Nhân dịp kỷ niệm 80 năm thành lập ngành Ngoại giao Việt Nam (28/8/1945 - 28/8/2025), Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đã có những chia sẻ sâu sắc về vai trò và đóng góp của đối ngoại Quốc hội trong việc nâng cao vị thế và uy tín của Việt Nam trên trường quốc tế.

DẤU ẤN ĐỐI NGOẠI CỦA QUỐC HỘI TRONG 80 NĂM

Nói về những hoạt động đối ngoại tiêu biểu của Quốc hội để lại dấu ấn đặc biệt, góp phần nâng cao vị thế và uy tín của Việt Nam trên trường quốc tế, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho biết trong suốt 80 năm qua, Quốc hội Việt Nam đã không ngừng phát triển và khẳng định vai trò của mình trong công cuộc bảo vệ và xây dựng đất nước. Từ những ngày đầu thành lập, hoạt động đối ngoại của Quốc hội đã gắn liền với công cuộc đấu tranh giành độc lập và thống nhất đất nước.

Trong giai đoạn 1945-1975, các hoạt động đối ngoại của Quốc hội mang đậm dấu ấn cách mạng, tạo nền tảng cho sự phát triển chuyên nghiệp và toàn diện sau này. Đặc biệt, việc gia nhập Liên minh Nghị viện thế giới (IPU) vào năm 1979 đã đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong việc hội nhập quốc tế của Quốc hội Việt Nam.

Sau khi đất nước bước vào công cuộc đổi mới, hoạt động đối ngoại của Quốc hội tiếp tục được củng cố và mở rộng. Đến nay, Quốc hội Việt Nam đã thiết lập quan hệ nghị viện với khoảng hơn 140 quốc gia trên thế giới, tham gia vào hầu hết các tổ chức nghị viện quốc tế và khu vực như: IPU, Liên minh Nghị viện các nước ASEAN (AIPA), Diễn đàn Nghị viện châu Á - Thái Bình Dương (APPF), và Liên minh Nghị viện Pháp ngữ (APF).

Theo Chủ tịch Quốc hội, những dấu ấn nổi bật của Quốc hội Việt Nam trong thời gian qua bao gồm việc chủ trì các hội nghị đa phương quan trọng, như Đại hội đồng IPU 132 vào năm 2015 và Hội nghị Diễn đàn Nghị viện Châu Á - Thái Bình Dương lần thứ 26 vào năm 2018.

Đối ngoại Quốc hội không chỉ mang tính nhà nước mà còn mang tính nhân dân sâu sắc. Với vai trò là cơ quan đại diện cao nhất của nhân dân, ông Trần Thanh Mẫn cho biết Quốc hội đã phát huy tối đa sức mạnh của ba trụ cột trong triển khai đối ngoại, bao gồm: đối ngoại Đảng, ngoại giao Nhà nước và ngoại giao nhân dân.

Các hoạt động đối ngoại của Quốc hội đã tạo cơ hội thúc đẩy hợp tác trên nhiều lĩnh vực quan trọng như kinh tế, văn hóa và giáo dục, đồng thời lan tỏa thông điệp về một Việt Nam năng động, thân thiện và có trách nhiệm.

Sự tham gia của Quốc hội Việt Nam tại các diễn đàn nghị viện đa phương không chỉ thể hiện tinh thần trách nhiệm mà còn góp phần bảo vệ lợi ích quốc gia. Thông qua các hoạt động này, Việt Nam đã tranh thủ được sự đồng thuận và ủng hộ quốc tế đối với những vấn đề chiến lược, như duy trì hòa bình, an ninh, phát triển bền vững và ứng phó với biến đổi khí hậu.

Quốc hội Việt Nam đã nhiều lần đảm nhận vai trò chủ nhà trong các sự kiện liên nghị viện quốc tế, khẳng định năng lực và bản lĩnh của Việt Nam trong việc xây dựng các quy tắc và chuẩn mực chung của khu vực và toàn cầu.

TIẾP TỤC PHÁT HUY VAI TRÒ KÊNH NGOẠI GIAO NGHỊ VIỆN

Cho biết về vai trò, đóng góp của Quốc hội trong công tác lập pháp, giám sát tối cao về đối ngoại (thông qua phê chuẩn điều ước quốc tế, xây dựng thể chế pháp luật trong lĩnh vực đối ngoại, giám sát các hoạt động đối ngoại…), Chủ tịch Quốc hội Quốc hội Việt Nam khẳng định với tư cách là cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất, đã thể hiện rõ vai trò và đóng góp quan trọng trong công tác lập pháp, giám sát tối cao về đối ngoại.

Trong bối cảnh quốc tế hiện nay, với nhiều biến động sâu sắc, hoạt động đối ngoại của Quốc hội Việt Nam đang phải đối mặt với những thách thức mới. Cạnh tranh chiến lược giữa các nước lớn ngày càng gay gắt, trong khi các vấn đề toàn cầu như biến đổi khí hậu và an ninh năng lượng đòi hỏi sự hợp tác chặt chẽ và có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế.

Để đáp ứng những yêu cầu này, ông Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh Quốc hội cần tiếp tục phát huy vai trò kênh ngoại giao nghị viện, chủ động và tích cực tham gia vào các cơ chế hợp tác nghị viện đa phương, đồng thời tăng cường đối ngoại song phương với các nghị viện của các nước đối tác quan trọng.

Đối ngoại Quốc hội cũng cần nâng cao chất lượng lập pháp, phê chuẩn và giám sát các điều ước quốc tế, bảo đảm hài hòa giữa lợi ích quốc gia và các cam kết quốc tế. Việc đổi mới phương thức hoạt động, gắn kết chặt chẽ giữa đối ngoại Đảng, ngoại giao Nhà nước và đối ngoại nhân dân là yêu cầu then chốt, giúp đối ngoại Quốc hội thực sự trở thành một trụ cột quan trọng trong tổng thể nền ngoại giao toàn diện, hiện đại của Việt Nam.

Trong bối cảnh chuyển đổi số và môi trường quốc tế biến động nhanh chóng, Quốc hội cần ứng dụng công nghệ và nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ làm công tác ngoại giao nghị viện. Bằng sự đổi mới phương thức, kết hợp hài hòa giữa truyền thống và hiện đại, công tác đối ngoại của Quốc hội Việt Nam sẽ tiếp tục phát huy vai trò của mình, đóng góp vào thành tựu chung của Ngoại giao Việt Nam, khẳng định hình ảnh và vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế.

Với những nỗ lực không ngừng nghỉ, đối ngoại Quốc hội sẽ tiếp tục là một trụ cột quan trọng trong việc nâng cao vị thế và uy tín của Việt Nam, góp phần xây dựng một đất nước hòa bình, ổn định và phát triển bền vững.