Dự kiến ban hành 25 Nghị định để vận hành chính quyền địa phương 2 cấp
Nhật Dương
14/05/2025, 16:01
Theo dự kiến, Chính phủ sẽ ban hành 25 Nghị định hướng dẫn thi hành, tạo hành lang pháp lý đầy đủ để chính quyền địa phương hai cấp có thể chính thức vận hành từ ngày 1/7/2025, Bộ trưởng Bộ Nội vụ thông tin.
Bộ trưởng Bộ Nội vụ giải trình tại phiên thảo luận Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi), sáng 14/5. Ảnh: Quochoi.vn.
Giải trình sau phiên thảo luận Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi) sáng 14/5, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà nhấn mạnh, các ý kiến đóng góp của đại biểu Quốc hội là rất sâu sắc, toàn diện, thực tiễn và xác đáng.
4 YẾU TỐ NỀN TẢNG ĐỂ XÂY DỰNG CHÍNH QUYỀN ĐỊA PHƯƠNG
Theo Bộ trưởng Bộ Nội vụ, đây được coi là dấu mốc lịch sử của công tác lập pháp Việt Nam, vì lần đầu tiên sau gần 80 năm kể từ ngày thành lập nước, trên cơ sở chủ trương lớn của Đảng, Quốc hội xem xét và sẽ quyết định chuyển đổi mô hình chính quyền địa phương từ 3 cấp sang 2 cấp.
“Đây là một cuộc cải cách thể chế và hành chính toàn diện mang tính kiến tạo sâu sắc, phản ánh tầm nhìn chiến lược và quyết tâm đổi mới của Bộ Chính trị, Ban Chấp hành Trung ương, của đồng chí Tổng Bí thư, của Quốc hội, của Chính phủ để đất nước đủ điều kiện vững bước vào kỷ nguyên mới”, bà Trà cho biết.
Theo Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà, cuộc thảo luận hôm nay có thể được coi là một dấu ấn mang tính lịch sử, thể hiện sự chuyển đổi từ tư duy quản lý hành chính sang quản trị kiến tạo, phục vụ; từ phân công hành chính sang phân cấp, phân quyền và trao quyền một cách thực chất, rõ ràng; từ bộ máy hành chính của chính quyền địa phương còn cồng kềnh, nhiều tầng nấc sang một hệ thống hành chính địa phương tinh gọn, với mục tiêu gần dân, sát dân và phục vụ nhân dân ngày càng tốt hơn.
Làm rõ những nguyên tắc và yếu tố xuyên suốt của dự thảo Luật, Bộ trưởng cho biết việc xây dựng dự thảo Luật được quán triệt từ 4 yếu tố nền tảng.
Thứ nhất, xác lập chỉnh thể cấu trúc pháp lý của chính quyền địa phương 2 cấp, trên nền tảng tuân thủ một số điều có liên quan đến Hiến pháp đang sửa đổi, và trên nền tảng để thể chế hóa chủ trương của Đảng theo tinh thần Nghị quyết số 60 của Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương lần thứ 11 vừa qua, cùng các kết luận và một số chủ trương lớn khác của Đảng trong tổng thể về tinh gọn tổ chức bộ máy của cả hệ thống chính trị, xây dựng chính quyền địa phương 2 cấp.
Thứ hai, kế thừa, bổ sung và phân định rành mạch về thẩm quyền để phân cấp, phân quyền, ủy quyền giữa Trung ương với địa phương; giữa các cấp chính quyền địa phương với nhau, làm cơ sở pháp lý để toàn bộ hệ thống pháp luật chuyên ngành sẽ sửa đổi, bổ sung hoặc xây dựng mới.
Đồng thời, nhằm thúc đẩy tính chủ động, sáng tạo, trách nhiệm của chính quyền địa phương theo đúng tinh thần “địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm”.
Thứ ba, minh định rõ chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn của từng cấp chính quyền địa phương, phù hợp với yêu cầu của quản trị địa phương trong tình hình mới, trong giai đoạn phát triển mới của đất nước.
Thứ tư, thiết lập đầy đủ, toàn diện cơ sở pháp lý để tháo gỡ tất cả khó khăn, rào cản, vướng mắc cho việc chuyển đổi chính quyền địa phương từ 3 cấp sang 2 cấp, nhưng gắn với việc có thể thực hiện được ngay việc phân cấp, phân quyền và ủy quyền theo chủ trương của Bộ Chính trị và Ban Chấp hành Trung ương, để địa phương thực hiện đúng mục tiêu.
PHÁT HUY VAI TRÒ CỦA CHÍNH QUYỀN ĐỊA PHƯƠNG VỚI THẨM QUYỀN ĐƯỢC GIAO
Đi sâu vào một trong những nội dung được nhiều đại biểu quan tâm về nguyên tắc phân định thẩm quyền giữa các cấp chính quyền, Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà cho biết dự thảo Luật đã cơ bản kế thừa các quy định trong Luật Tổ chức chính quyền địa phương hiện hành (vừa được thông qua tháng 2/2025).
Song tiếp tục hoàn thiện kỹ thuật lập pháp để bảo đảm tính chính trị, pháp lý, yêu cầu quản trị, và tạo cơ sở dẫn dắt cho toàn bộ các luật chuyên ngành, sẽ kịp thời được sửa đổi, bổ sung.
Toàn cảnh phiên họp. Ảnh: Quochoi.vn.
Theo đó, dự thảo Luật đã xác lập đầy đủ về nguyên tắc, phạm vi, chủ thể, nội dung, hình thức, điều kiện để phân cấp, phân quyền và ủy quyền. Đồng thời, kèm theo cơ chế kiểm soát để bảo đảm phát huy vai trò chủ thể của chính quyền địa phương trong quyết định, tổ chức thực hiện, và chịu trách nhiệm đối với mọi công việc thuộc thẩm quyền được giao.
Tiếp theo là cần bảo đảm phù hợp với tinh thần Nghị quyết số 27 của Ban Chấp hành Trung ương về quyền lực Nhà nước là thống nhất, nhưng có sự phân công phù hợp giữa các cơ quan tổ chức thực hiện về lập pháp, hành pháp và tư pháp, đặc biệt là giữa Trung ương và địa phương.
Trong đó, nguyên tắc phân định thẩm quyền, phân cấp, phân quyền được thực hiện với sự rà soát thận trọng, kỹ lưỡng, và dự liệu cả những vấn đề có thể phát sinh trong quá trình tổ chức thực hiện liên quan đến phân cấp, phân quyền để thiết lập cơ chế điều hành sáng tạo, năng động, linh hoạt cho chính quyền địa phương.
“Quy định này nhằm đảm bảo trong trường hợp cần thiết, Ủy ban nhân dân hoặc Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh phải kịp thời giải quyết những vấn đề phát sinh, để dòng chảy điều hành thông suốt, không để đình trệ, gián đoạn”, Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà nhấn mạnh. Thêm rằng, điều này là phù hợp với nguyên tắc của tổ chức chính quyền gắn với thẩm quyền, trách nhiệm, phân cấp, phân quyền, nhưng không buông lỏng.
Giải thích về “trường hợp cần thiết” được nhiều đại biểu băn khoăn, Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà cho biết đó là khi cơ quan chuyên môn hoặc cấp xã không đủ năng lực thực hiện nhiệm vụ nào đó, khi phát sinh vấn đề khẩn cấp, phức tạp, nhạy cảm vượt quá khả năng giải quyết của cấp dưới.
Đó là khi phát sinh các nhiệm vụ đột xuất, bất thường cần phản ứng nhanh, kịp thời; khi Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh xác định có biểu hiện trì trệ, né tránh; hoặc các tình huống cần điều phối, điều hòa liên vùng, liên xã trong trường hợp cấp bách.
“Thực tiễn rất đa dạng, phong phú, nếu không có cơ chế này, thực sự không đảm bảo được yêu cầu vận hành trơn tru, liên thông, thống nhất, hiệu quả. Luật Tổ chức Chính phủ cũng có một điều khoản giao Thủ tướng xử lý tình huống trong trường hợp cần thiết”, bà Trà thông tin.
Theo Bộ trưởng Bộ Nội vụ, hiện nay, qua rà soát, có khoảng 177 luật quy định về thẩm quyền của các Bộ trưởng, 152 luật quy định thẩm quyền cụ thể của Thủ tướng Chính phủ, 170 luật quy định cụ thể thẩm quyền của Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân cấp huyện.
Hiện có khoảng 474 nhiệm vụ được quy định trong 104 luật, 249 nghị định, thông tư cần phân cấp hoặc phân định lại và dự kiến sẽ phân cấp 140 nhiệm vụ cho địa phương, phân định lại thẩm quyền chính quyền cấp xã với khoảng 300 nhiệm vụ, cùng với 90/99 nhiệm vụ đang nằm trong Luật Tổ chức chính quyền địa phương hiện hành.
Lãnh đạo Bộ Nội vụ nhấn mạnh, đây là những việc cần làm ngay. Sau khi Quốc hội thông qua dự án Luật này, các Bộ sẽ cần khẩn trương tham mưu Chính phủ ban hành Nghị định hướng dẫn thực hiện, để bảo đảm phù hợp và đồng bộ.
Dự kiến, Chính phủ sẽ ban hành 25 Nghị định hướng dẫn thi hành, tạo hành lang pháp lý đầy đủ để chính quyền địa phương hai cấp có thể chính thức vận hành từ ngày 1/7/2025.
Đề nghị tăng quyền cho Chủ tịch tỉnh khi thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp
Cần giữ lại quyền chất vấn của đại biểu Hội đồng nhân dân với Chánh án, Viện kiểm sát
Tiết kiệm, chống lãng phí, tiêu cực trong việc xử lý hơn 4.000 trụ sở công dôi dư sau sáp nhập
Đọc thêm
Thịt trâu thải loại, giá rẻ từ Ấn Độ nhập khẩu về Việt Nam ngày càng nhiều
Theo số liệu từ Cục Hải Quan, trong nửa đầu năm 2025, Việt Nam nhập khẩu tới 103 nghìn tấn thịt trâu từ Ấn Độ, tăng 14,2% về khối lượng với cùng kỳ năm trước. Điều đáng nói, thịt trâu Ấn Độ vốn từ giống trâu Murrah chuyên nuôi để lấy sữa, thịt không ngon, nhưng lại bán chạy ở Việt Nam…
Thủ tướng trực tiếp kiểm tra, chỉ đạo ứng phó bão số 5
Trước diễn biến nhanh và phức tạp của bão số 5, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã trực tiếp kiểm tra, chỉ đạo công tác ứng phó tại Nghệ An, đồng thời chủ trì cuộc họp khẩn với lãnh đạo các tỉnh Bắc Trung Bộ để triển khai biện pháp bảo đảm an toàn tính mạng, tài sản cho nhân dân.
Đột phá trong quản lý lao động nước ngoài
Ngày 23/8, Cục Việc làm, Bộ Nội vụ, đã phối hợp cùng Sở Nội vụ TP. Đà Nẵng tổ chức thành công Hội nghị tập huấn triển khai Nghị định số 219/2025/NĐ-CP của Chính phủ quy định về người lao động nước ngoài làm việc tại Việt Nam.
Sự kiện này thu hút sự quan tâm lớn, với sự tham gia của đại diện lãnh đạo Sở Nội vụ của 9 tỉnh thành miền Trung cùng đông đảo đại diện các doanh nghiệp trên địa bàn thành phố Đà Nẵng, cho thấy tầm quan trọng của việc cập nhật và thực thi những quy định pháp lý mới trong bối cảnh hội nhập kinh tế sâu rộng.
Bão số 5 áp sát, các tỉnh Bắc Trung Bộ lệnh cấm biển
Trước diễn biến phức tạp của bão số 5 (Kajiki) với gió giật cấp 13 - 14 và mưa lớn diện rộng, các tỉnh Bắc Trung Bộ đã đồng loạt ban hành lệnh cấm biển, khẩn trương kêu gọi tàu thuyền vào nơi tránh trú an toàn, vận hành xả lũ hồ chứa và triển khai phương châm “4 tại chỗ” nhằm chủ động ứng phó.
Bão số 5 sẽ đổ bộ vào Hà Tĩnh, Quảng Trị, dự báo sức tàn phá không kém bão Yagi
Vào lúc 10h ngày 24/8/2025, vị trí tâm bão số 5 (bão Kajiki) ở vào khoảng 17.4 độ Vĩ Bắc; 110.9 độ Kinh Đông, cách Hà Tĩnh khoảng 560km về phía Đông, sức gió mạnh nhất cấp 12-13 (118-149km/h), giật cấp 16. Dự báo bão số 5 sẽ đổ bộ vào Hà Tĩnh và Quảng Trị vào chiều ngày 25/8 và được đánh giá mức độ nguy hiểm không kém Yagi năm 2024, thậm chí có thể mạnh hơn bão Doksuri năm 2017…
Sáu giải pháp phát triển nhanh và bền vững ngành năng lượng
Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn để phát triển năng lượng xanh, sạch nhằm đảm bảo an ninh năng lượng và phát triển bền vững. Ông Nguyễn Ngọc Trung chia sẻ với Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy về sáu giải pháp để phát triển nhanh và bền vững ngành năng lượng nói chung và các nguồn năng lượng tái tạo, năng lượng mới nói riêng…
Nhân lực là “chìa khóa” phát triển điện hạt nhân thành công và hiệu quả
Trao đổi với Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy, TS. Trần Chí Thành, Viện trưởng Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam, nhấn mạnh vấn đề quan trọng nhất khi phát triển điện hạt nhân ở Việt Nam là nguồn nhân lực, xây dựng năng lực, đào tạo nhân lực giỏi để tham gia vào triển khai, vận hành dự án...
Phát triển năng lượng tái tạo, xanh, sạch: Nền tảng cho tăng trưởng kinh tế trong dài hạn
Quốc hội đã chốt chỉ tiêu tăng trưởng kinh tế 8% cho năm 2025 và tăng trưởng hai chữ số cho giai đoạn 2026 – 2030. Để đạt được mục tiêu này, một trong những nguồn lực có tính nền tảng và huyết mạch chính là điện năng và các nguồn năng lượng xanh, sạch…
Nhà đầu tư điện gió ngoài khơi tại Việt Nam vẫn đang ‘mò mẫm trong bóng tối’
Trả lời VnEconomy bên lề Diễn đàn năng lượng xanh Việt Nam 2025, đại diện doanh nghiệp đầu tư năng lượng tái tạo nhận định rằng Chính phủ cần nhanh chóng ban hành các thủ tục và quy trình pháp lý nếu muốn nhà đầu tư nước ngoài rót vốn vào các dự án điện gió ngoài khơi của Việt Nam...
Tìm lộ trình hợp lý nhất cho năng lượng xanh tại Việt Nam
Chiều 31/3, tại Hà Nội, Hội Khoa học Kinh tế Việt Nam, Hiệp hội Năng lượng sạch Việt Nam chủ trì, phối hợp với Tạp chí Kinh tế Việt Nam tổ chức Diễn đàn Năng lượng Việt Nam 2025 với chủ đề: “Năng lượng xanh, sạch kiến tạo kỷ nguyên kinh tế mới - Giải pháp thúc đẩy phát triển nhanh các nguồn năng lượng mới”...
Thuế đối ứng của Mỹ có ảnh hướng thế nào đến chứng khoán?
Chính sách thuế quan mới của Mỹ, đặc biệt với mức thuế đối ứng 20% áp dụng từ ngày 7/8/2025 (giảm từ 46% sau đàm phán),
có tác động đáng kể đến kinh tế Việt Nam do sự phụ thuộc lớn vào xuất khẩu sang Mỹ (chiếm ~30% kim ngạch xuất khẩu).
Dưới đây là phân tích ngắn gọn về các ảnh hưởng chính: