Bộ Nội vụ đã xây dựng và hoàn thiện dự thảo Nghị định của Chính phủ quy định tổ chức các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương và Ủy ban nhân dân xã, phường, đặc khu trực thuộc cấp tỉnh. Hiện hồ sơ dự thảo Nghị định này đang được Bộ Tư pháp thẩm định.

MỖI SỞ SẼ ĐƯỢC BỐ TRÍ BÌNH QUÂN 4 PHÓ GIÁM ĐỐC

Bộ Nội vụ cho biết thực hiện chủ trương sắp xếp đơn vị hành chính và tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp (cấp tỉnh, cấp xã), thì quy mô tổ chức, phạm vi quản lý theo địa bàn (diện tích tự nhiên, dân số, phạm vi quản lý…) của các địa phương đã lớn hơn rất nhiều so với trước đây.

Do vậy, để các cơ quan chuyên môn cấp tỉnh thực hiện có hiệu quả chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn được giao trong điều kiện quy mô và phạm vi quản lý được mở rộng, thì cần thiết phải sửa đổi quy định số lượng cấp phó của sở, của phòng chuyên môn thuộc sở và tiêu chí biên chế tối thiểu khi thành lập phòng cho phù hợp.

Theo đó, đối với cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, dự thảo Nghị định đề xuất quy định về tiêu chí xác định số lượng cấp phó của phòng chuyên môn, và tiêu chí biên chế tối thiểu khi thành lập phòng chuyên môn thuộc Sở như quy định đối với phòng thuộc Sở tại TP. Hà Nội và TP. HCM (đã quy định tại Nghị định số 45/2025/NĐ-CP) để thống nhất thực hiện đối với tất cả các địa phương.

Cụ thể, phòng thuộc Sở có dưới 10 biên chế công chức được bố trí 1 phó trưởng phòng; phòng thuộc Sở có từ 10 đến 14 biên chế công chức được bố trí không quá 2 phó trưởng phòng.

Phòng thuộc Sở có từ 15 biên chế công chức trở lên được bố trí không quá 3 phó trưởng phòng.

Về tiêu chí biên chế tối thiểu khi thành lập phòng chuyên môn, nghiệp vụ thuộc Sở: Khối lượng công việc yêu cầu phải bố trí tối thiểu 7 biên chế công chức.

Đối với số lượng cấp phó của Sở, dự thảo Nghị định đề xuất quy định bình quân mỗi sở bố trí 4 phó giám đốc, tăng 1 phó giám đốc so với quy định tại Nghị định số 45/2025/NĐ-CP.

Riêng TP. Hà Nội và TP. HCM, ngoài tổng số lượng phó giám đốc Sở theo quy định tính bình quân chung, thì TP. Hà Nội được tăng thêm không quá 10 phó giám đốc và TP. HCM được tăng thêm không quá 15 phó giám đốc.

CẤP TỈNH ĐƯỢC QUYẾT ĐỊNH SỐ LƯỢNG BIÊN CHẾ CÔNG CHỨC Ở CẤP XÃ

Đối với cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân cấp xã, để phù hợp với định hướng tổ chức chính quyền địa phương theo mô hình 2 cấp, dự thảo Nghị định quy định mỗi phòng được bố trí 1 công chức lãnh đạo, quản lý chuyên trách. Trường hợp Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã kiêm Trưởng phòng, thì phòng được bố trí 1 phó trưởng phòng.

Đối với các phòng chuyên môn được tổ chức ở cấp xã, căn cứ định hướng một số nhiệm vụ sắp xếp đơn vị hành chính và tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp, dự thảo Nghị định quy định việc sắp xếp, kiện toàn các phòng chuyên môn được tổ chức ở cấp xã, bao gồm: (1) Văn phòng Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân; (2) Phòng Kinh tế (đối với xã, đặc khu) hoặc Phòng Kinh tế, Hạ tầng và Đô thị (đối với phường và đặc khu Phú Quốc); (3) Phòng Văn hóa – Xã hội.

Căn cứ tiêu chí về quy mô dân số, diện tích tự nhiên, điều kiện phát triển kinh tế - xã hội, và các yếu tố đặc thù của từng loại đơn vị hành chính ở nông thôn, đô thị, hải đảo, Ủy ban nhân dân cấp xã được tổ chức các cơ quan chuyên môn, hoặc bố trí các chức danh công chức chuyên môn để tham mưu, giúp Ủy ban nhân dân cấp xã về ngành, lĩnh vực ở địa bàn cấp xã theo quy định.

Số lượng biên chế công chức để bố trí cho phòng chuyên môn, hoặc công chức xã theo vị trí việc làm ở cấp xã được thực hiện theo quy định của Chính phủ.

Phân cấp cho chính quyền địa phương cấp tỉnh quyết định số lượng biên chế công chức tại các đơn vị hành chính cấp xã, trong tổng số biên chế được cấp có thẩm quyền giao phù hợp với đặc điểm, điều kiện tại địa phương.

Về khung số lượng phòng thuộc Ủy ban nhân dân cấp xã, dự thảo Nghị định quy định có 3 phòng chuyên môn và tương đương. Đồng thời, có quy định tiêu chí để chính quyền địa phương quyết định thành lập, hoặc không thành lập thêm 1 phòng chuyên môn. Theo đó, phân cấp cho Ủy ban nhân dân cấp xã quy định cụ thể chức năng của từng phòng chuyên môn và tương đương.

Tiêu chí để được thành lập thêm 1 phòng chuyên môn là các xã, phường, đặc khu có quy mô dân số trên 60.000 người.

Theo Bộ Nội vụ, trên cơ sở tổng hợp báo cáo của các địa phương, đơn vị hành chính ở xã đang có bình quân 27.000 người, ở phường là 60.000 người.

Việc lựa chọn tiêu chí là 60.000 người tương ứng gấp 2 lần bình quân ở xã và tương đương bình quân ở phường là phù hợp. Vì ở phường, ngoài giải quyết các thủ tục liên quan đến người dân, thì phường là địa bàn tập trung phát triển kinh tế nên cần tăng cường bộ máy tham mưu, giúp Ủy ban nhân dân phường.

Như vậy, áp dụng tiêu chí này thì có 390/3.321 đơn vị hành chính cấp xã có trên 60.000 người (tương ứng 11,7%), gồm 134/2.621 xã (tương ứng 5,1%); 254/687 phường (tương ứng 37%) và 2/13 đặc khu (tương ứng 15,4%).

Việc lấy quy mô dân số làm tiêu chí để thành lập thêm 1 phòng chuyên môn xuất phát từ nhiệm vụ của cấp xã tập trung vào giải quyết các thủ tục, và phục vụ nhu cầu thiết yếu của người dân. Riêng đặc khu Phú Quốc được tổ chức không quá 5 phòng.