Ngày 27/8/2025, Tòa án nhân dân Cấp cao tại Hà Nội thụ lý vụ án để sớm đưa ra xét
xử theo trình tự phúc thẩm theo đơn kháng cáo của Lê Mạnh Quân (SN 1972, cựu giám đốc Bảo hiểm
xã hội quận Nam Từ Liêm), Đinh Tĩnh Giang (SN 1973, kế toán trưởng Bảo hiểm xã
hội quận Nam Từ Liêm) về tội Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng.
Trong vụ án này, bị cáo Đỗ Thương Thương (SN 1990, kế toán Bảo
hiểm xã hội quận Nam Từ Liêm) bị tòa sơ thẩm xử phạt án chung thân về tội Tham ô
tài sản. Còn bị cáo Giang bị phạt 4 năm tù, Quân 3 năm 6 tháng tù. Hai bị cáo này
kháng cáo xin giảm nhẹ hình phạt.
Bản án sơ thẩm thể hiện việc chi trả các chế độ ốm đau,
thai sản, dưỡng sức được thực hiện theo Quyết định số 166/QĐ-BHXH ngày
31/01/2019 của Bảo hiểm xã hội Việt Nam.
Tại Bảo hiểm xã hội quận Nam Từ Liêm, bộ phận kế toán tiếp
nhận danh sách các đơn vị, cá nhân được xét duyệt chi trả từ bộ phận chế độ. Thương
có trách nhiệm kiểm tra từng trường hợp được hưởng, đối chiếu với dữ liệu của Bảo
hiểm xã hội.
Trường hợp các công ty, cá nhân đủ điều kiện hưởng thì
Thương hạch toán tài khoản kế toán, lập Bảng kê danh sách các công ty, cá nhân
được nhận tiền và ủy nhiệm chi. Thương sử dụng email của bộ phận kế toán gửi dữ
liệu đến địa chỉ email của cán bộ ngân hàng.
Ngân hàng kiểm tra tính thống nhất của thông tin cá nhân,
công ty và số tài khoản thụ hưởng để chuẩn bị việc chuyển tiền. Đồng thời, Thương
in ủy nhiệm chi, bảng kê danh sách chuyển tiền để trình Giang và Quân thẩm tra,
ký duyệt.
Sau đó, Thương đóng dấu Bảo hiểm xã hội quận Nam Từ Liêm
chuyển đến ngân hàng để thực hiện chuyển tiền.
Lợi dụng nhiệm vụ được giao, Thương “rút ruột” hơn 64,8 tỷ đồng
của Bảo hiểm xã hội quận Nam Từ Liêm.
Thương chọn các công ty được chi trả số tiền lớn rồi chỉnh sửa
thông tin chuyển tiền trên bảng kê bằng thông tin của những người Thương nhờ nhận
tiền giúp.
Thương in ra bản cứng, thay trang giữa của bảng kê, đóng dấu
của Bảo hiểm xã hội quận Nam Từ Liêm rồi chuyển tài liệu này đến ngân hàng.
Ngoài ra, Thương lập khống ủy nhiệm chi, hạch toán các khoản
tiền vào tài khoản phải thu khác.
Cáo buộc thể hiện, ngân hàng chuyển tiền vào 3 tài khoản mà
Thương nhờ họ nhận giúp. Những người này chuyển tiền đến tài khoản của Thương.
Số tiền nhận được, Thương hoàn trả cho một số công ty, cá nhân hơn 4,5 tỷ đồng;
chuyển trả về cơ quan hơn 3 tỷ đồng. Số tiền còn lại hơn 64,8 tỷ đồng, Thương
chiếm đoạt rồi chi tiêu cá nhân, đầu tư tài chính trên mạng bị thua lỗ hết.
Tháng 3/2023, khi cán bộ Bảo hiểm xã hội TP Hà Nội kiểm tra hồ
sơ quyết toán năm 2022 thì phát hiện ra việc Bảo hiểm xã hội quận Nam Từ Liêm hạch
toán vào “tài khoản 13988” hơn 2,1 tỷ đồng. Khi đó, do Giang yêu cầu giải trình
nên Thương đưa ra thông tin gian dối là chuyển nhầm tiền nên đang làm thủ tục
thu hồi.
Sau đó, Thương chuyển đủ hơn 2,1 tỷ đồng để quyết toán năm
2022 nên không bị phát hiện.
Cáo buộc thể hiện, trong thời kỳ 2023-2024, Giang không thường
xuyên kiểm tra công nợ, không kiểm tra đối chiếu số tiền đã chi ra khỏi tài khoản
và số tiền hạch toán ghi nhận trên tài khoản chi nên không phát hiện việc
Thương chiếm đoạt tiền.
Giang không kiểm tra, đối chiếu cụ thể từng trường hợp giữa
bản giấy trình ký với dữ liệu trên phần mềm kế toán tập trung trước khi gửi
ngân hàng chuyển tiền nên đã không phát hiện ra các trường hợp đã được chi trả
trước lại được chi trả đợt sau.
Còn ông Quân với tư cách là giám đốc (chủ tài khoản) không
kiểm tra chi tiết, rà soát việc chi bảo hiểm ốm đau thai sản. Trong quá trình
công tác, ông này không thường xuyên kiểm tra rà soát tình hình tài chính của
đơn vị, giám sát quá trình thực hiện công vụ của cấp dưới nên không phát hiện Thương
rút tiền trong thời gian dài.
Chỉ đến đầu năm 2024, Giang phát hiện “tài khoản 13988” có dấu
hiệu bất thường nên báo cáo lãnh đạo. Khi đó, ông Quân mới làm đơn tố giác đến
công an.
Viện kiểm sát nhân dân TP Hà Nội đã có văn bản kiến nghị
đến Bảo hiểm xã hội TP. Hà Nội rà soát quy trình chi trả tiền bảo hiểm xã hội,
quy trình hạch toán trên phần mềm kế toán. Mục đích là để có phương án tham mưu
cho Bảo hiểm xã hội Việt Nam bổ sung quy trình kiểm soát, phê duyệt đưa dữ liệu
từ bên ngoài vào hệ thống phần mềm kế toán tập trung.
Đồng thời có phương án chuyển thông tin người thụ hưởng trực
tiếp từ hệ thống phần mềm của Bảo hiểm xã hội đến ngân hàng thực hiện nghiệp vụ
chuyển tiền nhằm đảm bảo việc quản lý tài chính.