Moody’s Ratings dự báo nhu cầu điện năng từ các trung tâm dữ liệu tại châu Á – Thái Bình Dương (APAC) sẽ tăng trưởng với tốc độ tăng trưởng kép hàng năm (CAGR) từ 15% đến 20% trong vòng 5 - 6 năm tới, khi tổng công suất trung tâm dữ liệu khu vực dự kiến tăng hơn gấp đôi cùng kỳ, theo Technode Global.

Moody’s nhận định, điều này sẽ đòi hỏi các công ty điện lực đầu tư đáng kể vào sản xuất điện, lưu trữ năng lượng cũng như hạ tầng lưới điện – trong bối cảnh thị trường phải đối mặt với nhiều thách thức lớn hơn về tăng trưởng, khử carbon và khả năng chi trả.

ĐẦU TƯ MỞ RỘNG HẠ TẦNG VÀ ĐÁP ỨNG NHU CẦU

Moody’s dự kiến tổng công suất lắp đặt tại các trung tâm dữ liệu ở APAC sẽ tăng từ 36 GW trong năm 2024 lên 92 GW vào năm 2030 – tương đương với dự báo của Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA).

Chi tiêu vốn từ các công ty điện lực để đáp ứng mức tăng nhu cầu tương ứng sẽ dao động từ 90 đến 110 tỷ USD, tùy thuộc vào công nghệ được lựa chọn và vị trí cơ sở hạ tầng.

Cũng trong giai đoạn này, công suất công nghệ thông tin (IT) lắp đặt tại các trung tâm dữ liệu sẽ tăng từ 24 GW lên 67 GW.

IEA dự báo tỷ trọng của APAC trong tổng công suất trung tâm dữ liệu toàn cầu sẽ tăng từ khoảng 37% lên 41%. Việc đầu tư vào xây dựng và nâng cấp lưới điện sẽ là khoản bổ sung ngoài phần đầu tư cho công suất.

Moody’s cho biết thêm, kết nối với lưới điện và khả năng cung cấp năng lượng tái tạo đáng tin cậy, có thể điều phối được, là yếu tố then chốt nhằm đáp ứng nhu cầu tăng trưởng và mục tiêu chuyển đổi năng lượng.

Đầu tư đáng kể vào mở rộng lưới điện, năng lượng tái tạo và lưu trữ là vô cùng cần thiết trong thập kỷ tới, nhằm đảm bảo cung cấp điện ổn định 24/7 cho toàn bộ trung tâm dữ liệu mà vẫn duy trì mục tiêu khử carbon.

Thông thường, trung tâm dữ liệu lấy điện trực tiếp từ lưới và có mức phát thải carbon tương đương thị trường chung. Ví dụ tại Malaysia, chương trình CRESS (Cung cấp Năng lượng Tái tạo Doanh nghiệp) cho phép trung tâm dữ liệu mua điện trực tiếp từ nhà sản xuất điện, sử dụng hạ tầng truyền tải của các đơn vị vận hành lưới.

THỊ TRƯỜNG NHỎ PHẢI ĐẦU TƯ MẠNH, THỊ TRƯỜNG LỚN CŨNG KHÔNG THỂ “DẬM CHÂN TẠI CHỖ”

Nhóm nhà phân tích thuộc Moody’s nhấn mạnh nhu cầu từ trung tâm dữ liệu sẽ thúc đẩy các khoản đầu tư của ngành điện, đặc biệt tại một số thị trường nhỏ.

Tại những thị trường như Malaysia và Úc, Moody’s nhận định nhu cầu điện từ trung tâm dữ liệu có thể buộc các công ty điện phải tăng đầu tư một cách mạnh mẽ.

Chẳng hạn tại Malaysia, chi tiêu vốn của công ty điện lực quốc gia Tenaga Nasional Berhad (TNB) trong giai đoạn điều tiết thứ tư đã tăng hơn 100%, trong đó khoảng 60% là chi tiêu cơ bản và 40% là chi tiêu dự phòng – phần này bao gồm đầu tư để đáp ứng nhu cầu tăng cao từ các trung tâm dữ liệu.

Tính đến cuối năm 2024, TNB đã ký thỏa thuận cung cấp điện cho 38 dự án trung tâm dữ liệu, với tổng công suất đạt 5,9 GW – so với tổng công suất phát điện lắp đặt của cả nước là khoảng 28,4 GW.

Tuy nhiên, mức sử dụng thực tế vào tháng 12/2024 chỉ là 405 MW, so với công suất đã kết nối là 1,9 GW – cho thấy đặc thù tăng trưởng tiêu thụ theo từng giai đoạn của các trung tâm dữ liệu trong khoảng 5–6 năm từ ngày vận hành.

Với các thị trường lớn hơn như Ấn Độ và Trung Quốc, nhu cầu tăng từ trung tâm dữ liệu cũng sẽ góp phần vào kế hoạch phát triển hiện tại để đáp ứng tăng trưởng kinh tế.

Moody’s cho biết, rủi ro đầu tư lớn sẽ được quản lý thông qua quy định chính sách, sự hỗ trợ từ chính phủ hoặc tiềm lực tài chính của doanh nghiệp. Mạng lưới được điều tiết tốt có khả năng thu hồi vốn đầu tư và hưởng lợi nhuận từ chi tiêu vốn cao. Tuy nhiên, nếu đầu tư thêm vào nhà máy điện, doanh nghiệp có thể đối mặt với tỷ lệ vay nợ tạm thời cao hơn, cũng như rủi ro thực hiện dự án (về tiến độ và chi phí).

HIỆU SUẤT THIẾT KẾ VÀ AI GIÚP TIẾT KIỆM ĐIỆN

Moody’s đồng thời khẳng định thiết kế hiệu quả và ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) sẽ giúp trung tâm dữ liệu tiết kiệm điện hơn.

Theo tổ chức này, có thể giảm cường độ năng lượng thông qua việc sử dụng hệ thống làm mát tiên tiến, cải thiện thiết kế và tối ưu vận hành.

Cụ thể, tốc độ tăng trưởng kép hàng năm của mức tiêu thụ điện tại các trung tâm dữ liệu khu vực APAC trong giai đoạn 2024–2030 dự kiến sẽ giảm từ 17% xuống còn 14%–15%, khi chỉ số hiệu quả sử dụng điện (PUE) cải thiện từ trung bình 1,35 xuống còn khoảng 1,20–1,25.

“Một vài quốc gia như Singapore đã yêu cầu tất cả trung tâm dữ liệu mới phải có PUE bằng hoặc dưới 1,3 – và chúng tôi kỳ vọng điều kiện tương tự sẽ được áp dụng tại hầu hết các nước APAC trong tương lai”, Moody’s cho biết.

Ngoài ra, các nhà vận hành lưới và truyền tải điện cũng đang nỗ lực ứng dụng AI để tăng cường khả năng phục hồi lưới và tối ưu hóa việc sử dụng năng lượng tái tạo.