Nếu bị áp dụng các biện pháp về chống lẩn tránh, doanh nghiệp rất khó xuất khẩu lại vào Hoa Kỳ
Vũ Khuê
24/12/2022, 14:52
Hoa Kỳ ngày càng có xu hướng sử dụng các biện pháp phòng vệ thương mại tinh vi và quyết liệt hơn, đặc biệt gia tăng các biện pháp điều tra mới là chống lẩn tránh các biện pháp phòng vệ thương mại...
Từ năm 2004 cho đến nay, sản phẩm thép Việt Nam đối mặt với 8 vụ điều tra chống lẩn tránh các biện pháp phòng vệ thương mại
Chia sẻ tại tọa đàm “Rủi ro và giải pháp hạn chế bị điều tra, áp dụng biện pháp chống lẩn tránh với hàng Việt Nam xuất khẩu sang Hoa Kỳ”, ông Chu Thắng Trung, Phó Cục trưởng Cục Phòng vệ thương mại, Bộ Công Thương, cho biết Hoa Kỳ có số lượng các vụ việc điều tra và áp dụng biện pháp phòng vệ thương mại hàng đầu trên thế giới.
Hoa Kỳ cũng là một trong những quốc gia tiến hành điều tra và áp dụng nhiều nhất các biện pháp phòng vệ thương mại đối với hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam.
GIA TĂNG HOẠT ĐỘNG ĐIỀU TRA MỚI
Tính đến thời điểm hiện tại, Hoa Kỳ đã khởi xướng 51 vụ việc với hàng hoá của Việt Nam, chiếm khoảng 1/4 số vụ việc điều tra phòng vệ thương mại của nước ngoài đối với hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam. Trong đó 22 vụ việc là điều tra chống lẩn tránh các biện pháp phòng vệ thương mại.
Đặc biệt, quan sát cho thấy, nếu như trước đây các vụ việc điều tra và áp dụng biện pháp phòng vệ thương mại của Hoa Kỳ chủ yếu tập trung vào hoạt động điều tra chống bán phá giá như cá tra, cá basa hoặc tôm từ những năm 2003, 2004, thì giờ đây, ngoài việc sử dụng các công cụ điều tra bán phá giá, họ còn sử dụng hoạt động điều tra mới đó là chống lẩn tránh các biện pháp phòng vệ thương mại.
Điều tra chống lẩn tránh các biện pháp phòng vệ thương mại tức là không chỉ điều tra những hành vi gian lận thương mại mà còn là điều tra để xem hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam có hàm lượng giá trị gia tăng tạo ra tại Việt Nam lớn hay không.
Thậm chí năm 2021, Hoa Kỳ còn sửa đổi lại các quy định pháp luật về điều tra chống lẩn tránh và áp dụng các biện pháp chống lẩn tránh để các thủ tục, điều kiện quy định chặt chẽ hơn và tạo cho cơ quan có thẩm quyền là Bộ Thương mại Hoa Kỳ một quyền hạn phù hợp hơn cho các hoạt động điều tra.
Bà Trần Thị Thu Hương, Giám đốc Trung tâm xác nhận chứng từ thương mại, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), cho rằng từ sau khi cuộc chiến tranh thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc bắt đầu từ tháng 7/2018, Mỹ đã áp dụng mức thuế 25% cho 818 mặt hàng của Trung Quốc xuất sang thị trường này.
Đây cũng là cơ hội cho hàng hoá Việt Nam gia tăng xuất khẩu sang Mỹ. Nếu so sánh kim ngạch xuất khẩu 9 tháng đầu năm 2022 sang Hoa Kỳ sẽ thấy con số này tăng đến 23% so với cùng kỳ năm ngoái. Tuy nhiên, kim ngạch xuất khẩu tăng thì các biện pháp phòng vệ thương mại mà Mỹ áp dụng cũng ngày càng tăng nhằm hạn chế và ngăn chặn việc nhập khẩu hàng hóa từ nước ngoài.
Ông Đỗ Ngọc Hưng, Tham tán thương mại, Thương vụ Việt Nam tại Hoa Kỳ, cũng cập nhật thông tin xuất khẩu 11 tháng của Việt Nam sang Hoa Kỳ đã đạt 101,2 tỷ USD, chiếm tỷ trọng tới gần 30% tổng kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam ra các nước trên thế giới.
Song song với cơ hội khi tận dụng được chuỗi cung ứng bị gián đoạn và Hoa Kỳ áp dụng các biện pháp phòng vệ thương mại với một số quốc gia thì Việt Nam cũng tận dụng được cơ hội này, mở rộng thị trường và xuất khẩu sang Hoa Kỳ.
Nhưng cơ hội cũng kèm theo thách thức. Theo ông Hưng, đó là số lượng các vụ việc về điều tra và áp dụng các biện pháp phòng vệ thương mại, đặc biệt là việc áp dụng các biện pháp về chống lẩn tránh thuế, chống bán phá giá, chống trợ cấp với hàng hóa của Việt Nam ngày càng gia tăng trong thời gian vừa qua.
Điều đáng nói, khi áp dụng mức thuế cao đối với các sản phẩm nhập khẩu từ Trung Quốc thì các mặt hàng tương tự từ một số quốc gia khác xuất sang Hoa Kỳ lại gia tăng, đặc biệt từ những nước có giáp đường biên giới với các nước đang bị áp các biện pháp phòng vệ thương mại.
Đây cũng là một trong những lý do mà Hoa Kỳ sẽ tiến hành nghiên cứu điều tra và có thể khởi xướng, áp các biện pháp phòng vệ thương mại đối với các quốc gia đó, trong đó có Việt Nam.
CẦN PHẢI TẠO ĐƯỢC GIÁ TRỊ GIA TĂNG LỚN CHO SẢN PHẨM
Tại hội thảo, ông Đỗ Ngọc Hưng cũng nhấn mạnh tới sự khác biệt giữa các vụ việc điều phòng vệ thương mại thông thường và các vụ việc điều tra về lẩn tránh thuế và lẩn tránh chống bán phá giá, chống trợ cấp.
Tham tán thương mại, Thương vụ Việt Nam tại Hoa Kỳ cho rằng các vụ việc điều tra phòng vệ thương mại của Hoa Kỳ là do hai cơ quan độc lập tiến hành bao gồm Bộ thương mại Hoa Kỳ (DOC) - xác định về mức độ vi phạm và Ủy ban thương mại quốc tế Hoa Kỳ xác định về mức độ thiệt hại của ngành sản xuất nội địa của Hoa Kỳ.
Chỉ khi nào hai cơ quan trên đưa ra kết luận khẳng định có vi phạm và có các hành vi liên quan về các biện pháp gây thiệt hại cho ngành sản xuất của Hoa Kỳ thì cơ quan hữu quan của Hoa Kỳ mới áp dụng các biện pháp phòng vệ.
“Chính vì đặc điểm này mà việc tham gia đấu tranh trong các vụ kiện phòng vệ thương mại sẽ được tiến hành ở nhiều kênh khác nhau, ở nhiều mức độ khác nhau và phạm vi khác nhau cũng như trong một số trường hợp có thể mang lại cơ hội cho doanh nghiệp xuất khẩu, trong đó có doanh nghiệp Việt Nam”, ông Hưng cho biết.
Nhưng đối với các biện pháp về lẩn tránh thuế và lẩn tránh chống bán phá giá, chống trợ cấp thì hoàn toàn khác. Ông Hưng phân tích, việc điều tra và ban hành kết luận hoàn toàn do Cơ quan thương mại Hoa Kỳ (DOC) tiến hành và tiêu chí để xác định hành vi lẩn tránh thì hoàn toàn khác với tiêu chí đánh giá trong vụ việc phòng vệ thương mại thông thường.
Thêm vào đó, nếu bị áp dụng các biện pháp về chống lẩn tránh thì doanh nghiệp rất khó hoặc gần như không thể xin rà soát và phải phụ thuộc hoàn toàn vào việc biện pháp ban đầu mà Hoa Kỳ áp dụng với hàng hóa của các nước khác thuộc diện áp thuế lẩn tránh chống bán phá giá, chống trợ cấp.
Do đó, các doanh nghiệp Việt Nam cần phải tăng cường tìm hiểu pháp luật về các quy định về phòng vệ thương mại thông qua các chương trình hội thảo, tập huấn của Bộ Công Thương.
Trong quá trình sản xuất và xuất khẩu phải tạo được giá trị gia tăng, giá trị thặng dư trên sản phẩm, qua đó cũng góp phần tăng giá trị xuất khẩu tuyệt đối, mang lại lợi ích cho doanh nghiệp cũng như hạn chế các vụ việc về phòng vệ thương mại.
Ngoài ra, khi đã vướng vào các vụ việc điều tra,Phó Cục trưởng Cục Phòng vệ thương mại cho rằng doanh nghiệp cần phải có sự chủ động, sự tích cực và khắc phục tâm lý e ngại, thông tin cung cấp cho cơ quan điều tra phải có sự nhất quán với nhau.
Đồng thời, nâng cao năng lực, hệ thống quản trị của doanh nghiệp để góp phần hạn chế rủi ro bị điều tra áp dụng biện pháp chống lẩn tránh.
Ống thép Việt có nguy cơ bị điều tra chống lẩn tránh thuế phòng vệ thương mại tại Mỹ
Tủ gỗ Việt Nam có nguy cơ bị điều tra chống lẩn tránh thuế phòng vệ thương mại tại Hoa Kỳ
Doanh nghiệp Việt Nam cần chủ động hợp tác với Hoa Kỳ trong vụ việc điều tra chống lẩn tránh thuế pin năng lượng mặt trời
Bão số 5 áp sát, các tỉnh Bắc Trung Bộ lệnh cấm biển
Trước diễn biến phức tạp của bão số 5 (Kajiki) với gió giật cấp 13 - 14 và mưa lớn diện rộng, các tỉnh Bắc Trung Bộ đã đồng loạt ban hành lệnh cấm biển, khẩn trương kêu gọi tàu thuyền vào nơi tránh trú an toàn, vận hành xả lũ hồ chứa và triển khai phương châm “4 tại chỗ” nhằm chủ động ứng phó.
Bão số 5 sẽ đổ bộ vào Hà Tĩnh, Quảng Trị, dự báo sức tàn phá không kém bão Yagi
Vào lúc 10h ngày 24/8/2025, vị trí tâm bão số 5 (bão Kajiki) ở vào khoảng 17.4 độ Vĩ Bắc; 110.9 độ Kinh Đông, cách Hà Tĩnh khoảng 560km về phía Đông, sức gió mạnh nhất cấp 12-13 (118-149km/h), giật cấp 16. Dự báo bão số 5 sẽ đổ bộ vào Hà Tĩnh và Quảng Trị vào chiều ngày 25/8 và được đánh giá mức độ nguy hiểm không kém Yagi năm 2024, thậm chí có thể mạnh hơn bão Doksuri năm 2017…
Kim ngạch xuất khẩu 8 tháng của Thanh Hóa đạt xấp xỉ 4,7 tỷ USD
Tổng kim ngạch xuất khẩu hàng hóa của Thanh Hóa trong 8 tháng năm 2025 ước đạt 4,695 tỷ USD, tăng 18,4% so với cùng kỳ và bằng 58,7% kế hoạch năm. Đây là kết quả khả quan, cho thấy xuất khẩu tiếp tục là điểm sáng của kinh tế tỉnh trong bối cảnh nhiều khó khăn về thị trường và thời tiết.
Chiến lược “kiềng ba chân” để logistics xuyên biên giới vùng Bắc Trung Bộ và Duyên hải miền Trung tăng tốc
Hạ tầng logistics miền Trung hiện vẫn thiếu tính đồng bộ; kết nối giữa cảng biển - đường sắt - đường bộ - hàng không dù đang được đẩy mạnh đầu tư nhưng vẫn chưa phát huy hiệu quả tương xứng, khiến chi phí vận tải cao hơn so với mức trung bình khu vực. Trung tâm logistics hiện đại, có khả năng kết nối đa phương thức còn rất ít...
Ấn Độ tuyên bố vẫn tiếp tục mua dầu Nga
Ấn Độ cho biết sẽ vẫn tiếp tục nhập khẩu dầu của Nga, bất chấp thuế quan trừng phạt của Mỹ liên quan đến vấn đề này sắp có hiệu lực...
Sáu giải pháp phát triển nhanh và bền vững ngành năng lượng
Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn để phát triển năng lượng xanh, sạch nhằm đảm bảo an ninh năng lượng và phát triển bền vững. Ông Nguyễn Ngọc Trung chia sẻ với Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy về sáu giải pháp để phát triển nhanh và bền vững ngành năng lượng nói chung và các nguồn năng lượng tái tạo, năng lượng mới nói riêng…
Nhân lực là “chìa khóa” phát triển điện hạt nhân thành công và hiệu quả
Trao đổi với Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy, TS. Trần Chí Thành, Viện trưởng Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam, nhấn mạnh vấn đề quan trọng nhất khi phát triển điện hạt nhân ở Việt Nam là nguồn nhân lực, xây dựng năng lực, đào tạo nhân lực giỏi để tham gia vào triển khai, vận hành dự án...
Phát triển năng lượng tái tạo, xanh, sạch: Nền tảng cho tăng trưởng kinh tế trong dài hạn
Quốc hội đã chốt chỉ tiêu tăng trưởng kinh tế 8% cho năm 2025 và tăng trưởng hai chữ số cho giai đoạn 2026 – 2030. Để đạt được mục tiêu này, một trong những nguồn lực có tính nền tảng và huyết mạch chính là điện năng và các nguồn năng lượng xanh, sạch…
Nhà đầu tư điện gió ngoài khơi tại Việt Nam vẫn đang ‘mò mẫm trong bóng tối’
Trả lời VnEconomy bên lề Diễn đàn năng lượng xanh Việt Nam 2025, đại diện doanh nghiệp đầu tư năng lượng tái tạo nhận định rằng Chính phủ cần nhanh chóng ban hành các thủ tục và quy trình pháp lý nếu muốn nhà đầu tư nước ngoài rót vốn vào các dự án điện gió ngoài khơi của Việt Nam...
Tìm lộ trình hợp lý nhất cho năng lượng xanh tại Việt Nam
Chiều 31/3, tại Hà Nội, Hội Khoa học Kinh tế Việt Nam, Hiệp hội Năng lượng sạch Việt Nam chủ trì, phối hợp với Tạp chí Kinh tế Việt Nam tổ chức Diễn đàn Năng lượng Việt Nam 2025 với chủ đề: “Năng lượng xanh, sạch kiến tạo kỷ nguyên kinh tế mới - Giải pháp thúc đẩy phát triển nhanh các nguồn năng lượng mới”...
Thuế đối ứng của Mỹ có ảnh hướng thế nào đến chứng khoán?
Chính sách thuế quan mới của Mỹ, đặc biệt với mức thuế đối ứng 20% áp dụng từ ngày 7/8/2025 (giảm từ 46% sau đàm phán),
có tác động đáng kể đến kinh tế Việt Nam do sự phụ thuộc lớn vào xuất khẩu sang Mỹ (chiếm ~30% kim ngạch xuất khẩu).
Dưới đây là phân tích ngắn gọn về các ảnh hưởng chính: