Thị trường tiêu dùng tại Nga đang định hình lại do các biện pháp trừng phạt và làn sóng tháo chạy của các thương hiệu sau khi chiến tranh Nga-Ukraine nổ ra.

Theo Bloomberg, Moscow đang tìm cách tự bảo vệ khỏi sự gián đoạn bằng cách chuyển sang nhập khẩu hàng hóa từ các quốc gia không tham gia vào các biện pháp trừng phạt do Mỹ và các nước đồng minh áp phương Tây áp đặt.

Cùng với đó, sau khi bị ngăn chặn mua đồng Euro và USD, Nga cũng đang điều chỉnh quy định để cho phép quỹ đầu tư quốc gia của mình đầu tư vào tiền tệ của Trung Quốc, Ấn Độ và Thổ Nhĩ Kỳ.

“Ngoài ô tô Trung Quốc, chẳng có thương hiệu nào khác cả”, Vladimir, một giám đốc doanh nghiệp ở Nga vừa mua một chiếc SUV Tiggo của hãng xe Trung Quốc Chery Automobile đầu tháng này, chia sẻ. “Tuy nhiên, vẫn có rất nhiều lựa chọn và đáng ngạc nhiên là những xe này rất tốt”.

Cuộc xung đột ở Ukraine khiến Nga hướng sang châu Á nhiều hơn, với những thay đổi từng mất nhiều năm mới diễn ra thì nay chỉ mất vài tháng.

Trong tháng 7, doanh số ô tô của các hãng xe Trung Quốc Great Wall Motor và Geely Automobile ở Nga duy trì ổn định dù thị trường này suy giảm khoảng 75% so với một năm trước. Theo đó, hai thương hiệu này lọt vào tốp bán chạy nhất tại Nga.

Theo dữ liệu của Avtostat, trong quý 2 năm nay, 81% ô tô nhập khẩu mới tại Nga đến từ các thương hiệu Trung Quốc, tăng vọt so với mức chỉ 28% của quý đầu năm.

Trong một báo cáo ngày 24/8, Ngân hàng Trung ương Nga (RCB) cho biết tâm lý kinh doanh trong lĩnh vực thương mại ô tô đã chuyển sang mức tích cực lần đầu tiên kể từ sau khi chiến tranh nổ ra hồi tháng 2, khi thị trường chuyển từ nhập khẩu ô tô châu Âu sang nhập xe châu Á.

Thị trường điện thoại thông minh (smartphone) ở Nga cũng thay đổi theo hướng có lợi cho Trung Quốc sau khi Apple (Mỹ) và Samsung Electronics (Hàn Quốc) dừng xuất khẩu sản phẩm. Dù sản phẩm của hai hãng này vẫn có thể được nhập khẩu qua các kênh phi chính thức, nhưng có giá đắt hơn và không được bảo hành chính hãng.

Điều này tạo cơ hội cho các nhà sản xuất Trung Quốc. Xiaomi đã vượt Samsung trở thành nhà sản xuất smartphone bán chạy nhất ở Nga trong quý 2. Trung Quốc chiếm 3 trong top 5 thương hiệu smartphone hàng đầu ở Nga, theo Mobile TeleSystems PJSC - nhà mạng lớn nhất tại nước này.

“Đang diễn ra sự phân phối lại và chúng tôi nhận thấy nhu cầu smartphone chạy hệ điều hành Android của các thương hiệu Trung Quốc tại Nga ngày càng tăng”, ông Alexey Zaitsev, người đứng đầu bộ phận viễn thông của nền tảng thương mại điện tử Ozon Holding Plc (Nga), cho biết.

Theo tờ báo địa phương Izvestia, nhu cầu TV Trung Quốc ở Nga cũng tăng gần gấp đôi sau khi chiến tranh Ukraine nổ ra, khi các nhà sản xuất Hàn Quốc và Nhật Bản ngừng xuất khẩu.

Sự bùng nổ này diễn ra trong bối cảnh doanh số bán lẻ ở Nga giảm mạnh nhất kể từ sau đại dịch Covid-19 với mức giảm gần 10% mỗi tháng so với cùng kỳ năm trước trong quý 2. Chi tiêu của các hộ gia đình đóng góp hơn 50% tổng sản phẩm trong nước (GDP) của Nga.

Trên thực tế, hoạt động thương mại giữa Nga và Trung Quốc đã tăng lên thậm chí trước chiến tranh Ukraine. Năm ngoái, Trung Quốc chiếm khoảng 25% tổng kim ngạch nhập khẩu của Nga.

Nga hiện cần nguồn cung hàng hóa hơn bao giờ hết khi mà người tiêu dùng tại nước này đối mặt với một tương lai không có nhiều lựa chọn. Tháng 7, Nga nhập khẩu 6,7 tỷ USD hàng hóa từ Trung Quốc, tăng hơn 20% so với cùng kỳ năm trước.

Hãng thông tấn Tass hôm 17/8 dẫn lời một quan chức Nga dự báo thương mại song phương giữa hai nước có thể tăng hơn 30% lên 190 tỷ USD trong năm nay. Con số này một phần được thúc đẩy bởi giá năng lượng tăng cao.

Trung Quốc đang trở thành một đối tác quan trọng hơn bao giờ hết với Nga. Từ đầu năm đến nay, giao dịch đồng Nhân dân tệ trên Sàn giao dịch Moscow đã tăng gấp hơn 40 lần.

“Đồng nhân dân tệ đã bắt đầu chiếm ưu thế so với các tiền tệ truyền thống hơn”, ông Ivan Tchakarov, nhà kinh tế trưởng của Citigroup tại Nga, cho biết.

Theo nhà phân tích Boris Kopeikin của Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược Moscow, ngày càng nhiều công ty Trung Quốc đang tìm cách nhập khẩu vào Nga mà không bị ảnh hưởng bởi các lệnh trừng phạt.

“Tốc độ đang tăng lên và dự báo tới cuối năm nay, thị trường Nga sẽ có thêm nhiều lựa chọn hàng hóa Trung Quốc hơn nữa”, ông Kopeikin dự báo.