Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA) cho biết, so với Luật Đất đai 2013 (chỉ có 02 Điều 68 và Điều 111 quy định về qũy phát triển đất) thì dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) đã nâng lên thành 2 chương VIII và XI nhằm khai thác hiệu quả nguồn lực đất đai.

Đây là sự đổi mới tư duy kinh tế về đất đai thể hiện trong quy định “Nhà nước đầu tư phát triển quỹ đất để đáp ứng cho nhu cầu sử dụng đất của các dự án đầu tư” và cơ chế “Quỹ phát triển đất” ứng vốn cho “Tổ chức phát triển quỹ đất” để thực hiện việc bồi thường, giải phóng mặt bằng và tạo quỹ đất.

Tại Điều 113 Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) quy định nguồn thu tài chính của “Quỹ phát triển đất” được tiếp nhận từ 03 nguồn: Được phân bổ từ ngân sách nhà nước; Huy động các nguồn khác theo quy định của pháp luật; Được phân bổ tối thiểu 10% nguồn thu từ tiền sử dụng đất, tiền thuê đất hàng năm của địa phương cho "Quỹ phát triển đất".

Tuy nhiên, theo ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch HoREA, nguồn thu từ tiền sử dụng đất, tiền thuê đất hàng năm của địa phương không nhiều, nhất là đối với các tỉnh vùng sâu vùng xa. Ngay như TP.HCM có nguồn thu từ tiền sử dụng đất, tiền thuê đất năm 2021 cũng chỉ có 11.229 tỷ đồng, nếu trích 10% thì cũng chỉ được 1.122 tỷ đồng, không đáp ứng được yêu cầu về vốn để thực hiện nhiệm vụ của “Quỹ phát triển đất” và “Tổ chức phát triển quỹ đất”.

Do vậy, Hiệp hội đề nghị bổ sung quy định cấp tỉnh dành một tỷ lệ nhất định nguồn thu từ tiền trúng đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu dự án có sử dụng đất, lợi nhuận xổ số kiến thiết trong năm của địa phương để tạo nguồn tài chính cho “Quỹ phát triển đất”.

Hiệp hội cũng đề nghị Chính phủ quy định cơ cấu, tổ chức, chức năng nhiệm vụ và cơ chế hoạt động của “Tổ chức phát triển quỹ đất”. Vì  “Tổ chức phát triển quỹ đất” muốn hoạt động hiệu quả thì vừa phải có nguồn vốn tài chính ban đầu đủ lớn để hoạt động, vừa phải xây dựng được cơ cấu, tổ chức, chức năng nhiệm vụ và cơ chế hoạt động rất chủ động, năng động, nhưng vừa phải có cơ chế kiểm soát chặt chẽ để phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, nhũng nhiễu, nên cơ chế, tổ chức hoạt động của “Tổ chức phát triển quỹ đất” cần được Chính phủ quy định chi tiết.