Chắt lọc từ 7 triệu lượt ý kiến của nhân dân tham gia góp ý về dự thảo Bộ luật hình sự (sửa đổi), Chính phủ đề nghị Quốc hội cho tiếp thu ý kiến của đa số nhân dân về 7/8 vấn đề trọng tâm được đưa ra lấy ý kiến.

Đây là thông tin được Bộ trưởng Bộ Tư pháp Hà Hùng Cường cho biết trước khi Quốc hội thảo luận về dự thảo bộ luật trong cả ngày 30/10.

Theo đánh giá của nhân dân, dự thảo bộ luật đã thể hiện rõ tính nhân đạo, đề cao hiệu quả phòng ngừa và tính hướng thiện trong việc xử lý người phạm tội, tạo điều kiện thuận lợi để người bị kết án tái hòa nhập cộng đồng.

Dự thảo bộ luật cũng góp phần bảo vệ môi trường sống an lành cho người dân, động viên khuyến khích mọi tầng lớp nhân dân tham gia đấu tranh phòng, chống tội phạm, phát triển kinh tế, xã hội.

Vấn đề thứ nhất được tiếp thu ý kiến nhân dân là bổ sung quy định về trách nhiệm hình sự của pháp nhân và xác định rõ loại tội mà pháp nhân chịu trách nhiệm hình sự.

Thứ hai, quy định rõ các tội mà người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi phải chịu trách nhiệm hình sự; bổ sung các biện pháp thay thế xử lý hình sự áp dụng đối với người chưa thành niên phạm tội.

Thứ ba, bỏ hình phạt tử hình đối với 7 tội danh như dự thảo bộ luật; quy định không áp dụng hình phạt tử hình, không thi hành án tử hình trong một số trường hợp.

Thứ tư, bổ sung quy định về chuyển đổi hình phạt tiền, hình phạt cải tạo không giam giữ thành hình phạt tù có thời hạn.

Thứ năm, thay thế tội cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng bằng những tội danh cụ thể trong các lĩnh vực kinh tế.

Thứ sáu, bổ sung trường hợp xử lý hình sự đối với người trộm cắp tài sản có giá trị dưới 2 triệu đồng nhưng tài sản bị trộm cắp là phương tiện kiếm sống chính của người bị hại và gia đình họ hoặc có giá trị đặc biệt về mặt tinh thần đối với người bị hại và gia đình họ.

Và thứ bảy là bãi bỏ một số tội phạm và bổ sung một số tội phạm mới.

Bên cạnh 7 vấn đề nêu trên, Chính phủ cũng đề nghị tiếp thu ý kiến thiểu số của nhân dân về hai vấn đề mà ý kiến là thiểu số, nhưng là ý kiến của các cơ quan chuyên môn trực tiếp tham gia công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm, công tác đối ngoại. Như, Bộ Công an, Bộ Quốc phòng, Bộ Ngoại Giao, Văn phòng Chủ tịch nước, Liên đoàn Luật sư Việt Nam và một số địa phương.

Một là, giữ lại hình phạt tử hình đối với tội vận chuyển trái phép chất ma túy nhưng cần phải quy định thật chặt chẽ điều kiện áp dụng đối với tội này theo hướng chỉ áp dụng hình phạt tử hình đối với người chủ mưu, chỉ huy, cầm đầu, người vận chuyển chuyên nghiệp, tái phạm nguy hiểm hoặc người hoạt động đắc lực trong đường dây vận chuyển trái phép chất ma túy với số lượng đặc biệt lớn hoặc xuyên quốc gia.

Hai là, quy định trục xuất chỉ được áp dụng là hình phạt bổ sung kèm theo hình phạt chính khác, ví dụ: phạt tiền, phạt tù giam.

Trong 7 vấn đề dự kiến tiếp thu ý kiến nhân dân, việc thay thế tội cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng (điều 165 luật hiện hành) bằng những tội danh cụ thể trong các lĩnh vực kinh tế vẫn là nội dung còn nhiều ý kiến trái chiều.

Trình bày báo cáo tiếp thu giải trình, chỉnh lý bộ luật mới nhất, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Nguyễn Văn Hiện cho biết, vẫn có ý kiến đề nghị chưa thay thế điều 165 vì thực tiễn điều luật này đang được áp dụng, tránh việc bỏ lọt tội phạm.

Tại dự thảo bộ luật mới nhất trình Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội dự kiến thay thế điều 165 bằng 9 tội danh mới thuộc các lĩnh vực: quản lý cạnh tranh, đầu tư công; quản lý, sử dụng tài sản nhà nước; quản lý, sử dụng vốn nhà nước đầu tư vào sản xuất kinh doanh tại doanh nghiệp; đấu thầu; đấu giá tài sản; kế toán; quản lý thuế; xây dựng; bồi thường thu hồi đất.

Dự  kiến này, theo Chủ nhiệm Nguyễn Văn Hiện là được đưa ra trên cơ sở cân nhắc kỹ kết quả tổng kết thực tiễn xét xử về Tội cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng trong những năm qua. Đồng thời, rà soát quy định của các luật chuyên ngành trên các lĩnh vực quản lý kinh tế.