Thấy gì từ quyết định phạt "thần tốc" gần 3 tỷ USD đối với Alibaba?
Đức Anh
12/04/2021, 11:09
Khoản phạt của Alibaba được đưa ra sau cuộc điều tra chống độc quyền kéo dài chỉ 4 tháng - tốc độ nhanh chóng mặt so với các cuộc điều tra tương tự ở Mỹ hay châu Âu
Tỷ phú Jack Ma - Ảnh: Getty Images
Sau khi lĩnh án phạt kỷ lục với cáo buộc kinh doanh độc quyền, hãng thương mại điện tử khổng lồ Trung Quốc Alibaba đã có động thái bất ngờ: Đó là cảm ơn nhà chức trách Trung Quốc.
ĐỘNG THÁI KỲ LẠ CỦA ALIBABA
"Alibaba sẽ không thể đạt được kết quả tăng trưởng hiện có nếu không nhờ những chính sách và dịch vụ của chính phủ. Đồng thời, sự giám sát, lượng thứ và ủng hộ từ tất cả khách hàng nội địa là yếu tố đặc biệt quan trọng đối với sự phát triển của chúng tôi", Alibaba cho biết trong một bức thư công khai sau khi nhận án phạt kỷ lục 2,8 tỷ USD. "Với những điều này, chúng tôi dành tất cả sự cảm ơn và tôn trọng".
Theo Bloomberg, động thái của Alibaba cho thấy sự kỳ lạ trong chiến dịch siết chặt quản lý các hãng công nghệ lớn tại Trung Quốc so với ở những nơi khác trên thế giới. Mark Zuckerberg và Tim Cook chắc chắn sẽ không thể hiện thái độ biết ơn công khai nếu như Facebook và Apple nhận khoản phạt tiền kỷ lục như vậy.
Với vụ điều tra chống độc quyền nhằm vào Alibaba, các nhà chức trách Bắc Kinh đã đưa ra kết luận chỉ trong vòng 4 tháng. Đây là tốc độ chóng mặt so với các cuộc điều tra kéo dài nhiều năm tại Mỹ hay châu Âu. Giới chức Trung Quốc đã phát đi thông điệp rõ ràng rằng các tập đoàn lớn rằng hành vi cạnh tranh không công bằng sẽ phải trả giá.
Alibaba rơi vào tầm ngắm của nhà chức trách từ cuối năm ngoái, bắt đầu từ vụ IPO khủng của Ant Group - công ty liên kết của Alibaba - bị đình chỉ - Ảnh: AP
Theo một số nhà phân tích, với Alibaba, khoản phạt 2,8 tỷ USD không nghiêm trọng như nhiều người lo sợ và đồng thời đã giúp vén "đám mây đen" bao phủ lên đế chế internet khổng lồ của tỷ phú Jack Ma. Khoản phạt này chỉ chiếm 4% trong tổng doanh thu nội địa năm 2019 của Alibaba, thấp hơn nhiều so với quy định phạt tối đa 10% doanh thu theo luật pháp Trung Quốc. Dù công ty bị phạt, giá cổ phiếu Alibaba đã tăng 5,5% trong phiên giao dịch sáng thứ Hai (12/4) trên sàn chứng khoán Hồng Kông.
"Chúng tôi rất vui mừng khi vấn đề đã được giải quyết", Joseph Tsai, người đồng sáng lập và hiện là phó chủ tịch của Alibaba cho biết trong một cuộc họp qua điện thoại với nhà đầu tư ngày 12/4. "Hành động pháp lý này được thực hiện nhằm đảm bảo sự cạnh tranh công bằng trên thị trường".
Bên cạnh tiền phạt, Alibaba phải thực hiện nhiều biện pháp theo yêu cầu của nhà chức trách, như hạn chế việc yêu cầu các nhà bán hàng phải lựa chọn giữa Alibaba hoặc các nền tảng thương mại điện tử khác. Với hầu hết những yêu cầu này, Alibaba đã cam kết sẽ thực hiện. Tuy nhiên, Tsai cho biết các nhà chức trách sẽ không áp đặt những thay đổi đối với chiến lược kinh doanh thương mại điện tử của công ty.
"Nhà chức trách công nhận mô hình kinh doanh của chúng tôi. Đây là mô hình tốt cho sự tăng trưởng nền kinh tế đất nước và thúc đẩy đổi mới sáng tạo", ông Tsai nói. "Alibaba không biết về bất kỳ cuộc điều tra chống độc quyền nào khác, ngoại trừ cuộc điều tra đã được thảo luận trước đó về các vụ mua lại và đầu tư của công ty và các hãng công nghệ lớn khác".
Theo Jet Deng, một luật sư về chống độc quyền, Alibaba "đã thoát khỏi những kết cục như bị buộc phải chia tách công ty hoặc rút vốn khỏi các mảng kinh doanh không cốt lõi".
"MÂY ĐEN" THỰC SỰ ĐÃ TAN?
Tuy vậy, nhiều nhà phân tích nhận định Bắc Kinh vẫn sẽ tiếp tục siết chặt kiểm soát đối với các hãng internet và công nghệ tài chính khổng lồ - chiến dịch đã "thổi bay" hơn 250 tỷ USD vốn hóa của Alibaba từ tháng 10/2020.
Động thái thỏa hiệp nhanh chóng của Alibaba cho thấy sự dễ tổn thương của đại gia công nghệ này trước các hành động pháp lý của giới chức. Điều này khác xa so với hơn 6 năm trước, khi Alibaba công khai phản đối sự kiểm duyệt của Cục Quản lý Nhà nước về Công nghiệp và Thương mại Trung Quốc đối với vấn đề hàng giả trên nền tảng Taobao của công ty và cuối cùng Cục này phải rút lại các cáo buộc.
Ngoài vấn đề độc quyền, Bắc Kinh được cho là đang siết chặt quản lý đối với các mảng kinh doanh khác trong đế chế của tỷ phú Jack Ma, bao gồm mảng cho vay tiêu dùng của Ant Group và hoạt động kinh doanh truyền thông của Alibaba.
Dù "qua ải" chống độc quyền, nhiều nhà phân tích cho rằng tương lai bất ổn vấn chờ đợi Alibaba ở phía trước - Ảnh: AFP
Hiện tại, chưa rõ các cơ quan quản lý của Trung Quốc có thể đưa ra những quyết định pháp lý nào khác nữa đối với Alibaba. Theo giới thạo tin, giới chức Bắc Kinh đang quan ngại về khả năng thao túng dư luận của Alibaba và muốn buộc công ty này rút vốn khỏi hàng loạt tờ báo, công ty truyền thông, bao gồm tờ báo 117 năm tuổi South China Morning Post.
Theo Bloomberg, một hãng công nghệ khổng lồ khác là Tencent sẽ là mục tiêu tiếp theo của các cơ quan quản lý tài chính hàng đầu Trung Quốc. Ngân hàng trung ương Trung Quốc được cho là đang thảo luận về việc thành lập một liên doanh với các hãng công nghệ lớn trong nước nhằm giám sát lượng dữ liệu khổng lồ mà các công ty này thu về từ hàng trăm triệu người dùng. Đây có thể sẽ là bước leo thang lớn trong chiến dịch kiểm soát lĩnh vực internet của Trung Quốc.
Đọc thêm
Những tỷ phú giàu nhất tại mỗi nền kinh tế
Đồ thị thông tin dưới đây gồm những cá nhân giàu nhất tại mỗi quốc gia và vùng lãnh thổ, theo số liệu từ tạp chí Forbes tính tới ngày 7/3/2025…
Doanh nghiệp vươn tầm chinh phục “đường ray” phát triển trong kỷ nguyên mới
Sau 5 tháng triển khai Nghị quyết 68-NQ/TW, nhiều kết quả tích cực được ghi nhận, tạo niềm tin trong cộng đồng doanh nghiệp. Hưởng ứng tinh thần này, các hiệp hội doanh nghiệp tại TP.HCM đang hội tụ và vươn tầm qua các sự kiện quy mô nhằm hiện thực hóa chủ trương…
Sức mạnh kỳ diệu của tư duy cầu tiến
Một người bạn có cùng sở thích âm nhạc kể về Suno, một chương trình sáng tác nhạc sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) tạo sinh đang gây sự chú ý trong những tháng gần đây. Anh ấy gõ vài từ để mô tả bài hát muốn ứng dụng tạo ra và chỉ trong vài giây, anh ấy có ngay một bài hát dài khoảng 3 phút có đầy đủ lời, nhạc và giọng hát bằng nhiều thứ tiếng...
TP.HCM muốn tăng trưởng bứt phá cần “cởi trói” chính sách, mở đường cho doanh nghiệp nội địa
TP.HCM đang đặt mục tiêu tăng trưởng kinh tế đầy tham vọng, nhưng để hiện thực hóa là điều không hề dễ dàng, các chuyên gia cho rằng Thành phố không thể chỉ dựa vào FDI mà cần phát triển các “đại bàng” nội địa, “cởi trói” chính sách và tạo môi trường cạnh tranh công bằng…
Phụ nữ đang dần thay đổi “cuộc chơi” trong ngành công nghệ
Hình ảnh người phụ nữ trong lĩnh vực công nghệ đang dần thay đổi, từ thầm lặng trở thành những người tiên phong. Dù vẫn chiếm tỷ lệ khiêm tốn, song những nhà lãnh đạo nữ với tư duy đổi mới, kiên trì và khả năng thích nghi, phụ nữ không chỉ góp mặt mà còn định hình tương lai ngành công nghệ…
Sáu giải pháp phát triển nhanh và bền vững ngành năng lượng
Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn để phát triển năng lượng xanh, sạch nhằm đảm bảo an ninh năng lượng và phát triển bền vững. Ông Nguyễn Ngọc Trung chia sẻ với Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy về sáu giải pháp để phát triển nhanh và bền vững ngành năng lượng nói chung và các nguồn năng lượng tái tạo, năng lượng mới nói riêng…
Nhân lực là “chìa khóa” phát triển điện hạt nhân thành công và hiệu quả
Trao đổi với Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy, TS. Trần Chí Thành, Viện trưởng Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam, nhấn mạnh vấn đề quan trọng nhất khi phát triển điện hạt nhân ở Việt Nam là nguồn nhân lực, xây dựng năng lực, đào tạo nhân lực giỏi để tham gia vào triển khai, vận hành dự án...
Phát triển năng lượng tái tạo, xanh, sạch: Nền tảng cho tăng trưởng kinh tế trong dài hạn
Quốc hội đã chốt chỉ tiêu tăng trưởng kinh tế 8% cho năm 2025 và tăng trưởng hai chữ số cho giai đoạn 2026 – 2030. Để đạt được mục tiêu này, một trong những nguồn lực có tính nền tảng và huyết mạch chính là điện năng và các nguồn năng lượng xanh, sạch…
Nhà đầu tư điện gió ngoài khơi tại Việt Nam vẫn đang ‘mò mẫm trong bóng tối’
Trả lời VnEconomy bên lề Diễn đàn năng lượng xanh Việt Nam 2025, đại diện doanh nghiệp đầu tư năng lượng tái tạo nhận định rằng Chính phủ cần nhanh chóng ban hành các thủ tục và quy trình pháp lý nếu muốn nhà đầu tư nước ngoài rót vốn vào các dự án điện gió ngoài khơi của Việt Nam...
Tìm lộ trình hợp lý nhất cho năng lượng xanh tại Việt Nam
Chiều 31/3, tại Hà Nội, Hội Khoa học Kinh tế Việt Nam, Hiệp hội Năng lượng sạch Việt Nam chủ trì, phối hợp với Tạp chí Kinh tế Việt Nam tổ chức Diễn đàn Năng lượng Việt Nam 2025 với chủ đề: “Năng lượng xanh, sạch kiến tạo kỷ nguyên kinh tế mới - Giải pháp thúc đẩy phát triển nhanh các nguồn năng lượng mới”...
Thuế đối ứng của Mỹ có ảnh hướng thế nào đến chứng khoán?
Chính sách thuế quan mới của Mỹ, đặc biệt với mức thuế đối ứng 20% áp dụng từ ngày 7/8/2025 (giảm từ 46% sau đàm phán),
có tác động đáng kể đến kinh tế Việt Nam do sự phụ thuộc lớn vào xuất khẩu sang Mỹ (chiếm ~30% kim ngạch xuất khẩu).
Dưới đây là phân tích ngắn gọn về các ảnh hưởng chính: