Thỏa thuận năng lượng được đưa như là một trong những điều kiện để Moscow đồng ý với thỏa thuận hòa bình ở Ukraine và Washington nới lỏng các biện pháp trừng phạt đối với Nga.

Kể từ khi bắt đầu cuộc chiến ở Ukraine vào đầu năm 2022, Nga đã mất gần như toàn bộ đầu tư nước ngoài vào lĩnh vực năng lượng và không thể ký kết các thỏa thuận lớn do trừng phạt của Mỹ và các nước phương Tây.

Ba nguồn tin của Reuters cho biết các quan chức Mỹ và Nga đã thảo luận về khả năng tập đoàn dầu khí Exxon Mobil của Mỹ sẽ trở lại dự án dầu khí Sakhalin-1 của Nga. Ngoài ra, hai bên cũng nói về việc Nga có thể nhập khẩu thiết bị của Mỹ cho các dự án khí tự nhiên hóa lỏng (LNG)  như Arctic LNG 2 - dự án vốn đang chịu một loạt biện pháp trừng phạt của phương Tây.

Các cuộc đàm phán đã được tổ chức trong chuyến công tác của đặc phái viên Mỹ Steve Witkoff tới Moscow hồi đầu tháng này. Trong chuyến công tác, ông Witkoff đã có cuộc gặp với Tổng thống Nga Vladimir Putin và ông Kirill Dmitriev - đặc phái viên về đầu tư của Tổng thống. Ngoài ra, các nội dung đàm phán cũng đã được thảo luận với ông Trump tại Nhà Trắng - nguồn tin cho biết.

“Các thỏa thuận năng lượng cũng được thảo luận qua tại cuộc gặp thượng đỉnh giữa ông Trump và ông Putin ở Alaska hôm 15/8”, một nguồn tin cho biết. “Nhà Trắng thực sự muốn tạo tiếng vang sau cuộc gặp thượng đỉnh với một thỏa thuận đầu tư lớn. Đây là cách ông Trump cảm thấy mình đạt được thành tựu”.

Cùng ngày diễn ra cuộc gặp thượng đỉnh ở Alaska, ông Putin đã ký một sắc lệnh cho phép các nhà đầu tư nước ngoài, bao gồm Exxon Mobil, lấy lại cổ phần tại dự án Sakhalin-1 ở vùng Viễn Đông của Nga. Điều kiện là các cổ đông nước ngoài này phải hành động để ủng hộ việc dỡ bỏ các lệnh trừng phạt của phương Tây đối với Nga.

Exxon Mobil đã rút khỏi Nga vào năm 2022 sau khi chiến tranh ở Ukraine nổ ra và chịu thiệt hại 4,6 tỷ USD. Năm đó, 30% cổ phần của Exxon Mobil tại công ty điều hành dự án Sakhalin-1 đã bị Điện Kremlin tịch thu.

Từ năm 2022, Mỹ đã áp đặt nhiều vòng trừng phạt đối với dự án Arctic LNG 2 của Nga và cấm dự án này tiếp cận các tàu phá băng cần thiết cho hoạt động tại khu vực này. Đây là dự án thuộc quyền kiểm soát của công ty Novatek, nhà sản xuất khí đốt lớn thứ hai của Nga. Từ năm ngoái, công ty này đã bắt đầu làm việc với các nhà vận động hành lang tại Mỹ để cố gắng thúc đẩy Washington dỡ bỏ trừng phạt.

Theo Reuters, Arctic LNG 2 đã nối lại hoạt động xử lý khí LNG vào tháng 4 năm nay dù công suất vẫn ở mức thấp. Dự án này dự kiến có ba dây chuyền xử lý LNG, trong đó dây chuyền thứ ba đang trong giai đoạn lên kế hoạch với công nghệ dự kiến do Trung Quốc cung cấp.

Theo nguồn tin của Reuters, Washington muốn thúc đẩy Nga mua công nghệ của Mỹ thay vì công nghệ của Trung Quốc, hành động nằm trong chiến lược nhằm cô lập Trung Quốc đồng thời  làm suy yếu mối quan hệ giữa Bắc Kinh và Moscow.

Trong khi đó, Trung Quốc và Nga đã tuyên bố thiết lập quan hệ đối tác chiến lược “không giới hạn” chỉ vài ngày trước khi Moscow triển khai “chiến dịch quân sự đặc biệt” tại Ukraine vào tháng 2/2022. Trong thập kỷ qua, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã gặp ông Putin hơn 40 lần và Tổng thống Nga vài tháng gần đây khẳng định Trung Quốc là một đồng minh của Nga.

Ông Trump gần đây dọa sẽ áp thêm trừng phạt với Nga nếu đàm phán hòa bình không tiến triển. Mỹ cũng áp thuế quan thứ cấp với Ấn Độ - một khách hàng mua dầu lớn của Nga từ ngày 27/8. Thuế quan thứ cấp tương tự với hàng hóa Trung Quốc vì mua dầu Nga hiện chưa được áp dụng nhưng dự kiến sẽ được công bố trong vài tuần tới. Những biện pháp này được dự báo sẽ khiến Nga khó duy trì được mức xuất khẩu dầu như hiện tại.