Ủy ban nhân dân tỉnh Ninh Thuận vừa tổ chức lễ đón nhận Bằng công nhận Khu dự trữ sinh quyển thế giới Núi Chúa từ tổ chức UNESCO và Bằng xếp hạng Di tích quốc gia Danh lam thắng cảnh Vịnh Vĩnh Hy từ Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Việt Nam hôm qua 14/4/2022.

Đây là sự ghi nhận của cộng đồng quốc tế đối với những giá trị về cảnh quan thiên nhiên, đa dạng sinh học, giá trị văn hóa bản địa. Đồng thời, thể hiện sự đánh giá cao của thế giới đối với các chính sách, cam kết và nỗ lực của Việt Nam trong việc phát triển, bảo tồn thiên nhiên, văn hóa bản địa và ứng phó với biến đổi khí hậu, thực hiện mục tiêu phát triển bền vững trong chương trình nghị sự 2030 của Liên Hiệp Quốc.

Khu dự trữ sinh quyển thế giới Núi Chúa, Ninh Thuận hội tụ đầy đủ ba không gian: rừng, biển, bán sa mạc và là mẫu chuẩn duy nhất về hệ sinh thái rừng khô hạn đặc trưng và độc đáo ở khu vực Đông Nam Á.

Trưởng đại diện Tổ chức UNESCO tại Việt Nam, ông Christian Manhart đã gửi một lá thư tới buổi lễ long trọng này để chức mừng tỉnh Ninh Thuận nói riêng, Việt Nam nói chung. Lá thư có đoạn viết: “Núi Chúa đã chính thức trở thành thành viên mới trong gia đình 9 khu dự trữ sinh quyển của Việt Nam và cũng là thành viên trẻ nhất trong Mạng lưới Con người và sinh quyển thế giới với 727 thành viên, trong đó có 168 thành viên thuộc khu vực châu Á - Thái Bình Dương”.

Khu dự trữ sinh quyển thế giới Núi Chúa nằm ở huyện Ninh Hải, tỉnh Ninh Thuận với tổng diện tích 106.646,45 ha; trong đó, vùng lõi là Vườn Quốc gia Núi Chúa với hơn 15.752 ha, vùng đệm chiếm hơn 48.762 ha và vùng chuyển tiếp gần 42.132 ha. Đây là khu dự trữ sinh quyển thế giới duy nhất ở Việt Nam đại diện cho hệ sinh thái rừng khô hạn nhiệt đới. 

Khu dự trữ sinh quyển thế giới Núi Chúa là “ngôi nhà chung” của hơn 1.511 loài thực vật, trong đó có 54 loài được ghi trong sách đỏ Việt Nam và danh lục đỏ thế giới (IUCN); 765 loài động vật, trong đó có 46 loài quý hiếm có tên trong sách đỏ Việt Nam và danh lục đỏ thế giới. Ngoài ra, với ưu thế sở hữu 40 km đường biển bao quanh, Núi Chúa tự hào là nơi có rạn san hô ven bờ lớn nhất Việt Nam với trên 350 loài san hô và hàng trăm loài động vật biển.

Đặc biệt, Núi Chúa còn là nơi hiếm hoi xuất hiện nhiều loài động vật quý hiếm có tầm quan trọng quốc tế như rùa biển, voọc chà vá chân đen, cheo cheo lưng bạc, hiện đang được bảo tồn bảo vệ nghiêm ngặt. Nơi đây được các nhà khoa học đánh giá là nơi có khí hậu khắc nghiệt nhất Việt Nam với lượng mưa thấp, nắng nóng quanh năm đã hình thành nên một hệ sinh thái bán khô hạn đặc trưng,… Vườn quốc gia Núi Chúa còn được biết đến với cái tên “Thảo nguyên cây gai” có một không hai tại Việt Nam.

Nằm trong Khu dự trữ sinh quyển thế giới Núi Chúa là Vịnh Vĩnh Hy, là một trong 8 vịnh đẹp nhất Việt Nam được xếp hạng là danh lam thắng cảnh nổi tiếng. Ngày 07/01/2020, Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Ngọc Thiện đã ký Quyết định số 44/QĐ-BVHTTDL về việc xếp hạng Di tích quốc gia Danh lam thắng cảnh Vịnh Vĩnh Hy, thuộc xã Vĩnh Hải, huyện Ninh Hải, tỉnh Ninh Thuận.

Tỉnh Ninh Thuận đã triển khai các chương trình, giải pháp bảo vệ, phục hồi các hệ sinh thái rừng, biển và các loài động, thực vật quý hiếm. Khu dự trữ sinh quyển thế giới Núi Chúa tập trung nguồn lực đầu tư vào các nghiên cứu, bảo tồn đa dạng theo hướng phát huy giá trị sinh thái thông qua các hình thức như phát triển du lịch sinh thái, du lịch nghiên cứu khoa học, giáo dục môi trường và tham quan, nghỉ dưỡng nhằm thu hút khách du lịch.

Ninh Thuận cũng tập trung bảo tồn và khuyến khích phát triển các văn hóa phi vật thể như nghệ thuật kiến trúc, điêu khắc, nghề gốm, dệt thổ cẩm của dân tộc Chăm, Raglai; các lễ hội truyền thống,.. Khu vực vùng đệm Vườn Quốc gia Núi Chúa hiện có chín thôn của đồng bào dân tộc Raglai định cư, với 2.438 hộ.

Phát biểu tại buổi lễ, ông Lê Huyền, Phó chủ tịch Uỷ ban nhân dân tỉnh Ninh Thuận cho biết, khu vực Vườn Quốc gia Núi Chúa được tỉnh chọn làm vùng lõi khu dự trữ sinh quyển thế giới có nhiều cảnh quan thiên nhiên xinh đẹp, hùng vĩ. 

Đại diện chính quyền tỉnh Ninh Thuận cũng cam kết sẽ tập trung khai thác và phát huy hiệu quả các tiềm năng, lợi thế về tính đa dạng sinh học, cảnh quan thiên nhiên để phát triển du lịch thiên nhiên bảo đảm tính bền vững, tức là phát triển du lịch sinh thái nhưng bảo đảm công tác bảo tồn loài. “Tổ chức bảo tồn, phát triển bền vững và khai thác hiệu quả khu dự trữ sinh quyển thế giới Núi Chúa để khẳng định vị thế quan trọng của tỉnh Ninh Thuận trên bản đồ du lịch quốc gia, quốc tế,” ông Lê Huyền khẳng định.