Giải pháp ngăn chặn thực phẩm chức năng, mỹ phẩm kém chất lượng tràn lan trên thị trường là một trong những nội dung được nhiều đại biểu Quốc hội quan tâm đặt câu hỏi với Bộ trưởng Bộ Y tế.

THỰC PHẨM CHỨC NĂNG GIẢ BÁN TRÀN LAN TRÊN THỊ TRƯỜNG

Chất vấn Bộ trưởng Đào Hồng Lan, đại biểu Dương Tấn Quân, đoàn tỉnh Bà Rịa - Vũng Tà,u đề cập đến thực trạng thực phẩm chức năng, mỹ phẩm kém chất lượng được quảng cáo, bày bán tràn lan trên thị trường.

Đại biểu đề nghị Bộ Y tế làm rõ kế hoạch phối hợp với các cơ quan chức năng xây dựng hệ thống giám sát toàn diện, từ khâu sản xuất đến phân phối nhằm đảm bảo chất lượng và ngăn chặn các vi phạm trong lĩnh vực thực phẩm chức năng.

Trả lời đại biểu, Bộ trưởng Đào Hồng Lan cho biết vấn đề quản lý thực phẩm chức năng, dược mỹ phẩm trên thị trường đã được quy định trong Luật Dược. Các quy định của pháp luật cũng tương đối đầy đủ. Tuy nhiên, thực tiễn vẫn có trường hợp lách luật để buôn bán thực phẩm chức năng giả, hoặc thổi phồng công dụng. Bộ cũng đã tăng cường kiểm soát các mặt hàng này. Đồng thời, rà soát các quy định pháp luật để đảm bảo tính chặt chẽ, phù hợp.

Chấn vấn về cùng nội dung, đại biểu Nguyễn Thị Xuân, đoàn tỉnh Đắk Lắk, phản ánh thực trạng về thực phẩm chức năng tràn lan trên thị trường với hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng, thậm chí có chứa chất cấm khiến cử tri vô cùng lo lắng, bức xúc. Đại biểu đề nghị Bộ trưởng Bộ Y tế chỉ rõ lỗ hổng và có các giải pháp căn cơ.

Phản hồi đại biểu đoàn Đắk Lắk, Bộ trưởng Đào Hồng Lan cho biết hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về quản lý thực phẩm chức năng, đến nay cơ bản đáp ứng. Cụ thể, đã có Luật An toàn thực phẩm, Luật Thanh tra, Bộ luật Hình sự, Luật Quảng cáo, Luật Xử lý vi phạm hành chính và các Nghị định, thông tư, quy chuẩn liên quan đến thực phẩm chức năng...

“Tuy nhiên thời gian qua, vẫn có vi phạm liên quan đến lĩnh vực này. Bởi sản xuất thực phẩm chức năng, sản xuất hàng giả đem lại lợi nhuận cao và họ lợi dụng, thổi phồng các giá trị của mặt hàng được sản xuất ra để thu lợi…”, Bộ trưởng Đào Hồng Lan thừa nhận thực tế.

Để giải quyết các vấn đề này, Bộ trưởng cho biết hiện Bộ Y tế đã có trang web của Cục An toàn thực phẩm để cấp giấy chứng nhận cho các doanh nghiệp sản xuất đúng quy định. Qua đó, giúp các doanh nghiệp và người tiêu dùng có thể tra cứu các mặt hàng sản xuất đúng theo quy định.

Đối với những trường hợp vi phạm, Bộ Y tế đã có cảnh báo đến đến các Bộ ngành. Tuy nhiên, thực tiễn hiện nay quảng cáo trên các trang mạng xã hội còn gặp nhiều khó khăn trong việc xử lý. Do đó, Bộ trưởng Đào Hồng Lan đề nghị các doanh nghiệp vi phạm cần được xử lý nghiêm khắc để làm gương như biện pháp cấm xuất cảnh.

KHÓ XỬ LÝ VIỆC BUÔN BÁN THỰC PHẨM CHỨC NĂNG GIẢ TRÊN MẠNG XÃ HỘI

Cùng chất vấn Bộ trưởng Bộ Y tế về vấn đề thực phẩm chức năng, đại biểu Đặng Thị Bảo Trinh, đoàn tỉnh Quảng Nam, đề cập đến thực tế với tâm lý thực phẩm chức năng bổ dưỡng, không có tác dụng phụ, được giới thiệu là hàng xách tay, người tiêu dùng không tiếc tiền chi cho các sản phẩm này. Vì vậy, đại biểu đề nghị Bộ trưởng Đào Hồng Lan làm rõ trách nhiệm quản lý nhà nước và giải pháp trong thời gian tới để kiểm soát việc việc mua bán.

Tương tự, đại biểu Trần Thị Thu Hằng, đoàn tỉnh Đắk Nông, nhấn mạnh hiện nay vấn đề quản lý thực phẩm chức năng và dược, mỹ phẩm đang nhận được sự quan tâm của dư luận trong một thời gian dài, với những tồn tại vẫn chưa được giải quyết dứt điểm.

Đơn cử, trên thị trường tràn lan các sản phẩm chức năng, dược, mỹ phẩm không rõ nguồn gốc, kém chất lượng, không có giấy phép nhưng được thổi phồng công dụng, quảng cáo sai sự thật dẫn đến rủi ro cho sức khỏe của người tiêu dùng.

Phản hồi đại biểu, Bộ trưởng Đào Hồng Lan nói khi các thực phẩm chức năng mang từ nước ngoài về, sử dụng cho cá nhân thì không trong diện quản lý. Nhưng nếu các thực phẩm đó được mang ra buôn bán, thì điều kiện để kinh doanh thực phẩm chức năng là phải được cơ quan quản lý an toàn thực phẩm tiếp nhận bản đăng ký công bố sản phẩm, sản phẩm đó phải được dán nhãn phụ theo quy định của pháp luật Việt Nam.

Tuy nhiên, hiện nay có tình trạng các thực phẩm chức năng, mỹ phẩm xách tay không rõ nguồn gốc được bán tại các cửa hàng, hoặc bán qua mạng xã hội, sàn thương mại điện tử.

“Nếu đã bán hàng thì phải đáp ứng được đầy đủ các quy định liên quan tới đăng ký, công bố sản phẩm. Bán hàng với các sản phẩm không có công bố này là vi phạm pháp luật”, Bộ trưởng khẳng định.

Đối với các sản phẩm quảng cáo, theo quy định của pháp luật về quảng cáo, sản phẩm quảng cáo phải có giấy xác nhận nội dung quảng cáo được các cơ quan có thẩm quyền cung cấp. Vì thế, theo Bộ trưởng, việc bán hàng online không rõ nguồn gốc xuất xứ, không đáp ứng đầy đủ các quy định thì đều là vi phạm. 

Phân tích nguyên nhân của hiện trạng này, Bộ trưởng cho rằng do mức lợi nhuận khiến một số người bất chấp các quy định của pháp luật. Bên cạnh đó, người tiêu dùng cũng có nhu cầu dùng hàng xách tay, cho rằng hàng xách tay tốt hơn hàng nhập khẩu.

“Khi điều kiện kinh tế xã hội tăng lên, nhu cầu chăm sóc sức khỏe ngày càng cao hơn cũng khiến con người có nhu cầu sử dụng loại mặt hàng này. Một nguyên nhân khác là do việc kiểm soát buôn bán hàng trên mạng xã hội còn gặp nhiều khó khăn”, Bộ trưởng cho biết.

Người đứng đầu ngành Y tế cho hay trong thời gian tới, Bộ Y tế sẽ phối hợp với các Bộ, ngành liên quan để tăng cường kiểm soát việc bán hàng trên thị trường, đẩy mạnh thông tin, tuyên truyền để người tiêu dùng có nhận thức đúng đắn.

“Bộ Y tế cùng các Bộ đã thành lập đội phản ứng nhanh, khi phát hiện các sai phạm tùy theo chức năng nhiệm vụ của từng cơ quan để có cách thức xử lý. Tuy nhiên, vướng mắc lớn nhất hiện nay là liên quan đến mạng xã hội, khi máy chủ đặt ở nước ngoài, nên việc kiểm soát nằm ngoài phạm vi của cơ quan chức năng”, lãnh đạo ngành Y tế nói thêm.