Từng bị xem là một hình thức giải trí đơn thuần, thậm chí vấp phải nhiều định kiến, ngành công nghiệp game Việt Nam đang có những thay đổi, không chỉ góp phần vào nền kinh tế số mà còn là cầu nối đưa văn hóa và lịch sử dân tộc đến gần hơn với giới trẻ và bạn bè quốc tế.

GAME KHÔNG CHỈ LÀ GIẢI TRÍ, MÀ CÒN LÀ MỘT CÔNG CỤ KẾT NỐI

Trong bối cảnh hội nhập sâu rộng và bùng nổ các hình thức giải trí đại chúng, từ lễ hội âm nhạc, chương trình thực tế quốc tế đến các nền tảng số, giới trẻ Việt có vô vàn lựa chọn giải trí mới, nhưng cũng chính họ là lực lượng vừa tiêu dùng, vừa kiến tạo nên những giá trị văn hóa mới. Các trò chơi điện tử (game) từng chỉ được xem là những trò chơi giải trí, đang được kỳ vọng sẽ trở thành kênh truyền tải lịch sử, ngôn ngữ và văn hóa Việt trong cộng đồng người Việt và quốc tế.

Bà Trang Vũ, CEO công ty cổ phần Gamota, cho rằng game không chỉ là giải trí, mà còn là một công cụ kết nối mạnh mẽ. Thông qua đồ họa được thiết kế tỉ mỉ, những câu chuyện được xây dựng công phu và các nhân vật mang đậm dấu ấn Việt, game thủ trong và ngoài nước có cơ hội trải nghiệm văn hóa một cách trực quan và sinh động. 

Chỉ thị số 30/CT-TTg ngày 29/8/2024 về phát triển các ngành công nghiệp văn hóa Việt Nam đã tạo ra một cú hích quan trọng cho ngành game Việt. Chỉ thị này nhấn mạnh việc thúc đẩy sử dụng nền tảng số để tạo ra các sản phẩm văn hóa, trong đó Việt Nam sẽ xây dựng các cơ chế, chính sách hỗ trợ phát triển các sản phẩm phần mềm và trò chơi điện tử mang đậm bản sắc Việt Nam, phù hợp với xu thế thế giới.

Theo ông Lê Quang Tự Do, Cục trưởng Cục Phát thanh, Truyền hình và Thông tin điện tử, thị trường game trong nước thời gian qua đã vô cùng sôi động trong việc phát triển các sản phẩm nội địa, khẳng định vị thế quan trọng trong nền kinh tế số. Theo báo cáo của Statista, doanh thu thị trường game Việt ước đạt 1,66 tỷ USD vào năm 2025. Tốc độ tăng trưởng hàng năm được dự báo ở mức 9,77%, hứa hẹn chạm mốc 2,42 tỷ USD vào năm 2029. Việt Nam không còn chỉ dừng lại ở việc gia công cho các studio nước ngoài. 

Cục Phát thanh, Truyền hình và Thông tin điện tử đang cùng với Cục Bản quyền tác giả nghiên cứu đưa trò chơi điện tử trên mạng và các môn thể thao điện tử vào chiến lược phát triển các ngành công nghiệp văn hóa Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm năm 2045.

NGƯỜI CHƠI SẼ DỄ DÀNG TỪ CHỐI SẢN PHẨM NẾU CẢM THẤY KHÔNG ĐỦ HẤP DẪN

Mặc dù vậy, các nhà phát triển và phát hành game Việt đang phải đối mặt với không ít khó khăn. Ông Hoàng Cao Cường, CEO WeCan Group, một công ty hoạt động trong lĩnh vực công nghệ, cung cấp giải pháp cho các công ty chứng khoán, chia sẻ rằng WeCan Group phát triển một dự án game liên quan đến chứng khoán. 

“Đó là một game đơn giản và thực chất là một chiến lược gamification để thu hút khách hàng, cho phép người chơi nhận ưu đãi phí giao dịch hoặc tích lũy lợi nhuận”, ông Cường nói. Game không yêu cầu đồ họa cầu kỳ mà chủ yếu dựa vào kịch bản hấp dẫn. Tuy vậy, xây dựng kịch bản hấp dẫn, thu hút người chơi là một khó khăn thực sự. 

Bà Trang Vũ cho biết sản xuất game, dù là game đơn giản, cũng đòi hỏi chuyên môn cao. “Người chơi thường dễ dàng từ chối sản phẩm nếu cảm thấy không đủ hấp dẫn, đặc biệt khi đội ngũ phát triển chưa có kinh nghiệm”, đại diện Gamota cho biết.

Theo các chuyên gia, ngành game Việt đang đối mặt với ba khó khăn nổi bật. 

Thứ nhất là nút thắt về nhân sự. Hiện nay, Việt Nam gần như chưa có chương trình đào tạo chính quy dành riêng cho ngành game. Các công ty thường phải tự đào tạo hoặc "ưu tiên tuyển những người chơi game nhiều", với hy vọng họ sẽ thấu hiểu tâm lý người dùng. 

Tuy nhiên, những nhân sự này thường thiếu các kỹ năng mềm quan trọng như quản lý dự án, lập kế hoạch hay giao tiếp, khiến việc xây dựng một đội ngũ quản lý cấp cao trở nên vô cùng khó khăn.

Thứ hai là bài toán tài chính. Để duy trì tăng trưởng, các công ty game cần liên tục đầu tư vào những sản phẩm mới, trong khi chu kỳ thu hồi vốn thường kéo dài từ 1 đến 2 năm, gây áp lực không nhỏ lên dòng tiền trong ngắn hạn.

Thứ ba là thách thức về sáng tạo và định kiến xã hội. Việc xây dựng một kịch bản hấp dẫn, có chiều sâu để giữ chân người chơi là một khó khăn thực sự, ngay cả với những game đơn giản. 

Ông Hoàng Cao Cường, CEO của WeCan Group, chia sẻ về dự án game liên quan đến chứng khoán của mình, dù không yêu cầu đồ họa cầu kỳ, việc xây dựng kịch bản đủ lôi cuốn là một trở ngại lớn.

ỨNG DỤNG TRÍ TUỆ NHÂN TẠO VÀO GAME, NÂNG CAO HIỆU SUẤT VÀ TỐI ƯU HÓA VẬN HÀNH

Theo bà Trang Vũ, sản xuất game đòi hỏi chuyên môn cao, khả năng sáng tạo và tư duy trừu tượng hóa – những yếu tố cần thời gian để bồi đắp trong bối cảnh văn hóa và xã hội Việt Nam. Trong khi đó, ngành game vẫn luôn phải đấu tranh để vượt qua những định kiến của các bậc phụ huynh và một bộ phận xã hội.

Mặc dù vậy, các chuyên gia khẳng định năng lực của đội ngũ làm game Việt đã có sự cải thiện đáng kể. Công nghệ trí tuệ nhân tạo cũng đang được ứng dụng vào game để nâng cao hiệu suất và tối ưu hóa vận hành. Đơn cử, một trong những khâu vốn chiếm nhiều thời gian khi xử lý trong game là dịch thuật. Với sự hỗ trợ của AI, quá trình xử lý các thuật ngữ chuyên biệt trở nên nhanh chóng và chính xác hơn.

Ngoài ra, AI cũng có thể hỗ trợ trong việc thiết kế màn chơi, tạo ra các nhân vật NPC (nhân vật không do người chơi điều khiển) thông minh hơn, cá nhân hóa trải nghiệm người dùng và thậm chí là sáng tạo nội dung, giúp giảm bớt gánh nặng cho các nhà phát triển và cho phép họ tập trung hơn vào khía cạnh sáng tạo cốt lõi.

Vượt ra khỏi khuôn khổ của một ngành kinh tế, game đang dần trở thành một phương tiện "xuất khẩu văn hóa" hiệu quả. Những câu chuyện, hình ảnh và giá trị Việt Nam sẽ được khéo léo lồng ghép vào các sản phẩm game, mở ra một cánh cửa để thế giới hiểu hơn về một Việt Nam giàu bản sắc. Những tựa game "made in Vietnam" như Flappy Bird, Axie Infinity, hay Magic Tiles cũng đã chứng minh năng lực sáng tạo và sản xuất của người Việt cũng như tiềm năng của ngành công nghiệp game. 

Trong khuôn khổ chuỗi triển lãm A80 – 80 năm Hành trình Độc lập – Tự do – Hạnh phúc, ngành game Việt Nam sẽ có sự hiện diện thông qua triển lãm “Game is Good” do Gamota (thuộc tập đoàn Appota) tổ chức. Triển lãm sẽ giới thiệu các khía cạnh giá trị của game như tính giải trí, sáng tạo, văn hóa và lịch sử Việt Nam. Không gian trưng bày được thiết kế như một dòng chảy kết nối quá khứ, hiện tại và tương lai, qua đó cho thấy những bước tiến của ngành game Việt Nam.