng cử viên nào), do ứng cử viên giành đa số phiếu phổ thông tại mỗi bang sẽ giành hết số phiếu đại cử tri ở bang đó, và tương quan phiếu đại cử tri sẽ quyết định kết quả cuối cùng. Arizona, Georgia, Michigan, Nevada, North Carolina, Pennsylvania và Wisconsin được cho sẽ là những bang giữ vai trò quyết định vào tháng 11.

Hiện tại, các vấn đề chính trong chiến dịch tranh cử của mỗi ứng cử viên bắt đầu trở thành tâm điểm chú ý của cử tri. Dù tỷ lệ thất nghiệp ở Mỹ đang thấp và thị trường chứng khoán tăng điểm mạnh giữa lúc lạm phát suy yếu, nhiều cử tri vẫn không hài lòng với nền kinh tế Mỹ thời ông Biden do họ phải trải qua một thời kỳ lạm phát cao sau đại dịch Covid-19. Một điểm yếu khác của ông Biden là tình trạng biên giới Mỹ-Mexico, nơi đã và đang diễn ra một làn sóng ngừoi nhập cư trái phép từ Mexico vào Mỹ, sau những nỗ lực nhằm siết chặt kiểm soát nhập cư thời ông Trump.

Trong lần tranh cử này, ông Trump vẫn giữ lập trường cứng rắn về nhập cư, bao gồm lời hứa tiến hành một cuộc trục xuất người nhập cư trái phép lớn nhất trong lịch sử Mỹ, tương tự như ông đã hứa hồi năm 2016.

Các cuộc thăm dò dư luận cũng cho thấy cử tri tin ông Trump sẽ làm tốt hơn cả về kinh té và nhập cư so với ông Biden.