Hồ chứa nước Trân Châu là hồ nước ngọt lớn nhất đảo Cát Bà được triển khai đầu tư xây dựng từ năm 2010 nhưng do khó khăn trong bố trí vốn nên sau thời gian “đắp chiếu” kéo dài, đến năm 2020, dự án án mới được tái khởi động. Đầu năm 2021, dự án hồ chứa nước và công trình thủy lợi Trân Châu đã hoàn thành đưa vào sử dụng nhưng chỉ sau một năm rưỡi đã xuất hiện tình trạng bờ kè bị hư hỏng. Dù đã được khắc phục sửa chữa nhưng đến nay tình trạng này lại tái diễn nghiêm trọng hơn.

BỜ KÈ HỒ CHỨA NƯỚC NGỌT VỠ TOÁC

Nằm kế bên con đường 356 xuyên đảo Cát Bà, hồ Trân Châu trên địa bàn xã Trân Châu (huyện Cát Hải, Hải Phòng) là hồ chứa nước ngọt lớn nhất của đảo Cát Bà với dung tích 298.000m3. Hồ nước Trân Châu có vai trò quan trọng bậc nhất trong việc cung cấp nước thô cho nhà máy xử lý nước sạch phục vụ sinh hoạt và các hoạt động kinh doanh dịch vụ du lịch trên hòn đảo du lịch Cát Bà.

Tuy nhiên, từ vài tháng nay, khi mực nước ngọt trong hồ hạ thấp, bờ kè chung quanh hồ nước ngọt Trân Châu bị được lát bằng gạch bê tông đã xuất hiện sạt lở, sụt lún nham nhở. Trên bờ kè xuất hiện những vết nứt kéo dài. Rất nhiều viên gạch bê tông tại các vị trí sụt lún bị xô lệch, đá lát mái rơi xuống hồ nước làm lộ ra những lỗ hổng như hàm ếch. Tại nhiều vị trí, gạch lát bung vỡ để lộ ra những tấm vải địa lót phía dưới rách te tua.

Tại phía bờ hồ giáp với tuyến đường 356 xuyên đảo Cát Bà, một số vị trí bờ kè sạt lở, sụt lún có nguy cơ làm ảnh hưởng tới kết cấu tuyến đường giao thông có lượng phương tiện lưu thông qua lại khá lớn, nhất là vào mùa du lịch hè. Phía bờ sát với vách núi đá cũng xuất hiện nhiều điểm sạt lở, có chỗ vị trí sạt lở dài tới cả trăm mét, có chỗ những mảng nứt vỡ rộng hàng trăm mét vuông.

Người dân khu vực cho biết bờ kè hồ chứa nước ngọt Trân Châu xuất hiện tình trạng nứt vỡ từ khá lâu. Năm 2023, sau khi xuất hiện tình trạng bờ kè nứt vỡ, sụt lún, cơ quan chức năng đã sửa chữa, bảo dưỡng. Tuy nhiên, đến cuối năm ngoái và đầu năm nay, khi mực nước xuống thấp, bờ kè lộ ra với tình trạng sụt lún, nứt vỡ ngày càng nghiêm trọng thêm. Bờ kè hồ chứa nước hư hỏng với những mảng nứt vỡ quy mô lớn, không chỉ gây mất mỹ quan mà còn có nguy cơ ảnh hưởng đến nguồn cung nước ngọt thô của toàn đảo Cát Bà vốn dĩ đã khan hiếm nước ngọt.

TIẾP TỤC ĐỀ NGHỊ SỬA CHỮA KHẮC PHỤC

Dự án đầu tư xây dựng hồ nước ngọt Trân Châu được UBND TP. Hải Phòng giao cho Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (nay là Sở Nông nghiệp và Môi trường) làm chủ đầu tư triển khai từ năm 2010. Dự án có tổng mức đầu tư 73 tỷ đồng, trong đó, 68% là vốn ngân sách Trung ương, 32% vốn ngân sách thành phố.

Tuy nhiên, do khó khăn về nguồn vốn nên dự án triển khai chậm, đến năm 2014 phải tạm dừng một thời gian dài. Đến năm 2020, UBND TP. Hải Phòng đã bố trí vốn để tái khởi động lại dự án. Dự án được giao cho Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình nông nghiệp và phát triển nông thôn (đã sáp nhập cùng với Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông thành Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông và nông nghiệp Hải Phòng) làm chủ đầu tư.

Đến tháng 2/2021, khi dự án được xây dựng hoàn thành, UBND TP. Hải Phòng đã giao hồ chứa nước ngọt Trân Châu cho Công ty TNHH MTV Cấp nước Hải Phòng quản lý, khai thác phục vụ cung cấp nước sạch cho khu vực đảo Cát Bà.

Tuy nhiên, đến tháng 8/2022, sau 18 tháng đi vào hoạt động, bờ kè xung quanh hồ chứa nước Trân Châu đã xuất hiện tình trạng sụt lún, sạt lở nghiêm trọng. Tháng 6/2023, bờ kè với 15 khu vực bị nứt vỡ, sụt lún đã được sửa chữa, khắc phục nhưng sau đó tình trạng sụt lún, nứt vỡ bờ kè xung quanh hồ lại tái diễn với quy mô lớn hơn và mức độ hư hỏng còn nghiêm trọng hơn.

Trao đổi với báo chí, đại diện UBND huyện Cát Hải cho biết từ đầu năm nay khi có thông tin về tình trạng sạt lở, sụt lún bờ kè hồ nước ngọt Trân Châu, huyện này đã có văn bản gửi cơ quan chức năng đề nghị rà soát, kiểm tra, lên phương án sửa chữa, khắc phục nhằm đảo bảo nguồn cung nước thô cho nhà máy xử lý nước sạch phục vụ người dân cũng như du khách đến tham quan nghỉ dưỡng tại Cát Bà mùa cao điểm du lịch hè.

Tại đảo Cát Bà, mùa du lịch hè hàng năm bắt đầu từ tháng 5 đến hết tháng 8. Thời điểm này, những ngày cuối tuần hay ngày nghỉ lễ, mỗi ngày đảo Cát Bà đón hàng vạn du khách tham quan, du lịch. Nhu cầu về nước sạch ngọt cũng tăng cao trong mùa du lịch, vì vậy, việc đảm bảo hồ chứa nước ngọt thô cung cấp đủ nước cho nhà máy nước sạch càng trở nên cấp thiết hơn.