Bộ Nội vụ đang xây dựng dự thảo Nghị định quy định chi tiết một số điều của Luật Bảo hiểm xã hội về chậm đóng, trốn đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc, bảo hiểm thất nghiệp; khiếu nại, tố cáo về bảo hiểm xã hội và xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo hiểm xã hội.

Bộ Nội vụ cho biết về chậm đóng, trốn đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc, bảo hiểm thất nghiệp, đây là nội dung mới do các quy định trước đây về bảo hiểm xã hội chưa quy định rõ khái niệm như thế nào là chậm đóng, trốn đóng.

QUY ĐỊNH RÕ TRƯỜNG HỢP TRỐN ĐÓNG BẢO HIỂM 

Thực hiện quy định pháp luật, thời gian qua, các cơ quan liên quan đã có nhiều cố gắng, thực hiện nhiều giải pháp nhằm hạn chế tình trạng chậm đóng, trốn đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp.

Tuy nhiên, thực trạng tình trạng chậm đóng, trốn đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp vẫn còn diễn ra ở nhiều doanh nghiệp, và trong thời gian dài, dẫn đến tình trạng cơ quan Bảo hiểm xã hội khó có khả năng thu hồi, ảnh hưởng tới việc giải quyết chế độ bảo hiểm xã hội của người lao động.

Do vậy, Bộ Nội vụ đề xuất các nội dung cần quy định chi tiết gồm: Về trách nhiệm phát hiện và đôn đốc thực hiện trách nhiệm đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc, bảo hiểm thất nghiệp của cơ quan Bảo hiểm xã hội; về các trường hợp bị coi là chậm đóng, trốn đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc, bảo hiểm thất nghiệp; về biện pháp xử lý hành vi chậm đóng, trốn đóng.

Theo dự thảo, các trường hợp bị coi là trốn đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc, bảo hiểm thất nghiệp theo quy định tại điểm g Điều 39 Luật Bảo hiểm xã hội được đề xuất quy định như sau: Không đăng ký tiền lương đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc, bảo hiểm thất nghiệp đối với khoản tiền lương để ngoài sổ kế toán; người sử dụng lao động sử dụng giấy tờ, tài liệu, thông tin không có thật để được tạm dừng đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc.

Các trường hợp không bị coi là trốn đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc, bảo hiểm thất nghiệp tại khoản 4 Điều 38, khoản 2 Điều 39 của Luật Bảo hiểm xã hội được đề xuất quy định như sau: Người sử dụng lao động đăng ký tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc, bảo hiểm thất nghiệp không đúng thời hạn do gặp phải sự cố khách quan không thể lường trước được và khắc phục được, mặc dù đã áp dụng mọi biện pháp cần thiết và khả năng cho phép.

Người sử dụng lao động không đóng hoặc đóng không đầy đủ số tiền đã đăng ký tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc, bảo hiểm thất nghiệp do gặp phải sự cố khách quan không thể lường trước được, và khắc phục được mặc dù đã áp dụng mọi biện pháp cần thiết và khả năng cho phép.

ÁP DỤNG ĐỒNG THỜI CÁC BIỆN PHÁP XỬ PHẠT

Dự thảo cũng quy định Giám đốc cơ quan Bảo hiểm xã hội quản lý trực tiếp đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc, bảo hiểm thất nghiệp có trách nhiệm xác định hành vi chậm đóng, trốn đóng. Từ đó, áp dụng hoặc trình cấp có thẩm quyền áp dụng các biện pháp xử lý hành vi chậm đóng, trốn đóng.

Hằng tháng, cơ quan Bảo hiểm xã hội quản lý trực tiếp đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc, bảo hiểm thất nghiệp xác định số tiền, số ngày chậm đóng, trốn đóng. Tính số tiền người sử dụng lao động phải nộp bằng 0,03%/ngày đối với số tiền chậm đóng, trốn đóng; thông báo với người sử dụng lao động để đối chiếu; tổ chức thu và quản lý theo quy định.

Người sử dụng lao động nộp tiền vào Quỹ Bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp được thực hiện thu theo thứ tự sau: Thu số tiền bằng 0,03%/ngày đối với số tiền chậm đóng, trốn đóng; thu số tiền trốn đóng, nộp vào các quỹ bảo hiểm do cơ quan Bảo hiểm xã hội quản lý, đảm bảo chia đều theo tỷ lệ số tiền trốn đóng vào các quỹ bảo hiểm.

Thu số tiền chậm đóng, nộp vào các quỹ bảo hiểm do cơ quan Bảo hiểm xã hội quản lý đảm bảo chia đều theo tỷ lệ số tiền chậm đóng vào các quỹ bảo hiểm; các khoản phải nộp khác theo quy định.

Về biện pháp xử lý hành vi chậm đóng, trốn đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc, bảo hiểm thất nghiệp, dự thảo quy định khi phát hiện hành vi chậm đóng, trốn đóng thì cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền áp dụng đồng thời các biện pháp xử lý.

Đó là buộc người sử dụng lao động đóng đủ số tiền chậm đóng, trốn đóng; nộp số tiền bằng 0,03%/ngày tính trên số tiền bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp chậm đóng, trốn đóng và số ngày chậm đóng, trốn đóng vào quỹ bảo hiểm xã hội, quỹ bảo hiểm thất nghiệp.

Cùng với đó, xử phạt vi phạm hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định của pháp luật; không xem xét trao tặng các danh hiệu thi đua, hình thức khen thưởng.