Đặt câu hỏi chất vấn với Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng, đại biểu Đặng Bích Ngọc (đoàn Hoà Bình) chỉ ra rằng trong bối cảnh kinh tế thế giới và trong nước còn nhiều khó khăn, thách thức, đã có số lượng lớn doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường, việc này gây thêm áp lực cho việc thực hiện mục tiêu đến năm 2030 đạt 2 triệu doanh nghiệp hoạt động trong nền kinh tế và theo tinh thần của Nghị quyết 68.

“Xin Bộ trưởng cho biết với vai trò là tư lệnh ngành, Bộ trưởng có giải pháp gì để thực hiện hóa mục tiêu phát triển doanh nghiệp cả về số lượng và chất lượng trong giai đoạn tới đây”, đại biểu đặt vấn đề.

Trả lời câu hỏi của đại biểu, Bộ trưởng Bộ Tài chính nhấn mạnh ý nghĩa rất quan trọng của mục tiêu 2 triệu doanh nghiệp đối với phát triển kinh tế - xã hội, thể hiện khát vọng phát triển mạnh mẽ của kinh tế. Tuy nhiên, ông cũng thừa nhận đây là một thách thức lớn trong bối cảnh sức cầu suy giảm, môi trường kinh doanh trong nước cũng còn gặp rất nhiều những khó khăn, thách thức, đặc biệt là những khó khăn, thách thức từ bên ngoài.

“Năng lực cạnh tranh của nhiều doanh nghiệp còn yếu, đòi hỏi một sự quyết tâm cao, nỗ lực rất lớn và hành động quyết liệt. Vừa qua, chúng ta thấy trong 5 tháng đầu năm số lượng doanh nghiệp rút khỏi thị trường rất lớn nên đây là một thách thức rất lớn đối với chúng ta”, Bộ trưởng chỉ ra.

Trong 5 tháng đầu năm nay, hơn 111,6 nghìn doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường, gần bằng số doanh nghiệp mới và trở lại hoạt động.

Bộ trưởng nêu rõ 3 nhóm giải pháp cần quan tâm để hiện thực hóa mục tiêu 2 triệu doanh nghiệp vào năm 2030.

Thứ nhất, đó là vấn đề kiến tạo môi trường kinh doanh một cách thuận lợi, minh bạch và hiệu quả, tập trung tháo gỡ rào cản để gia nhập và hoạt động trên thị trường.

“Chúng ta phải cắt giảm thực chất các thủ tục hành chính, giảm chi phí tuân thủ, cải cách điều kiện về kinh doanh, giảm phí tuân thủ”, Bộ trưởng nhấn mạnh.

Thứ hai là rà soát, tháo gỡ các vướng mắc trong đầu tư, trong đất đai, trong xây dựng, trong quy hoạch để tạo hành lang thông thoáng, ổn định để cho các doanh nghiệp có điều kiện, có động lực tham gia.

Cùng với xu thế hiện nay, Bộ trưởng cho rằng cần phải đẩy mạnh chuyển đổi số trong quản lý để tạo điều kiện thuận lợi nhất cùng với cải cách thủ tục hành chính cho doanh nghiệp.

Một vấn đề lớn nữa là thúc đẩy mạnh mẽ quá trình chuyển đổi hộ kinh doanh sang doanh nghiệp.

“Chúng ta biết hiện nay có hơn 5 triệu hộ kinh doanh đang hoạt động, đây là lực lượng có tiềm năng lớn nhất để chúng ta hiện thực hóa mục tiêu 2 triệu doanh nghiệp. Bộ Tài chính đang rà soát, hoàn thiện khung pháp lý để thu hẹp chênh lệch giữa hộ kinh doanh và doanh nghiệp về quản trị, về tài chính, kế toán. Triển khai chính sách bãi bỏ thuế khoán từ năm 2026, thúc đẩy minh bạch hóa và chuyên nghiệp hóa thì nội dung này cũng đã được đưa vào trong nghị quyết 6 tháng. Đồng thời sẽ có các chính sách hỗ trợ thiết thực như miễn thuế thu nhập doanh nghiệp 3 năm, bãi bỏ thuế môn bài, cung cấp nền tảng số, phần mềm kế toán miễn phí, nâng cao năng lực quản trị cho các doanh nghiệp”, Bộ trưởng chỉ ra.

Thứ ba là nâng cao năng lực cạnh tranh cho doanh nghiệp, ưu tiên hỗ trợ về đất đai, tiếp cận về đất đai, về vốn, về thị trường, về công nghệ, về chuyển đổi số và phát triển nguồn lực.

“Chúng ta cần tập trung vào khơi thông điểm nghẽn, hỗ trợ doanh nghiệp tăng khả năng chống chịu, thích ứng để từ đó giảm số doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường”, Bộ trưởng phát biểu.

Việc thúc đẩy hộ kinh doanh chuyển đổi thành doanh nghiệp cũng là vấn đề được đại biểu Lã Thanh Tân (đoàn Hải Phòng) quan tâm. Đại biểu đều nghị Bộ trưởng chỉ ra nguyên nhân việc này chưa đạt được nhiều hiệu quả trong thời gian qua.

Trả lời đại biểu, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng nêu rõ hiện nay có khoảng 5,2 triệu hộ kinh doanh đang hoạt động, trong đó nhiều họ có doanh thu hằng năm lớn tương đương hoặc thậm chí hơn so với doanh nghiệp.

Ông nhận định đây chính là lực lượng tiềm năng rất lớn để hiện thực hóa mục tiêu 2 triệu doanh nghiệp vào năm 2030.

“Trong Luật Hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ năm 2017 đã có quy định chính sách hỗ trợ các hộ kinh doanh để chuyển đổi lên doanh nghiệp. Tuy nhiên, sau hơn 7 năm triển khai luật thì có thể nói số lượng chuyển đổi của các hộ kinh doanh không nhiều và chúng tôi xác định có 3 nguyên nhân”, Bộ trưởng phát biểu.

Một là chi phí tuân thủ pháp luật giữa hộ kinh doanh và doanh nghiệp vẫn còn có một khoảng cách lớn, hay nói khác chi phí tuân thủ pháp luật đối với doanh nghiệp lớn hơn rất nhiều.

Thứ hai, hộ kinh doanh chưa nắm rõ được các quy định pháp luật về doanh nghiệp, chưa quen với việc quản lý sổ sách kế toán, do đó có tâm lý e ngại chuyển đổi.

Thứ ba, hộ kinh doanh được áp dụng thuế khoán, đây là một chính sách ưu đãi và chế độ sổ sách. Bên cạnh đó, hóa đơn chứng từ kế toán đơn giản hơn nhiều so với doanh nghiệp.

“Chính vì thế nên chúng tôi đang nghiên cứu và tập trung vào 4 nhóm giải pháp để khuyến khích các hộ kinh doanh để chuyển đổi thành doanh nghiệp”, Bộ trưởng cho biết.

Nhóm giải pháp thứ nhất là rà soát hoàn thiện khung pháp lý về hộ kinh doanh để thu hẹp tối đa khoảng cách về tổ chức quản trị và chế độ kế toán tài chính giữa hộ kinh doanh và doanh nghiệp.

Nhóm giải pháp thứ hai là khẩn trương hoàn thiện quy định pháp lý về nâng cấp hạ tầng kỹ thuật để triển khai thực hiện chính sách bãi bỏ thuế khoán đối với hộ kinh doanh từ ngày 1/1/2026.

“Đây được coi là giải pháp căn cơ để minh bạch hóa hoạt động của các hộ kinh doanh và thúc đẩy hộ kinh doanh chuyển đổi sang mô hình doanh nghiệp”, Bộ trưởng nhấn mạnh.

Nhóm giải pháp thứ ba là triển khai chính sách hỗ trợ hộ kinh doanh chuyển đổi thành doanh nghiệp như miễn thuế thu nhập doanh nghiệp 3 năm đầu thành lập, bãi bỏ lệ phí môn bài, cung cấp miễn phí nền tảng số, phần mềm kế toán dùng chung.

“Như vậy một trong những giải pháp đó là khi chuyển đổi thành doanh nghiệp, hộ kinh doanh sẽ được hưởng nhiều chính sách ưu đãi hơn so với hoạt động theo mô hình hộ kinh doanh. Chúng ta kéo vào như vậy thì các hộ kinh doanh mới quan tâm tới việc chuyển đổi mô hình và cuối cùng đó là tăng cường tuyên truyền, nâng cao nhận thức và năng lực quản trị của các hộ kinh doanh để họ tự tin chuyển đổi và phát triển bền vững theo mô hình doanh nghiệp”, Bộ trưởng chỉ ra.