Giá gạo tại châu Á đã tăng lên mức cao nhất trong hơn 2 năm qua khi các nhà nhập khẩu tăng cường mua tích trữ do lo ngại thời tiết nắng nóng vì hiện tượng El Nino có thể khiến sản lượng gạo giảm sút.

Theo dữ liệu từ Hiệp hội Các nhà xuất khẩu gạo Thái Lan, giá gạo tấm 5% của nước này đã tăng khoảng 15% trong 4 tháng qua, lên mức 535 USD/tấn. Đây là mức cao nhất kể từ đầu tháng 3/2021.

Tổ chức Khí tượng Thế giới (WMO) cho biết El Nino đã xuất hiện tại vùng nhiệt đới Thái Bình Dương lần đầu tiên sau 7 năm, đe dọa gây ra khô hạn tại khu vực Đông Nam Á. Tuần trước, thế giới cũng ghi nhận tuần nóng nhất lịch sử, làm gia tăng mối quan ngại về biến đổi khí hậu.

Dù mưa đã giúp giải tỏa phần nào nỗi lo mất mùa tại Ấn Độ, nước xuất khẩu gạo số một thế giới, thời tiết kho nóng đang đe dọa nước xuất khẩu gạo lớn thứ hai - Thái Lan. Quốc gia Đông Nam Á được dự báo sẽ đối mặt tình trạng khô hạn trên diện rộng từ đầu năm 2024. Chính phủ Thái Lan đã đề nghị nông dân nước này chỉ trồng một mùa vụ trong năm nay - theo tin từ Bloomberg.

"Do sự xuất hiện của El Nino, chúng ta sẽ bắt đầu thấy rõ tác động của thời tiết khô nóng trong tháng 9 và tháng 10 tới. Điều này đồng nghĩa hoạt động mua tích trữ gạo sẽ tiếp diễn bởi El Nino được dự báo sẽ kéo dài sang năm sau", ông Chookiat Ophaswongse, Chủ tịch Hiệp hội Các nhà xuất khẩu Gạo Thái Lan, cho biết.

Các nhà nhập khẩu gạo trong khu vực đã bắt đầu tăng tốc tích trữ. Việt Nam dự báo xuất khẩu gạo năm nay lên cao nhất một thập kỷ với lượng xuất khẩu sang Philippines, Trung Quốc và Indonesia tăng vọt.

"Các đơn hàng nhập khẩu gạo lớn từ Indonesia và Philippines đã đẩy thị trường lên cao", ông Jeremy Zwinger, nhà sáng lập kiêm CEO công ty nghiên cứu The Rice Trader, nhận định, nhưng cho rằng nguồn cung gạo ở thời điểm hiện tại vẫn dồi dào. 

Theo Cục Khí tượng Trung Quốc, trong vài ngày tới, sóng nhiệt được dự báo sẽ còn tiếp diễn tại nhiều khu vực ở phía Nam Trung Quốc với nhiệt độ có thể tăng lên tới 40 độ C tại nhiều nơi ở Hồ Nam và Giang Tây - hai tỉnh trồng gạo hàng đầu của nước này. Cơ quan này cũng cảnh báo "rủi ro cao" là nắng nóng sẽ khiến lúa tại những nơi này chín sớm.

Giá gạo thế giới - hiện đang ở mức cao nhất 11 năm - được dự báo sẽ còn tăng thêm nữa trong bối cảnh hiện tượng El Nino đang đe dọa mùa màng tại các nước sản xuất lúa gạo hàng đầu thế giới. 

Tuy nhiên, ngay cả trước khi El Nino có thể làm gián đoạn hoạt động sản xuất lúa gạo, chỉ số giá gạo toàn cầu của Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp (FAO) vẫn dao động trên mức cao nhất 11 năm. Điều này được cho là vẫn xảy ra bất chấp Bộ Nông nghiệp Mỹ dự báo về sản lượng kỷ lục tại tất cả 6 nước sản xuất gạo hàng đầu thế giới, gồm Bangladesh, Trung Quốc, Ấn Độ, Indonesia, Thái Lan và Việt Nam.

"Tác động của El Nino không giới hạn ở riêng quốc gia nào cả, mà ảnh hưởng tới sản lượng gạo của gần như tất cả các nước sản xuất gạo", ông Nitin Gupta, phó chủ tịch phụ trách kinh doanh lúa gạo của tập đoàn Olam India (Ấn Độ), nhận định.

Giá gạo xuất khẩu của Ấn Độ đã tăng 9%, lên mức cao nhất trong 5 năm, sau đợt tăng giá 7% trong tháng trước mà chính phủ trả cho nông dân trong vụ mùa mới.

Theo một doanh nghiệp ngũ cốc có trụ sở tại New Delhi (Ấn Độ), giá gạo có thể tăng thêm 20% hoặc hơn nếu sản lượng giảm mạnh, bởi hiện tượng El Nino có thể khiến sản lượng ở mùa vụ thứ hai trong năm ở hầu hết các nước sản xuất gạo lớn tại châu Á thấp hơn bình thường.