Áp lực lên tỷ giá USD/VND tăng mạnh trong tháng 10 và Ngân hàng Nhà nước liên tục có những biện pháp điều hành để ổn định thị trường ngoại hối. Ngày 17/10, Ngân hàng Nhà nước đã thông báo quyết định điều chỉnh biên độ tỷ giá giao ngay USD/VND từ mức /- 3% lên /- 5%.

Tiếp đó, giá bán USD giao ngay tại Sở Giao dịch Ngân hàng Nhà nước được nâng lên 24.380 đồng, từ mức 23.925 đồng trước đó và tiếp tục tăng lên 24.870 đồng sau một tuần (24/10, tương đương mức tăng 7,4% so với cuối năm 2021).

Theo Chứng khoán SSI, đây là động thái điều chỉnh biên độ lần đầu tiên của Ngân hàng Nhà nước sau gần 10 năm, cũng như là điều chỉnh giá bán tại Sở Giao dịch Ngân hàng Nhà nước lần thứ tư liên tiếp trong vòng một tháng qua. Mục đích là để phù hợp với biến động mạnh và liên tục gia tăng của tỷ giá USD/VND khi đồng USD liên tục tăng giá trên thị trường thế giới, và Ngân hàng Nhà nước thực hiện các biện pháp hỗ trợ thanh khoản tiền Đồng sau sự kiện SCB.

Tỷ giá bán tại các NHTM đã được điều chỉnh tăng khá mạnh sau khi nới biên độ giao dịch. Tuy nhiên, áp lực vẫn chưa thể hạ nhiệt sớm, và tỷ giá bán tại các NHTM vẫn được niêm yết quanh mức trần giao dịch mới, tương đương với viêc VND đã mất giá gần 8,6% so với cuối năm 2021.

Trong khi đó, trong tuần qua, tỷ giá giao dịch liên ngân hàng cũng nhanh chóng vượt mức giá bán tại Sở GD và Ngân hàng Nhà nước tiếp tục nâng tỷ giá bán này lên mức 24.870 đồng/USD.

Việc nới biên độ lên 5% cho phép tỷ giá USD/VND niêm yết tại các NHTM được điều chỉnh linh hoạt hơn so với tỷ giá trung tâm. Trong ngắn hạn, điều chỉnh này là cần thiết khi tỷ giá sẽ vẫn còn chịu nhiều áp lực từ bên ngoài khi FED thực hiện tăng lãi suất trong tháng 11 và tháng 12, kết hợp với yếu tố nội tại, khi nguồn cung ngoại tệ sẽ gặp nhiều khó khăn trong Quý 4 (xuất khẩu yếu đi, kiều hối chậm lại).

Đặc biệt, điều đáng lo ngại hơn là có thể xu hướng găm giữ USD đã tăng lên đáng kể trong thời gian qua khi VND không thể đứng ngoài xu hướng các đồng nội tệ mất giá đang lan rộng khắp Châu Á.

Tuy nhiên, SSI cho rằng tới quý 1/2023, khi đà tăng lãi suất của Fed có xu hướng chậm lại hoặc dừng hẳn, dòng tiền vào Việt Nam thường tăng cao (NHNN thường mua khá nhiều USD cho dự trữ ngoại hối vào quý 1) thì khả năng tỷ giá USD/VND sẽ có thể ổn định hơn.

Đối với áp lực trả nợ nước ngoài, việc tăng giá của USD so với VND được bù đắp bởi sự yếu đi của EUR và JPY so với VND. Do đó, đội ngũ phân tích của SSI Research cho rằng dư nợ nước ngoài có thể giảm 2,5% nhờ đóng góp từ tỷ giá.

Tính từ đầu năm đến nay, VND đã mất giá 8,6%. Bên cạnh những doanh nghiệp bị ảnh hưởng thì vẫn có khoảng 10 doanh nghiệp được hưởng lợi khi VND mất giá.

Theo đó, ACV với khoản nợ bằng đồng JPY là 12 nghìn tỷ đồng với lãi suất cố định, trong khi tất cả doanh thu từ hành khách quốc tế của công ty được tính bằng USD, do đó, công ty có thể được hưởng lợi từ việc USD tăng giá. Hơn nữa, vị thế tiền mặt là 33 nghìn tỷ đồng sẽ mang lại lợi thế cho công ty trong môi trường lãi suất tăng.

GAS có nợ bằng USD được công bố ở mức 3.650 tỷ đồng vào cuối quý 2/2022 trong khi doanh thu và phần lớn giá vốn hàng bán ghi nhận bằng USD. Do đó, khoản lỗ tỷ giá ròng là không đáng kể. Trong khi đó, với lượng tiền mặt ròng 28,45 nghìn tỷ đồng, công ty có thể hưởng lợi từ việc tăng lãi suất.

Tương tự với FPT , lượng tiền mặt ròng đạt 4.900 tỷ đồng tính đến cuối quý 2/2022 có thể giúp FPT hạn chế được rủi ro từ việc tăng lãi suất cho vay và biến động tỷ giá. Nhìn chung, tác động của lãi suất cao hơn và tiền đồng mất giá đối với FPT là không đáng kể.

VNM dự kiến cũng hưởng lợi khi công ty nhập khẩu nguyên liệu bằng USD nhưng cũng thu được doanh thu xuất khẩu bằng USD. Dư nợ bằng USD là gần 400 triệu USD vào cuối quý 2/2022 nhưng công ty dần đáo hạn các khoản vay ngắn hạn này để giảm áp lực tỉ giá. Nhìn chung, tác động của việc USD tăng giá là tiêu cực nhẹ, nhưng VNM được hưởng lợi từ lãi suất cao hơn do VNM có số dư tiền mặt ròng là 13,4 nghìn tỷ đồng tính đến quý 2/2022.

Với KBC, việc USD tăng giá trong năm nay có thể không ảnh hưởng đáng kể đến doanh thu năm 2022 của KBC, do doanh thu năm 2022 của KBC chủ yếu dựa vào việc giao đất từ các giao dịch đã kí kết trước đây với tỷ giá hối đoái cố định từ năm ngoái.

Tuy nhiên, hợp đồng cho thuê mới của công ty có thể được cố định với tỷ giá USD/VND mới, vì giá thuê đất khu công nghiệp của KBC thường được tính bằng USD, điều này có khả năng thúc đẩy doanh thu trong tương lai.

Trong khi đó, các chi phí chính của công ty (chi phí giải phóng mặt bằng, chi phí xây dựng và lãi vay) được tính bằng VND. Tại thời điểm cuối quý 2/2022, KBC không có nợ USD với hệ số đòn bẩy là 0,4 lần.

Ngoài ra, 5 doanh nghiệp gồm VGI, VHC, MSH, IDC, BCM cũng là những đại diện được hưởng lợi từ việc lãi suất tăng cao và VND mất giá nhờ có lượng tiền mặt lớn, dư nợ USD cao.