Chiều 7/8, tại thủ đô Jakarta, Cộng hòa Indonesia, trong khuôn khổ Đại hội đồng Liên nghị viện các quốc gia Đông Nam Á (AIPA-44), Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đã tham dự và có bài phát biểu quan trọng tại Phiên họp toàn thể thứ nhất.

Với chủ đề "Nghị viện chủ động thích ứng vì một ASEAN ổn định và thịnh vượng", Đại hội đồng AIPA-44 tập trung thảo luận các vấn đề về duy trì hòa bình, an ninh và ổn định thông qua đối thoại và hợp tác; phòng chống khủng bố, cực đoan, bảo đảm an ninh nguồn nước, năng lượng và lương thực; thúc đẩy chuyển đổi xanh phục vụ tăng trưởng kinh tế; đẩy mạnh kết nối kinh tế khu vực, xóa bỏ tham nhũng; thúc đẩy đổi mới sáng tạo, chuyển giao, ứng dụng và phát triển khoa học công nghệ phục vụ tăng trưởng, phát triển bền vững; thúc đẩy áp dụng các hướng dẫn của ASEAN về đầu tư có trách nhiệm trong lĩnh vực lương thực, nông nghiệp và lâm nghiệp; chuyển đổi năng lượng và phát triển kinh tế xanh tại ASEAN; tăng cường kỹ năng và việc làm xanh phục vụ chuyển đổi kinh tế xanh; giải quyết các thách thức về việc làm mà giới trẻ thất nghiệp phải đối mặt vì một ASEAN an ninh và thịnh vượng; nâng cao tự cường ASEAN thông qua sự lãnh đạo của phụ nữ và nghị viện bình đẳng giới; chuyển đổi số do phụ nữ dẫn dắt và vì phụ nữ; tăng cường sự tham gia của giới trẻ vì sự phát triển toàn diện, chuyển đổi kinh tế và tham gia dân chủ; tăng cường vai trò của nghị sĩ trẻ trong quản trị.

Tại Phiên họp toàn thể, lãnh đạo Quốc hội, Nghị viện các nước thành viên AIPA đều nhất trí cho rằng trong bối cảnh hiện nay, Nghị viện các nước ASEAN cần phát huy vai trò quan trọng trong việc củng cố đoàn kết và vai trò trung tâm của ASEAN, duy trì hòa bình, an ninh, ổn định ở khu vực, là điều kiện tiên quyết để có môi trường thuận lợi phát triển kinh tế, xã hội và phục hồi tăng trưởng nhanh như chủ đề ASEAN năm 2023 "ASEAN tầm vóc: Tâm điểm của tăng trưởng".

Thay mặt Đoàn đại biểu Quốc hội Việt Nam, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ bày tỏ đánh giá cao công tác chuẩn bị kỹ lưỡng, xuất sắc của nước chủ nhà Indonesia và nhất trí với chương trình nghị sự của Đại hội đồng AIPA - 44 với chủ đề "Nghị viện chủ động thích ứng vì một ASEAN ổn định và thịnh vượng".

Nhắc lại câu tục ngữ Indonesia "Cây vững chắc thì chẳng sợ bão giông", Chủ tịch Quốc hội khẳng định, dù phải đối mặt với nhiều "cơn gió ngược" nhưng ASEAN luôn đứng vững và chưa bao giờ có vị thế tốt đẹp như ngày nay. Càng qua nhiều "bão giông", càng thấy sáng lên một tinh thần ASEAN tự lực-tự cường, gắn kết-chủ động thích ứng, đoàn kết-thống nhất và sẵn sàng hợp tác, đối thoại trên tinh thần thượng tôn pháp luật.

Chủ tịch Quốc hội nhận định ASEAN đã nỗ lực thể hiện vai trò trung tâm, là một trong những chủ thể chính trong kiến tạo, định hình và dẫn dắt trong môi trường an ninh, đối với cấu trúc hợp tác và trật tự khu vực. Trong quá trình đó, Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh AIPA và các Nghị viện thành viên đã đóng vai trò hết sức quan trọng vì thể hiện tiếng nói của các nhà nước, chính đảng, nhân dân ở các nước thành viên. Những đóng góp của AIPA được thể hiện rõ trong quá trình phát triển của mình và có uy tín quốc tế ngày càng cao. Có thể nói, hình bóng của AIPA luôn được phản chiếu trong những thành công của ASEAN.

Nhân dịp này, Chủ tịch Quốc hội khẳng định Việt Nam sẽ làm hết sức mình cùng các nước ASEAN và Nghị viện thành viên AIPA nỗ lực xây dựng một ASEAN-một AIPA vững mạnh, chủ động thích ứng, "biến nguy thành cơ", hướng tới Cộng đồng ASEAN ổn định, phát triển thịnh vượng và bền vững. Trên cơ sở đó, Chủ tịch Quốc hội đã đề xuất với AIPA:

Thứ nhất, tăng cường đoàn kết, thúc đẩy vai trò trung tâm và giá trị chiến lược của ASEAN, tranh thủ sự ủng hộ của các đối tác và cộng đồng quốc tế trong bảo đảm môi trường hòa bình, an ninh và ổn định ở khu vực; bảo đảm nguyên tắc độc lập, tự chủ, duy trì đồng thuận với lập trường, quan điểm chung của ASEAN, theo "phương cách ASEAN"; kiên trì lấy hòa bình làm mục tiêu, đối thoại làm công cụ, hợp tác làm phương châm để giải quyết các tranh chấp trên tinh thần thượng tôn pháp luật, phù hợp với các quy tắc, chuẩn mực ứng xử chung và luật pháp quốc tế.

Thứ hai, tăng cường và mở rộng hợp tác nội khối cả về thương mại, đầu tư, du lịch, giao lưu nhân dân và chuyển giao công nghệ, hợp tác tài chính và tiền tệ, hợp tác trong lĩnh vực chuyển đổi số an toàn và bền vững, chuyển đổi năng lượng công bằng. Đồng thời, tăng cường quan hệ ASEAN với các đối tác nhằm thu hẹp khoảng cách phát triển, ứng phó hiệu quả với những thách thức an ninh phi truyền thống như dịch bệnh, thảm họa thiên tai, tội phạm mạng, tội phạm xuyên quốc gia, biến đổi khí hậu, an ninh năng lượng, an ninh nguồn nước; tăng cường hợp tác tiểu vùng, góp phần bảo đảm tăng trưởng bao trùm, phát triển đồng đều và bền vững; nâng cao khả năng ứng phó đối với các thách thức trong khu vực và trên toàn cầu;

Thứ ba, Nghị viện các nước ASEAN cần tiếp tục nâng cao vai trò xây dựng luật, tạo hành lang pháp lý thuận lợi và tăng cường vai trò giám sát Chính phủ các nước ASEAN triển khai thành công các Kế hoạch tổng thể xây dựng Cộng đồng ASEAN 2025 trên cả 3 trụ cột: Chính trị - an ninh, kinh tế, văn hóa - xã hội và hướng tới Tầm nhìn sau 2025;

Thứ tư, đề nghị AIPA cần tiếp tục đổi mới, trở thành kênh hợp tác nghị viện có hiệu quả, phối hợp tốt giữa kênh Nghị viện và Chính phủ các nước, tiếp tục chú trọng tăng cường quan hệ với các đối tác là Quan sát viên của AIPA để tạo ra "sức mạnh tập thể" góp phần hóa giải những thách thức mà khu vực đang phải đối mặt. Trên cơ sở đó, Việt Nam ủng hộ kết nạp Nghị viện Cuba, Thổ Nhĩ Kỳ và Armenia làm Quan sát viên của AIPA.

Thứ năm, tại Đại hội đồng AIPA-44 lần này, Việt Nam đề xuất 3 dự thảo Nghị quyết giúp ASEAN có thể khai thác lợi thế về khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo phục vụ cho phục hồi và phát triển kinh tế, khai thác tiềm năng để phát triển lĩnh vực nông nghiệp, lương thực và lâm nghiệp. Việt Nam mong muốn nhận được sự đồng tình, ủng hộ của Nghị viện các nước ASEAN.

Nhân dịp này, Chủ tịch Quốc hội thông báo Quốc hội Việt Nam sẽ phối hợp với Liên minh Nghị viện Thế giới (IPU) tổ chức Hội nghị Nghị sĩ trẻ toàn cầu lần thứ 9 với chủ đề "Vai trò của giới trẻ trong việc thúc đẩy thực hiện các Mục tiêu phát triển bền vững thông qua chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo" tại Hà Nội vào tháng 9/2023 và mời Nghị viện các nước ASEAN và các nước quan sát viên cử đoàn Nghị sĩ trẻ đến tham dự sự kiện rất quan trọng và có ý nghĩa này.